طالبان پاکستانی از خطوط مرزی به استان‌های دیگر افغانستان منتقل می‌شوند

رانا ثناءالله، وزیر کشور پاکستان و ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، انتقال طالبان و مهاجران پاکستانی به استان‌های دیگر افغانستان را تایید کردند

اعضای تحریک طالبان پاکستان‌ــ THIR KHAN / AFP

گروه طالبان تصمیم گرفته است اعضای تحریک طالبان پاکستان، خانواده‌های آنان و همچنین هزاران مهاجر پاکستانی را که در استان‌های مرزی افغانستان سکونت دارند، به مناطقی دورتر از مرزهای دو کشور انتقال دهد. این مهاجران پاکستانی که بیشتر از اهالی خیبرپختونخواه و وزیرستان شمالی‌اند، به دلیل درگیری‌ها و عملیات نظامی ارتش پاکستان در این مناطق به افغانستان مهاجرت کرده‌اند. با سلطه طالبان بر افغانستان هم هزاران تن از اعضای تحریک طالبان پاکستان به افغانستان رفته‌اند و از شهرهای مرزی به عنوان پناهگاه استفاده می‌کنند.

ناظران شورای امنیت سازمان ملل ژوئن ۲۰۲۲ گزارش دادند که حدود چهار هزار و ۵۰۰ تن از اعضای تحریک طالبان پاکستان در شهرهای مرزی افغانستان پناه گرفته‌اند.

رانا ثناءالله، وزیر کشور پاکستان، روز شنبه ۳ ژوئن در مصاحبه با بخش اردوی صدای آمریکا، گفت که امارت طالبان در افغانستان به دولت پاکستان پیشنهاد کرده است که برای رفع تهدید تحریک طالبان پاکستان، اعضای این گروه را از شهرهای مرزی با آن کشور به دیگر شهرهای افغانستان منتقل کند.

هم‌زمان، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی طالبان، هم به بخش انگلیسی صدای آمریکا گفت که این تصمیم به این دلیل اتخاذ شد تا اطمینان حاصل شود که مهاجران پاکستانی از مرزهای پاکستان دورند و در آشوب‌ها و جنگ‌های داخل پاکستان نقشی ندارند. به گفته مجاهد، این مهاجران پاکستانی بیشتر در استان‌های خوست، کنر و تعدادی از استان‌های هم‌مرز با پاکستان ساکن شده‌اند.

تصمیم گروه طالبان برای انتقال مهاجران پاکستانی به مناطق دورتر از مرز با پاکستان در زمانی صورت می‌گیرد که پاکستان فشارهای خود بر طالبان افغانستان را به منظور مهار تحریک طالبان پاکستانی (تی‌تی‌پی) افزایش داده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دولت و ارتش پاکستان ادعا می‌کنند که تی‌تی‌پی زیر سایه حمایت گروه طالبان، در افغانستان پایگاه‌های آموزشی دایر کرده و با استفاده از پشتیبانی افغانستان، حملات خود به دولت پاکستان را افزایش داده است.

اسلام‌آباد کابل را تحت فشار گذاشته تا خشونت‌های برون‌مرزی تحریک طالبان پاکستان را مهار کند و از اینکه این گروه پس از تسلط طالبان بر افغانستان از آزادی عمل بیشتری برخوردار شده، شاکی است. مقام‌های پاکستانی می‌گویند طالبان افغانستان هم به تحریک طالبان پاکستان در اجرای حملات برون‌مرزی کمک کرده‌اند.

موسسه مطالعات صلح پاکستان هفته گذشته نتایج یک بررسی را منتشر کرد که نشان می‌داد حملات تحریک طالبان پاکستانی به مراکز مختلف این کشور از زمان قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، ۷۳ درصد افزایش یافته است. مقام‌های دولت پاکستان گروه طالبان را متهم می‌کنند که در کنترل تی‌تی‌پی موفق نبوده است. آنان بارها در سفر به افغانستان، از این گروه خواسته‌اند از حمایت از تی‌تی‌پی دست بردارد و اجازه ندهد این گروه از خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده کنند.

حالا به نظر می‌آید تصمیم جدید طالبان برای انتقال مهاجران پاکستانی از مناطق مرزی به استان‌های دورتر نتیجه همین فشارهای دولت پاکستان باشد. وزیر کشور پاکستان هفته گذشته به صدای آمریکا گفته بود که تصمیم طالبان برای انتقال مهاجران پاکستانی به مناطق دیگر می‌تواند روی فعالیت‌های تی‌تی‌پی اثر بگذارد و قدرت مانوردهی آنان را کاهش دهد.

تحریک طالبان پاکستانی از حدود یک سال قبل آتش‌بس با دولت پاکستان را خاتمه دادند، حملات خونینی در پاکستان راه‌اندازی کرده‌اند. ارتش پاکستان و نیروهای طالبان پاکستان روز یکشنبه هم در وزیرستان شمالی درگیر شدند که در پی آن، دو سرباز ارتش و دو جنگجوی تی‌تی‌پی جان باختند.

مهاجران پاکستانی از حدود ۹ سال پیش در مناطق مرزی افغانستان زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۱۴، ارتش پاکستان در مناطق مرزی این کشور با افغانستان به‌خصوص خیبرپختوانخواه و وزیرستان شمالی، عملیات ضدتروریستی گسترده‌ای را آغاز کرد. در نتیجه هزاران تن از ساکنان این مناطق از ترس درگیری‌ و جنگ، به افغانستان فرار کردند. البته بعدا مشخص شد که بیشتر این افراد خانواده طالبان پاکستانی بودند.

دولت وقت افغانستان در استان خوست کمپی برای اسکان این افراد در نظر گرفت و سازمان‌های بین‌المللی هم به کمک این مهاجران شتافتند. با این حال دولت پاکستان مدعی بود که این‌ها بیشتر تروریست‌اند تا مهاجر. شورای پناهندگان نروژ در سال ۲۰۱۹ پس از یک سرشماری اعلام کرد که تعداد مهاجران پاکستانی ساکن کمپ خوست بیش از ۷۲ هزار نفر است.

در عین حال،‌ انتقال این افراد به مناطق دیگر افغانستان (احتمالا شمال) با واکنش تند ساکنان بومی این مناطق روبرو شده است. آنان می‌گویند بر خلاف ادعای طالبان مبنی دور کردن این افراد از خطوط مرزی، این گروه در اصل قصد دارد توازن اجتماعی و قومی در شمال افغانستان را به نفع خود تغییر دهد.

به باور کارشناسان، طالبان که یک گروه اکثرا پشتون‌تبارند، در پی سلطه بر مناطق غیرپشتون‌اند. این مسئله در حکومت‌های قبلی هم مطرح بود و حالا طالبان می‌خواهند آن را اجرایی کنند. در زمان حکمرانی اشرف غنی، دولت افغانستان تصمیم گرفت برخی قبایل پشتون را به مناطقی در شمال افغانستان به‌خصوص منطقه دند شمالی که در کنار کابل قرار دارند، انتقال دهد اما این طرح حکومت با مخالفت مردم روبرو شد و هرچند تعدادی از آنان به این مناطق منتقل شدند، جلو انتقال دسته‌های بزرگ قبایل گرفته شد.

طالبان نیز از چندی پیش در تلاش برای اجرایی کردن این برنامه‌اند و می‌خواهند زمین‌های اطراف کانال قوش‌تپه را که از استان بلخ آغاز می‌شود و تا استان فاریاب امتداد می‌یابد، به این قبایل بدهند. حتی وزارت کشاورزی طالبان از هفته گذشته طرح توزیع این زمین‌ها به قبایل پشتون را در دستور کار قرار داد و به‌زودی آن را اجرایی می‌کند. نگرانی مردم بومی این مناطق این است که قبایلی که با حمایت طالبان به این مناطق می‌آیند، زمین‌های حاصلخیز را به نفع خود مصادره و مردم بومی را به زور اسلحه به واگذاری زمین‌هایشان وادار کنند. چیزی که از سال ۱۹۲۶ با فرمان «نظامنامه ناقلین به سمت قطغن» کلید خورد و صدها هزار جریب از زمین‌های مردم به زور از آنان گرفته و به قبایل پشتون داده شد.

سید انور سادات، معاون شورای امنیت دولت سابق، اواخر فروردین در مصاحبه‌ای با ایندیپندنت فارسی گفت که طالبان می‌خواهند در مسیر ۲۸۵ کیلومتر کانال قوش‌تپه حدود سه میلیون پشتون پاکستانی را اسکان دهند.

رابطه تحریک طالبان پاکستانی و امارت اسلامی طالبان از نخستین روزهای پیدایش این شاخه طالبان محکم و قدرتمند بوده است. تحریک طالبان پاکستان با الهام از گروه طالبان افغان شکل گرفتند و رهبر تحریک طالبان پاکستان که به تی‌تی‌پی مشهور است، با رهبران امارت بیعت کرده است. آن‌ها می‌خواهند با الگوبرداری از امارت اسلامی، در پاکستان نیز امارت دیگری بر پا کنند. علی‌رغم فشار پاکستان بر امارت اسلامی، طالبان حمایت خود از تی‌تی‌پی را کاهش نداده‌اند.

بیشتر از جهان