بررسی‌ پژوهشگران حوزه اعتیاد نشان می‌دهد دو ماده مخدر شیشه و گل که بیشتر در میان گروه‌ سنی نوجوانان و جوانان رایج‌اند، دومین و سومین مخدرهای پرمصرف در ایران‌اند. بر مبنای این پژوهش‌، مصرف ماده مخدر تریاک در ایران همچنان در رتبه اول قرار دارد اما بیشتر مصرف‌کنندگان آن گروه‌های سنی بالای ۴۰ سال‌اند.

منصور براتی، معاون پژوهشی موسسه کادراس که در زمینه تحقیقات و مطالعات مواد مخدر فعالیت می‌کند، با استناد به آخرین مطالعات شیوع‌شناسی اعتیاد در ایران گفت که در دهه ۹۰، ماده‌های مخدر شیشه و گل جزو ۱۰ ماده مخدر پرمصرف در ایران بودند و در رتبه ششم یا هفتم قرار داشتند اما امروز این دو ماده به رتبه دوم و سوم مصرف رسیده‌اند.

قرار گرفتن دو ماده مخدر شیشه و گل در ردیف پرمصرف‌ترین مواد مخدر از آن جهت دارای اهمیت است که بیشتر مصرف‌کنندگان این دو ماده مخدر نوجوانان و جوانان‌اند و این می‌تواند نشانه‌ای از افزایش آمار اعتیاد در این دو گروه سنی در ایران باشد.

به گفته منصور براتی، ۵۰ درصد مصرف‌کنندگان تریاک، ۱۲ درصد شیشه و ۹ درصد گل مصرف می‌کنند. این کارشناس پژوهشی با بیان اینکه نوجوانان و جوانان با تصور اینکه ماده مخدر گل یا همان ماری‌جوآنا اعتیادآور نیست، به مصرف آن روی می‌آورند؛ حال‌ آنکه میزان ماده روان‌گردان موجود در این ماده مخدر طی سال‌های اخیر افزایش یافته است.

کارشناسان درباره چرایی گرایش نوجوانان و جوانان به مصرف شیشه و گل دلایل متعددی را بیان کرده‌اند. به گفته فرزانه سهرابی، معاون اجرایی موسسه کادراس، یکی از مهم‌ترین دلایل این است که مصرف شیشه و گل مثل تریاک سخت نیست. به‌ این معنا که فرد برای مصرف آن به مکان مشخص و ابزار ویژه نیاز ندارد. این کارشناس حوزه اعتیاد درباره خطری که مصرف مواد مخدری مانند گل و شیشه برای گروه‌های سنی جوان به همراه دارد، هشدار داد.

آماری که درباره میزان مصرف گل و شیشه در ایران منتشر می‌شود با آمار مقام‌های جمهوری اسلامی ایران درباره شیوع‌شناسی اعتیاد تناقض دارد. بر مبنای آخرین آمارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر، میانگین سن اعتیاد در ایران ۲۴ سال است. این ستاد که ریاست آن را رئیس دولت برعهده دارد، همواره مدعی بهتر بودن وضعیت مصرف مواد مخدر در ایران نسبت به دیگر نقاط دنیا است.

پیش‌تر اسکندر مومنی، دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر، گفته بود میانگین شیوع اعتیاد در میان جمعیت دانش‌آموزی جهان ۲۰ درصد است اما در ایران، تنها ۲.۱ درصد دانش‌آموزان به اعتیاد دچارند و این دو درصد را هم قاچاقچیان بین‌المللی مواد مخدر آلوده کرده‌اند.

به‌رغم ادعاهایی از این دست، هشدارهای کارشناسان در کنار آمار فزاینده مصرف گل و شیشه از دو حقیقت پرده برمی‌دارد؛ نخست اینکه سن اعتیاد در ایران به‌شدت پایین آمده است و دوم اینکه گروه‌های زیادی از نوجوانان و جوانان در سایه انفعال و ناکارآمدی نهادهای متولی، به اعتیاد دچار شده‌اند.

برخی نمایندگان مجلس نیز به این موضوع اذعان کرده‌اند. در پیوند با همین موضوع، سلمان ذاکر، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، گفته بود سن اعتیاد در ایران به مقطع راهنمایی رسیده و نگران‌کننده است.

به گفته کنشگران حوزه اعتیاد، دولت‌های جمهوری اسلامی با نگاه و برخورد امنیتی، آمار واقعی شیوع اعتیاد در ایران را همواره پنهان می‌کنند و در زمینه پیشگیری هم اقدام مناسب و مو‌ثری انجام نمی‌دهد. سعید صفاتیان، کارشناس و تحلیلگر مسائل اعتیاد، در همین زمینه به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «ما یک دبیرخانه مبارزه با مواد مخدر داریم که در طول سال از دولت برای مبارزه بودجه می‌گیرد اما نکته‌ای که وجود دارد این است که نگاه کلی در این مجموعه همواره امنیتی، انتظامی و قضایی بوده که تقریبا با سیستم تمام کشورهای موفق در زمینه مبارزه با مواد مخدر مغایر است.»