در بحبوحه اخراج حدود ۱.۷ میلیون مهاجر افغان از پاکستان و ایران، حنیف اتمر، وزیر خارجه دولت پیشین افغانستان، در بیانیه‌ای از طالبان خواست که این وضعیت بحرانی را به یک فرصت برای آشتی ملی تبدیل کنند و در همکاری و مصالحه با رهبران پیشین، امکان صلح پایدار و بازگشت همه مهاجران افغان به کشور را فراهم کنند.

اتمر گفت که با وجود اختلاف دیدگاه با طالبان، رهبران پیشین در چنین وضعیت بحرانی آماده همکاری با طالبان‌اند. او تصریح کرد: «میان دیدگاه‌های ما [اشاره به رهبران سیاسی پیشین افغانستان] و طالبان تفاوت‌های بنیادی و عمیق وجود دارد، به‌ویژه در زمینه حقوق و آزادی‌های اساسی مردم اعم از زن و مرد، نظام حکومتی و صلح و ثبات در کشور، اما برای حل این چالش بزرگ ملی [اخراج دسته‌جمعی مهاجران افغان از کشورهای همسایه] باید برای یک بحث و همکاری ملی آماده شویم.»

اتمر از طالبان خواست که در کوتاه‌مدت با پایان دادن به آزار و اذیت، بازداشت و شکنجه نظامیان و کارکنان دولت پیشین و نیز فعالان اجتماعی، راه بازگشت همه مهاجران افغان به کشور را هموار کنند و در دراز‌مدت نیز با پذیرش رهبران و فعالان سیاسی پیشین، امکان «ایجاد یک نظام مشروع مبتنی‌بر اراده مردم و مشارکت و مصالحه ملی از طریق گفت‌وگوهای بین‌ افغان‌ها» را فراهم سازند.

اتمر در این بیانیه تاکید کرد فعالان سیاسی و جامعه مدنی افغانستان برای رسیدن به  این دو هدف، آماده گفت‌وگو و «همکاری ملی» با رهبران طالبان‌اند.

این خواست وزیر خارجه دولت پیشین افغانستان در حالی مطرح شده است که در چهار روز گذشته با آغاز روند اخراج اجباری مهاجران افغان از پاکستان، ده‌ها هزار مهاجر با ترک خانه‌هایشان در پاکستان، از مرزهای تورخم و اسپین بولدک عبور کردند و وارد خاک افغانستان شدند. بر اساس تصمیم دولت پاکستان، قرار است حدود ۱.۷ میلیون مهاجر افغان که از سال‌ها پیش بدون مدارک قانونی در این کشور زندگی کرده‌اند، به افغانستان بازگردانده شوند.

به گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، از آغاز روند اخراج اجباری در اول نوامبر، روزانه بین ۹ تا ۱۰ هزار مهاجر افغان وارد کشور می‌‌شوند. در همین حال، سازمان‌های امدادرسان از کمبود شدید امکانات برای رسیدگی به نیازهای این مهاجران در مرزها خبر داده‌اند.

از سوی دیگر، در یک هفته گذشته، موج گسترده‌ای از بازداشت‌های مهاجران افغان در شهرهای پاکستان آغاز شده است. برخی از مهاجران افغان در صحبت با ایندیپندنت فارسی گفتند پلیس پاکستان حتی کسانی را که مدارک قانونی اقامت در این کشور دارند، بازداشت می‌کنند و به اردوگاه‌ها می‌برند تا از کشور اخراج کنند.

در چنین وضعیتی، طالبان نیز با سراسیمگی از آمادگی‌ برای رسیدگی به نیازهای بازگشت‌کنندگان و سامان‌دهی وضعیت آن‌ها خبر دادند. اما سازمان‌های امدادرسان، از‌جمله کمیته بین‌المللی نجات و شوراهای پناهندگان نروژ و دانمارک می‌گویند که وضعیت انسانی در مرزهای افغانستان به‌شدت ناپایدار و خطرناک است.

حنیف اتمر، وزیر خارجه پیشین افغانستان، در بیانیه‌اش خطاب به طالبان تاکید کرد که از همکاری سیاست‌مداران قبلی در جلب حمایت‌های بین‌المللی برای رسیدگی به بحران کنونی استفاده کنند. او تلویحا به طالبان گفت اگر با سیاست‌مداران قبلی گفت‌وگو و مصالحه کنند، زمینه به رسمیت شناخته شدن دولتشان نیز فراهم خواهد شد.