روزنامه کویتی الجریده در گزارشی نوشت که جمهوری اسلامی در زرادخانه‌های تسلیحاتی حزب‌الله را به روی قبایل عرب ساکن شرق سوریه و همین‌طور مسکو می‌گشاید.

این روزنامه روز دوشنبه، دوم اکتبر (۱۰مهر) به نقل از یک منبع آگاه در نیروی قدس سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، از توافق تازه تهران و مسکو پرده برداشت. به گفته این منبع که گفته می‌شود اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس را در سفر اخیرش به سوریه و لبنان همراهی کرده است، حزب‌الله در ازای دریافت تسلیحات نظامی جدید، بخش‌ زیادی از سلاح‌های قدیمی‌اش را به قبایل عرب در سوریه تحویل خواهد داد. گفته می‌شود مسکو نیز به منظور افزایش آتش توپخانه‌اش در جنگ اوکراین به بخشی از تسلیحات و مهمات حزب‌الله دست می‌یابد.

اورشلیم پست از این توافق با عنوان «معامله‌ای پیچیده» یاد کرد که از یک ‌سو سلاح‌هایی را که حزب‌الله از سال ۲۰۰۶ در اختیار دارد، به قبایل عرب تحت حمایت حکومت سوریه تحویل می‌دهد و از سوی دیگر بخشی از سلاح‌های موردنیاز مسکو را تامین می‌کند؛ «توافقی چهارجانبه» که اسرائیل و اوکراین را تهدید می‌کند.

تعاملات میان روسیه، ایران، حزب‌الله و سوریه همواره پیچیده بوده؛ به‌ویژه اینکه هر جنبشی که به نفع حزب‌الله یا گروه‌های نیابتی تحت‌حمایت ایران باشد، از نظر آمریکا و اسرائیل تهدید محسوب می‌شود.

اگر چنین موضوعی واقعیت داشته باشد، می‌تواند در زمینه جریان تسلیحات در منطقه نگرانی‌های تازه‌ای برانگیزد. با انتقال تسلیلحات قدیمی حزب‌الله به قبایل عرب و همچنین روسیه، هم حزب‌الله سلاح‌های جدید ایرانی تحویل خواهند گرفت، هم مسکو این تسلیحات را خرج جنگ اوکراین می‌کند و هم قبایل عرب می‌توانند از آن‌ها برای تهدید نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه استفاده کنند. به این ترتیب، بنا به تحلیل اورشلیم‌پست، جمهوری اسلامی ایران هم‌زمان به چهار پیروزی دست می‌یابد: کمک به روسیه، کمک به حزب‌الله، تهدید آمریکا و تهدید اسرائیل.

پیشینه ایران در کمک به حزب‌الله از طریق سوریه بر کسی پوشیده نیست. البته در طول جنگ داخلی سوریه این معادله اندکی تغییر کرد زیرا حزب‌الله برای کمک به حکومت بشار اسد در سوریه مداخله کرد و جمهوری اسلامی هم از این مداخله استقبال کرد.

تهران با هدف گسترش نفوذ در سوریه، با اعزام نیروهای نظامی به سوریه و تجهیز شبه‌نظامیان طرفدار بشار اسد به حکومت سوریه یاری رساند. پس از آنکه حکومت اسد به کمک حزب‌الله مخالفانش را سرکوب کرد و داعش را عقب راند، حزب‌الله در مناطقی از سوریه در نزدیکی حلب و جولان مواضعش را مستقر کرد. جمهوری اسلامی نیز مسیر تجاری‌اش به سوریه را گسترش داد و تسلیحات نظامی‌اش را به البوکمال، در مرز با عراق، و در پی آن به پایگاه هوایی تیاس در نزدیکی پالمیرا و سپس به اطراف دمشق منتقل کرد.

در سال‌های ۲۰۱۸‌ــ۲۰۱۷ شایعاتی مبنی بر کاهش تعداد نیروهای ایران در سوریه مطرح شد. اگرچه برخی اعضای سپاه سوریه را ترک کردند، حضور نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در سوریه همچنان پررنگ بود. با حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، گمانه‌زنی‌ها درباره خروج نیروهای روسیه از سوریه و اعزامشان به اوکراین بالا گرفت و به نظر می‌رسید که ایران می‌تواند با پر کردن خلا روسیه در سوریه، نفع بیشتری ببرد.

از سوی دیگر، بنا به گزارش الجریده، این توافق از تلاش‌ها برای دستیابی به توافق عادی‌سازی روابط بین ترکیه و سوریه حمایت می‌کند. زیرا دمشق متعهد شده است که گروه‌های کرد را از کمربند مرزی ترکیه به عمق ۴۵ کیلومتری خاک سوریه عقب براند اما ائتلاف «نیروهای دموکراتیک سوریه» (اس‌دی‌اف) که تحت حمایت ایالات متحده‌اند، مانعی برای این تلاش محسوب می‌شوند. از این رو، همسو با منافع تهران، آنکارا و مسکو در پرهیز از رویارویی مستقیم با واشنگتن، به نظر می‌رسد قرار است قبایل عرب به کمک تسلیحات زرادخانه حزب‌الله این ماموریت را به انجام برسانند.

الجریده در ادامه می‌افزاید که حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، «در دیدار قاآنی در لبنان به او اطلاع داد که رویارویی با اسرائیل وارد مرحله جدیدی شده که بر درگیری سر منابع انرژی در شرق مدیترانه متمرکز است. از این‌ رو، حزب‌الله برای حفظ موازنه بازدارندگی با اسرائیل به سلاح‌هایی جدید و باکیفیت‌تر نیاز دارد».

گفته می‌شود ایران به دنبال دستیابی به توافقی با مسکو است که امنیت عبور این تسلیحات از حملات هوایی اسرائیل را تضمین کند.