دوازده سال پس از مرگ غم‌انگیز ناصر حجازی در دوم خردادماه ۱۳۹۰، با توجه به آنچه این‌ماه‌ها به هنگام اعتراض‌های سراسری در جامعه ایران می‌گذرد، شاید نقش دروازه‌بان افسانه‌ای تاریخ فوتبال ایران از این منظر که همیشه منتقد حاکمیت جمهوری اسلامی بود، بیشتر قدر دانسته شود. او که همیشه چهره‌ای مشهور در ورزش ایران بود، هیچ‌گاه خود را به حاکمیت نزدیک نکرد و همیشه از هم‌نشینی با چهره‌های وابسته به حاکمیت گریزان بود. او بارها همدلی خود با مردم را ابراز می‌کرد و منتقد سیاست‌های حاکم بود.

ناصر حجازی بسیاری از موقعیت‌های حرفه‌‌ای را به‌دلیل شخصیت معترض خود از دست داد، از جمله اینکه هرگز به سرمربیگری تیم ملی ایران نرسید و جمله‌ای معروف و کنایه‌آمیز از او به یادگار مانده است: «در آن دنیا سرمربی تیم ملی می‌شوم.» حجازی طی سال‌های مربیگری‌اش در بسیاری از فرصت‌ها، شایسته مربیگری در تیم ملی بود، اما دیگرانی که جایگاه فنی نظیر او نداشتند، سرمربی تیم ملی شدند. ناصر حجازی محبوبیتی کم‌نظیر در تاریخ فوتبال ایران داشت و هنوز از بسیاری چهره‌های درخشان حاضر در فوتبال ایران محبوب‌تر است و به نیکی از او یاد می‌شود.

ناصر حجازی یادگار یکی از مهم‌ترین مربیان تاریخ فوتبال ایران است. زدراکو رایکوف حجازی را در فوتبال ایران چهره کرد و حجازی خیلی زود استعدادی درخشان و ستاره‌ای ماندگار در فوتبال ایران شد. حجازی در سال‌های پایانی فوتبالش در حالی از تیم ملی کنار گذاشته شد که هنوز می‌توانست درون دروازه تیم ملی بدرخشد. اما او بازیکنی نبود که برای حضور در تیم ملی تن به روابط با مدیران تحمیل‌شده به ورزش بدهد.

یکی از دوران‌های مهم ورزشی حجازی زمانی است که این چهره معترض فوتبال ایران در دهه ۶۰ به تیم محمدان بنگلادش پیوست. او از فوتبال ایران رانده شد و زندگی حرفه‌ای سختی را در بنگلادش انتخاب کرد تا تن به کار در ورزش سیاست‌زده تحت حاکمیت جمهوری اسلامی ندهد. حضور حجازی در محمدان بنگلادش فعالیتی حرفه‌ای برای اعتراض بود و او تلاش کرد روایت مستقلی در کار خود بسازد.

حجازی در اوج دوران مربیگری خود مربی صاحب ایده و نواندیشی بود و تلاش می‌کرد روایت تازه‌ای از «مربی ایرانی» باشد. موفقیت او نیز در زمانه خود بسیار هیجان‌انگیز و باارزش بود؛ وقتی با تیم استقلال در سال ۱۳۷۸ به فینال جام باشگاه‌های آسیا رسید و مقابل جوبیلوایواتای ژاپن فینال را باخت. از آن سال‌ها پیدا بود که فوتبال ایران به‌دلیل سوءمدیریت مدیران دولتی چقدر از فوتبال شرق آسیا عقب افتاده است. اما حجازی تیم بزرگ و موفقی را در استقلال ساخته بود.

حجازی به بازیکنان کمترشناخته‌شده همیشه بیشتر اعتنا داشت و تلاش می‌کرد طی مربیگری چهره‌های جدیدی را بسازد. پیش از مربیگری در استقلال نیز او از آغاز مربیگری‌اش به این سیاق گرایش داشت و در تیم تجارت تهران علی دایی را به فوتبال ایران معرفی کرد. این افتخار مهمی برای یک مربی است که سازنده یکی از موثرترین چهره‌های تاریخ فوتبال ایران باشد.

ناصر حجازی فراتر از موفقیت‌ها و ناکامی‌های ورزشی‌اش در مربیگری و حتی فراتر از چهره افسانه‌ای در دروازه‌بانی، به‌عنوان یک شخصیت ورزشی مردمی مورد احترام است. شاید برای ستاره‌های امروز ورزش ایران پندآموز باشد که حتی اگر به جایگاه حرفه‌ای ناصر حجازی دروازه‌بان یا مربی برسند، بازهم آنچه در جامعه بیش از هر موفقیتی قدر دانسته می‌شود، همدلی با مردم و تن ندادن یک ورزشکار به خواسته‌های حاکمیت است.

ناصر حجازی در سال ۱۳۸۴ برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد و قابل پیش‌بینی بود که رد صلاحیت می‌شود. اما حجازی می‌خواست با ثبت نام در انتخابات فرصتی برای اعتراض به وضع موجود داشته باشد، برخلاف ورزشکارانی که با عضویت در شورای شهرها صاحب رانت شدند و پیشکسوتان فرصت‌طلب ورزشی بودند که وابستگی سیاسی به جمهوری اسلامی، موفقیت‌های بزرگ ورزشی آن‌ها را از نگاه مردم بی‌اهمیت کرد.

درباره پایان زندگی حجازی نیز روایت‌ها از شخصیت مستقل او خبر می‌دهند، وقتی او در اوج مقابله‌اش با بیماری سرطان کمک‌های شخصیت‌های دولتی را نمی‌پذیرفت. حجازی در آخرین ماه‌های زندگی‌اش نیز انتقادهای مهمی را علیه حاکمیت و دولت به زبان می‌آورد، از جمله اینکه به هدفمندسازی یارانه‌ها انتقاد داشت و این روش را در شان مردم نمی‌دانست.

از ناصر حجازی هم دروازه‌بانی باشکوهش در ذهن‌ها مانده است، هم دوران مربیگری‌اش و تلاش‌های بزرگ و موفقیت‌ها و شکست‌هایش اما بیش از همه، شخصیت مستقل او برای نسل امروز ایران اهمیت دارد و قدر دانسته می‌شود. آنچه سرانجام حجازی را همیشه محبوب حفظ خواهد کرد، نمایش ورزشی او نیست، پیوند او با مردم است، و البته تن ندادن به حاکمیت که همیشه دوست داشت چهره محبوبی مثل حجازی را از خود بداند. اما حجازی همیشه به مردم تعلق خاطر داشت و در قلب‌ها ماندگار شد.