خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه، اعلام کرد که حکم اعدام دو نفر از کسانی که عامل حمله به حرم شاهچراغ خوانده شده‌اند، صبح روز شنبه ۱۷ تیرماه، درملاءعام اجرا شد. پیش‌ازاین و در روز سوم خردادماه، حکم اعدام محمد رامز رشیدی و نعیم هاشمی قتالی، دو تن از متهمان پرونده حمله به شاهچراغ در دیوان عالی تایید شده بود.

در حمله‌ مسلحانه به حرم شاهچراغ در شیراز که چهارم آبان سال گذشته روی داد، ۱۳ نفر کشته و ۲۷ تن دیگر زخمی شدند. مسئولان جمهوری اسلامی پیش‌ازاین نیز اعلام کرده بودند متهمان این حمله درملاءعام اعدام خواهند شد.

بر اساس این گزارش، برای دیگر متهمان این حمله نیز احکام حبس طولانی‌مدت صادر شده است. محمد رحمانی که ادعا شده بود یکی از سرپل‌های گروه داعش در تهران است، به ۲۵ سال حبس، مصطفی جان امانی، متهم دیگر پرونده، به‌دلیل عضویت و حمایت از داعش به ۱۵ سال و یک روز حبس و حمید‌الله کابلی، دیگر عضو دستگیر شده این گروه نیز به پنج سال حبس محکوم شدند.

در اولین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات این افراد، ۱۷ آذرماه سال گذشته، براساس کیفرخواست صادرشده، پنج متهم که به عامل اصلی حمله به حرم شاهچراغ کمک و از او پشتیبانی کرده بودند، به محاربه، افساد فی‌الارض، عضویت در گروهک تروریستی داعش، عضویت در گروه باغی، اجتماع و تبانی به‌قصد اقدام علیه امنیت کشور و معاونت در افساد فی‌الارض متهم شدند.

یگان ویژه پس از ضرب‌و‌شتم فرد مهاجم‌، او را به بیمارستان منتقل کرد و او همان‌جا جانش را از دست داد. خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، با اعلام خبر کشته شدن مهاجم مسلح این حمله، او را حامد بدخشان معرفی کرده بود که پس از چند عمل جراحی در بیمارستان مسلمین شیراز، فوت کرد.

پس از حمله به حرم شاهچراغ، برخی مقام‌های جمهوری اسلامی اعتراضات مردمی را عامل این اتفاق دانستند و از سوی دیگر بخش زیادی از مردم تئوری جمهوری اسلامی در مورد دست داشتن داعش در این حمله را رد کردند و با سردادن شعارهایی در اعتراضات، علی خامنه‌ای و سپاه را عامل این حملات معرفی کردند.

برخی دیگر نیز این حادثه را پروژه نهادهای امنیتی دانستند و آن را با حادثه بمب‌گذاری سال ۱۳۷۳ در حرم امام رضا در مشهد مقایسه کردند. در آن حادثه، ۲۶ نفر جان باختند و ۳۰۰ نفر زخمی شدند. پس از آن اتفاق، اعلام شد که مجاهدین خلق مسئول این بمب‌گذاری‌ بوده‌اند و فردی به نام مهدی نحوی نیز به‌عنوان عامل بمب‌گذاری بازداشت شد. چند سالی گذشت و مشخص شد که وزارت اطلاعات این بمب‌گذاری را طرح‌ریزی کرده بود و فرد بازداشت‌شده در زمان بمب‌گذاری در زندان بوده است.

اخبار ضدونقیض منتشرشده، یکی از مواردی است که باعث می‌شود شهروندان و برخی کارشناسان در مورد واقعی بودن نقش داعش در این حمله تردید داشته باشند. خبرگزاری تسنیم دقایقی پس از حادثه نوشت که مهاجمان سه نفر بودند که دو نفرشان دستگیر شده‌اند و تلاش برای دستگیری نفر سوم نیز ادامه دارد.

اما صداوسیما چند ساعت بعد اعلام کرد که یک نفر از تروریست‌ها زخمی و سپس بازداشت شده است و نفر دوم نیز دقایقی پیش در حالی که در حرم مخفی شده بود، شناسایی و دستگیر شد. در همین حال، خبرگزاری فارس در خبری متفاوت اعلام کرد: «شنیده‌های فارس از هلاکت تروریست مهاجم به حرم شاهچراغ به‌ نام حامد بدخشان بعد از چند عمل جراحی، خبر می‌دهد.»

این در حالی است که فیلم‌های منتشرشده از این حادثه نشان می‌دهد که تنها یک نفر وارد حرم شاهچراغ شده و به‌تنهایی به کشتار زائران این حرم اقدام کرده است.

جمهوری اسلامی که روابطش با جمهوری آذربایجان دست‌کم یک سالی است تیره‌وتار شده، مدعی شد که یک تبعه جمهوری آذربایجان عامل اصلی و هماهنگ‌کننده حمله به شاهچراغ است. وزارت اطلاعات با انتشار بیانیه‌ای مدعی شد که تاکنون ۲۶ نفر از اتباع جمهوری آذربایجان، تاجیکستان و افغانستان در استان‌های فارس، تهران، البرز، کرمان، قم و خراسان رضوی، به اتهام مشارکت در این حمله شناسایی و بازداشت ‌شده‌اند. این در حالی است که هر دو فرد اعدام‌شده در این پرونده، تبعه افغانستان بودند و باوجود آنکه شش استان به‌عنوان مکانی که اعضای این گروه بازداشت شده‌اند اعلام شده است، تنها پنج نام در این پرونده دیده می‌شود.

رسانه‌های داخل ایران اعلام کردند که داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفته است. بااین‌حال، جواد اکبرین، تحلیلگر سیاسی، بیانیه قبول مسئولیت داعش را زیر سوال برد و نوشت: «خبرگزاری داعش در خبرش اعلام کرد: قالت مصادر امنیة لوکالة اعماق؛ یعنی منابعی امنیتی (که اسم نبرده از کجا) به آن‌ها گفته‌اند عملیات شاهچراغ کار داعش بوده است. مدل داعش تا الان این‌جور بوده که هرکس از هر جای دنیا اعلام پیوند بکند، داعش او را از خود می‌داند. منبع خبر داعش کیست؟»

حسین احسانی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه و اهل افغانستان، در حساب توییترش به پژوهش‌هایش در زمینه داعش اشاره کرد و نوشت که داعش هیچ‌گاه حملات انفرادی انجام نداده است و همیشه سه یا چهار نفر از حمله‌کنندگان با هم عملیات انجام می‌دهند. درصورتی‌که بر اساس تصاویر منتشرشده، تنها حضور یک تروریست در شاهچراغ قابل‌تایید است. از سوی دیگر، بیانیه داعش نیز از حضور یک تروریست در این عملیات خبر می‌دهد.

مجموعه این شواهد، باور ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر دست داشتن داعش در این حمله را دشوارتر کرده و این احتمال را افزایش داده است که حمله به شاهچراغ در اوج خیزش سراسری مردم علیه جمهوری اسلامی، پروژه‌ای امنیتی برای تحت الشعاع قرار دادن این اعتراضات بوده است.