نگرانی‌ فعالان میراث فرهنگی؛ «بافت تاریخی شیراز» در انتظار یک امضا برای ثبت ملی

معاون هماهنگی امور زائران و گردشگری استانداری فارس: ثبت ملی بافت تاریخی شیراز به‌معنای توقف طرح توسعه حرم نیست

رسمی شدن «ثبت ملی» نیازمند امضا و ابلاغ وزیر میراث فرهنگی و گردشگری است-صدای میراث

با وجود بررسی و تایید صلاحیت ثبت ملی محدوده «بافت تاریخی شیراز» در شورای ملی ثبت میراث فرهنگی، روند ثبت ملی این محدوده برای نهایی شدن همچنان نیازمند امضا و ابلاغ وزیر میراث فرهنگی وگردشگری است. در همین حال نگرانی فعالان میراث فرهنگی و تاریخی درباره تخریب خانه‌های تاریخی شیراز ادامه دارد. به ویژه اینکه معاون استانداری فارس روز سه‌شنبه گفت که «ثبت ملی بافت تاریخی شیراز به‌معنای فریز کردن طرح توسعه حرم شاهچراغ نیست.»

روزنامه شرق با اشاره به اینکه «دوشنبه دوم مرداد ماه ۱۴۰۲  صلاحیت ثبت ملی محدوده بافت تاریخی شیراز در شورای ملی ثبت میراث فرهنگی بررسی و تایید شد» تاکید کرد که «ثبت ملی این بافت تاریخی» هنوز نهایی نشده و تنها «با امضا و ابلاغ وزیر میراث فرهنگی و گردشگری رسمیت» خواهد یافت.

فعالان میراث فرهنگی و تاریخی اما همچنان تاکید دارند که با وجود تایید صلاحیت بافت تاریخی شیراز برای ثبت ملی، نگرانی‌ها درباره احتمال تخریب آن ادامه دارد.

این نگرانی‌ها هنگامی بیشتر شد که با وجود آنکه بافت تاریخی شیراز در یک قدمی ثبت ملی قرار گرفته است، محمد فرخ‌زاده‌، معاون هماهنگی امور زائران و گردشگری استانداری فارس روز سه‌شنبه ۴ مرداد ماه به روزنامه پیام ما گفت: «ثبت ملی بافت تاریخی شیراز به‌معنای فریز کردن طرح توسعه حرم نیست.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

معاون استانداری فارس با بیان اینکه درباره بافت تاریخی شیراز مشابه «آنچه برای حفظ باغ‌های شیراز اتفاق افتاد» اجرا خواهد شد، افزود: «باغ‌های تاریخی شیراز به پنج گروه تقسیم شدند که گروه یک تا دو نه قابلیت بارگذاری دارند و نه قابلیت ساخت‌وساز و جزو باغ‌های باارزش و دارای ثمر شناخته می‌شوند. گروه سه و چهار و پنج تملک شدند تا بتوانیم گروه یک و دو را حفظ، صیانت و مرمت کنیم، و احتمالا مشابه همین تقسیم‌بندی را در حوزه بافت تاریخی شیراز هم خواهیم داشت.»

فرخ‌زاده همچنین گفت که در طرح توسعه حرم شاه‌چراغ طی سال‌های گذشته «صحن» اضافه شده است و اخیرا هم «اتفاق خاصی برای این طرح نیفتاده و به همین دلیل باید منتظر تدوین یک دستورالعمل دربارۀ خانه‌های واجد ارزش، خانه‌های مربوط به دوره‌های تاریخی، شبکه معابر، سیما و منظر و زیرساخت‌های بافت تاریخی شیراز» بود.

بافت تاریخی شیراز که  ۳۶۰ هکتار وسعت دارد، شامل ۴۱۰ اثر ثبت ملی و ۲۵۰۰ بنای با ارزش است که بخشی از آن پیشتر در جریان « طرح ۵۷ هکتاری گسترش شاه‌چراغ» یا آنچه منصوبان رهبر جمهوری اسلامی در استان فارس طرح «حرم تا حرم» می‌نامند، تخریب شده است.

موج اول تخریب بافت تاریخی شیراز از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ انجام شد و طی آن هشت هکتار از بافت تاریخی شیراز را با هدف گسترش دو امامزاده احمدبن موسی مشهور به حرم شاه‌چراغ و امامزاده علاءالدین حسین تخریب کردند.

موج دوم تخریب بافت تاریخی این شهر نیز پس از تصویب طرح «۵۷ هکتاری حرم تا حرم» و برای اتصال دو «حرم شاه‌چراغ» و «امامزاده علاءالدین حسین» در سال ۸۹ آغاز و تا ۱۳۹۶ دست‌کم ده هکتار دیگر از بافت تاریخی شیراز تخریب شد.

پس از سفر پاییز ۱۴۰۰ ابراهیم رئیسی به استان فارس و شهر شیراز و تاکید او بر لزوم اجرای «طرح حرم تا حرم» موج سوم تخریب خانه‌ها و بافت تاریخی شیراز به اجرا در آمده است.

در ماه‌های اخیر بارها تخریب خانه‌ها گزارش شده است اما مقام‌های مسئول هربار با تایید تلویحی خانه‌های تاریخی شیراز، تخریب آنها را به عوامل طبیعی، سرقت سارقان و در مواردی مالکان و وراث و موارد مشابه نسبت می‌دهند.

محمدمهدی کلانتری، دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز، به روزنامه شرق گفت: «نگاه تخریبی از مدیران شهری دور نمی‌شود» و «برای تخریب بهانه‌های مختلف پیدا می‌کنند» اما «نگاه مسئولان و مردم باید تغییر کند و  بافت تاریخی را به عنوان بخشی از تاریخ کشور و سازنده هویت آن ببینند.»

بیشتر از فرهنگ و هنر