قتل زنجیره‌ای سران طالبان در شمال افغانستان؛ داعش یا تسویه حساب شخصی؟

داعش با نفوذ در میان طالبان، از نقاط ضعف و اختلاف‌های این گروه برای ضربه زدن به آنان استفاده می‌کند

چهار تن از مقام‌های ارشد طالبان که اخیرا در حمله‌های مرتبط به داعش در شمال افغانستان کشته شدند-شبکه‌های اجتماعی

انفجار مرگبار پیش از ظهر پنجشنبه ۱۸ خرداد در مسجد نبوی در شهر فیض‌آباد، مرکز بدخشان در شمال شرق افغانستان، زنگ خطری جدی برای ادامه قتل‌های زنجیره‌ای سران طالبان را در میان چهره‌های غیر‌پشتون این گروه به صدا درآورد. در انفجار روز پنجشنبه، مولوی صفی‌الله صمیم، فرمانده تاجیک‌تبار طالبان که اصالتا از شهرستان یفتل استان بدخشان بود کشته شد. قاری عبدالرحمان، فرمانده یکی از واحدهای یگان عمر ثالث، مولوی عبدالغفار، شهردار طالبان در فیض‌‏آباد و مولوی جمیل، رئیس دادگاه طالبان در بدخشان نیز در این حمله به‌شدت مجروح شدند. انفجار در مراسم ترحیم مولوی نثاراحمد احمدی، معاون استاندار طالبان در بدخشان که روز سه‌شنبه در حمله انتحاری گروه داعش خراسان کشته شده بود، رخ داد.

سخنگویان طالبان تاکنون آمار دقیق کشته‌شدگان و زخمی‌ها را اعلام نکرده‌اند، اما منابع محلی در شهر فیض‌آباد و بیمارستان مرکزی بدخشان، شمار کشته‌ها را حدود ۲۳ نفر و شمار زخمی‌ها را ۸۳ نفر اعلام کردند. وزارت داخله (کشور) طالبان طی بیانیه‌ای گفت که ۱۱ نفر کشته شده و ۳۰ نفر زخمی شده‌اند. این آمار در تضاد با ارقامی است که منابع آگاه در بیمارستان مرکزی بدخشان به اشتراک گذاشتند.

مولوی صفی‌الله صمیم، چهارمین فرمانده ارشد طالبان غیرپشتون در بدخشان است که در ماه‌های اخیر در حمله‌هایی که داعش خراسان برعهده می‌گیرد کشته شد.

مولوی عبدالحق ابوعمر، فرمانده پلیس طالبان در بدخشان که اصالتا از شهرستان خاش و تاجیک‌تبار بود، اوایل دی‌ماه سال گذشته درنتیجه انفجار یک بمب در دفتر کارش کشته شد. گروه داعش خراسان با انتشار ویدیویی از جریان انفجار بمب، مسئولیت قتل فرمانده پلیس طالبان را در بدخشان برعهده گرفت.

یک خودروی بمب‌گذاری شده روز سه‌شنبه مقابل ورودی دادگستری طالبان در مرکز شهر فیض‌آباد منفجر شد که بر اثر آن مولوی نثاراحمد احمدی، معاون و سرپرست استانداری طالبان در بدخشان، با همراهان خود کشته شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مولوی صفی‌الله صمیم که از دوستان نزدیک مولوی نثاراحمد احمدی بود، روز پنجشنبه در مراسم ترحیم مولوی احمدی کشته شد.

مولوی عبدالفتاح، رئیس معادن بدخشان نیز که از فرماندهان تاجیک‌تبار این گروه بود، اوایل اردیبهشت‌ماه درنتیجه انفجار یک مین کشته شد.

فیاض‌الدین غیاثی، کارشناس سیاسی که اصالتا از بدخشان است و در دولت پیشین افغانستان در وزارت داخله (کشور) کار می‌کرد، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی گفت قتل‌های زنجیره‌ای سران طالبان در شمال، از رقابت‌های درون‌گروهی، تسویه‌حساب‌های شخصی و رقابت بر سر تصاحب درآمد معادن لاجورد و طلا در بدخشان نشات می‌گیرد.

غیاثی افزود که طالبان در سطوح محلی به چندین گروه تقسیم شده‌اند که یک گروه متشکل از فرماندهانی است که اصالت یفتلی‌ دارند و گروه دیگر شامل مولوی امان‌الدین منصور، استاندار طالبان و قاری فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد ارتش طالبان و متحدان آنان است که کنترل بیشتری روی معادن دارند.

معادن لاجورد و طلا در بدخشان منبع نزاع و تنش‌های طولانی در دولت‌های پیشین افغانستان نیز بودند. برخی مقام‌های ارشد دولت‌های پیشین افغانستان متهم بودند معادن لاجورد را غارت کرده‌اند.

در رژیم طالبان نیز چندین بار میان فرماندهان این گروه بر سر تصاحب معادن درگیری رخ داد. مولوی نجیب‌الله راغی سال گذشته متهم شد که یک معدن طلا را در بدخشان غارت کرده است. راغی برای مدتی در کابل در حبس خانگی بود و دوباره آزاد شد. هرچند رهبری طالبان راغی را توبیخ کرد، اما مقام‌های محلی این گروه، از نزاع بر سر معادن دست برنداشتند.

قتل مولوی عبدالحق ابوعمر، مولوی نثاراحمد احمدی و مولوی صفی‌الله صمیم را گروه داعش برعهده گرفت، اما قتل مولوی عبدالفتاح را هیچ گروه یا فردی برعهده نگرفته است.

فیاض‌الدین غیاثی معتقد است مولوی عبدالفتاح که بر معادن و پروژه‌های درآمدزا در بدخشان از نزدیک نظارت می‌کرد، به‌دلیل کشمکش بر سر تصاحب معادن به قتل رسید و قتل‌های دو روز اخیر نیز به همین مسئله ربط دارد.

به باور غیاثی، رهبری طالبان به دنبال یکدست کردن مناطق شمال‌اند و از حذف چهره‌های بانفوذ تاجیک‌تبار بهره می‌برند. به باور غیاثی، قدرتمند شدن روزافزون داعش در شمال افغانستان و استقرار اعضای تحریک طالبان پاکستانی در برخی از شهرهای شمال از برنامه‌های طالبان است که رقابت‌های درونی فرماندهان محلی، به‌ سرعت این روند کمک می‌کند.

علاوه بر اینکه کشمکش بر سر تصاحب معادن به درگیری میان جناح‌های درونی طالبان منجر شده است، داعش خراسان نیز به‌عنوان یک گروه در سایه، از این کشمکش‌ها بهره می‌برد. داعش با برعهده گرفتن قتل فرماندهان کلیدی طالبان، حوزه نفوذ و تاثیرگذاری خود را در شمال افغانستان -که در همسایگی با آسیای مرکزی قرار دارد- توسعه می‌دهد.

یک مهاجم انتحاری داعش خراسان در اسفند سال گذشته، مولوی داوود مزمل، استاندار قدرتمند طالبان را در بلخ به قتل رساند. این نشان می‌دهد که داعش در شمال افغانستان با نفوذ در طالبان، از اختلاف‌ها و نقاط ضعف این گروه برای ضربه زدن به آنان استفاده می‌کند.

مولوی مزمل به یکی از جناح‌های داخلی طالبان به نام «شورای هلمند» وابسته است. شورای هلمند به گروهی از افراد وفادار به اخترمحمد منصور، رهبر پیشین طالبان، گفته می‌شود که اکنون از هم پاشیده‌اند. کشته شدن مزمل، این گمانه‌زنی‌ها را تقویت کرد که ملا هبت‌الله آخوندزاده برای پاک‌سازی صحنه از وجود افرادی که در آینده برای او خطرآفرین می‌شوند دست به کار شده است. دو روز پس از کشته شدن مزمل، حاجی یوسف وفا، استاندار پیشین قندهار که از نزدیک‌ترین افراد به رهبر طالبان است، به‌عنوان استاندار این گروه در بلخ گمارده شد.

بیشتر از جهان