رهبران جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که جهان به جنگ منطقه‌ای در خاورمیانه نزدیک‌تر شده است و اسرائیل خطوط قرمز را رد کرده است. اما به عقیده ناظران، جمهوری اسلامی مایل است از رویارویی مستقیم اجتناب کند و بنابراین خطوط قرمزش واضح و مشخص نیست. در عوض، با استفاده از نیروهای نیابتی «محور مقاومت»، اسرائیل و پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه را هدف حملات محدود قرار می‌دهد.
جمهوری اسلامی می‌گوید از این «نیروهای مقاومت» حمایت میکند اما آن‌ها «مستقل عمل می‌کنند». نشریه بریتانیایی گاردین در مقاله‌ای به این موضوع پرداخته است.
به گزارش گاردین، در درگیری سال ۲۰۱۲ غزه، حماس راکت‌های دوربرد فجر-۵ ایران را به سمت تل‌آویو و اورشلیم شلیک می‌کرد. پس از بحران ۲۰۲۱ غزه، اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، جمهوری اسلامی را به‌دلیل ممکن ساختن بمباران شدید تحسین کرد و گفت تهران «از پول، تسلیحات و حمایت فنی مضایقه نکرد». حماس گفته است یک فرمانده بلندپایه سپاه پاسداران «آن‌ها را مسلح و راهنمایی کرده است».
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، جمهوری اسلامی را متهم کرده است که ۹۰ درصد بودجه حماس را تامین میکند.
اما نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در کجا مستقرند؟
لبنان
حزب‌الله لبنان در سه دهه گذشته رابطه‌ای مستحکم و بر پایه اعتماد و منافع مشترک با جمهوری اسلامی برقرار کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حملات، بمب‌گذاری‌ها، هواپیماربایی‌ها و رویارویی‌های نظامی مستقیم حزب‌الله با اسرائیل در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ در راستای اهداف راهبردی تهران در خاورمیانه بود.
از حمله ۷ اکتبر به این سو، راکت‌پرانی‌ها از جنوب لبنان به اسرائیل افزایش یافته است. اما به نوشته گاردین، جمهوری اسلامی تمایلی ندارد در جنگی دیگر مانند جنگ سال ۲۰۰۶ که لبنان را ویران کرد، درگیر شود.
یمن
جمهوری اسلامی تسلیحات مورد نیاز نیروهای شورشی شیعه حوثی موسوم به «انصارالله» را تامین میکند، که سال‌ها است عربستان سعودی و امارات متحده عربی را هدف حمله قرار می‌دهند.
سوریه
بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، بقای دولتش را مدیون جمهوری اسلامی است که حدود ۸۰ هزار نیرو، بیشتر نیروهای حزب‌الله، را در اختیارش قرار داد و همراه نیروی هوایی روسیه شورش را سرکوب کردند. بررسی مرکز جسور (Joosor Centre) نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ۹۸ مقر نظامی در شرق سوریه داشت.
عراق
گروه شبه‌نظامی شیعه جنبش نجباء از محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، به‌دلیل مخالفتش با حمله به پایگاه‌های نظامی آمریکا در این کشور انتقاد کرده و مدعی است «مجوز قانونی و مذهبی کافی برای مقاومت وجود دارد». اما جمع زیادی از مردم عراق، بیشتر نسل جوان، خواهان پایان نفوذ جمهوری اسلامی در این کشورند.
آیا «محور مقاومت» مایل است وارد جنگ تمام‌عیار شود؟
این به‌منزله تغییر کامل راهبرد خواهد بود. مایکل نایتس، از موسسه واشنگتن در سیاست خاور نزدیک، می‌گوید دو طرف از حدود سال ۲۰۱۹ که تهران پهپاد در اختیار شبه‌نظامیان شیعه عراق گذاشت، وارد بازی خطرناکی شدند.
او در ادامه می‌افزاید جمهوری اسلامی از این طریق توانسته است آمریکایی‌ها را تحریک کند و در مقابل حضور منطقه‌ای آمریکا مقاومت نشان دهد، بدون اینکه پاسخ نظامی سنگین آمریکا را برانگیزد. جنگ تمام‌عیار به‌معنی پایان این راهبرد خواهد بود.
آیا جمهوری اسلامی با پادشاهی‌های قدرتمند منطقه همسو است؟
تا همین چند هفته پیش، پادشاهی‌های منطقه به جمهوری اسلامی با دیده سوءظن می‌نگریستند. آن‌ها برخلاف جمهوری اسلامی، مایل به خروج تمام نیروهای آمریکایی از منطقه نیستند. اما تلاش آمریکا نیز برای تبدیل شورای همکاری خلیج فارس به یک نیروی امنیتی منسجم‌تر راه به جایی نبرده است.
کشورهای عرب منطقه برای حل‌و‌فصل درگیری اسرائیل و فلسطین بر راه‌حل دوکشوری تاکید دارند، در حالی که تمایل جمهوری اسلامی بیشتر به سمت یک کشور فلسطینی است.
آیا دیدگاه تمام ایرانی‌ها در مورد اسرائیل مشابه رهبران جمهوری اسلامی است؟
خیر. تلاش‌های اخیر دولت برای تکان دادن پرچم فلسطین در یک مسابقه فوتبال به هو کردن تماشاگران منجر شد. شاهزاده رضا پهلوی، فرزند شاه فقید ایران، نیز حدود شش ماه قبل به اورشلیم سفر کرد.
به نظر می‌رسد دیدگاه جمع کثیری از ایرانیان با دیدگاه جمهوری اسلامی زاویه دارد.
