شاهزاده ترکی الفیصل، رئيس سابق سازمان اطلاعات عربستان که به مناسبت برپایی نمایشگاهی در پاریس به سر می‌برد، در گفت‌وگو با فرانس ۲۴، به پرسش‌هایی درباره برقراری مجدد روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین پاسخ داد.
او در این گفت‌وگوی ویدیویی با اشاره به اوضاع سوریه، لبنان، عراق و به‌ویژه یمن که درگیری مرگبار در آن به بدترین بحران انسانی در جهان منجر شده است، ابراز امیدواری کرد توافق هفته گذشته ریاض و تهران وضعیت را برای منطقه تغییر دهد. ترکی الفیصل همچنین توضیح داد که چرا چین یک «شریک منطقی» در تحقق این توافق بود.
شاهزاده ترکی الفیصل در حال حاضر مقام رسمی ندارد، اما همچنان در سیاست عربستان سعودی، چهره‌ای بانفوذ محسوب می‌شود. او از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۱ رئیس سازمان اطلاعات عربستان سعودی بود و پس از آن، سفیر این کشور در لندن و واشنگتن شد.
او در گفت‌وگوی تازه خود با فرانس ۲۴ با اشاره به اینکه از توافق میان ایران و عربستان سعودی اطلاعی نداشت، گفت: «متعجب شدم که پس از تمام مذاکراتی که در کشورهای مختلف از جمله عراق انجام گرفت، چنین توافقی در چین حاصل شد. البته باید در نظر داشت که پکن هم با تهران و هم با ریاض روابط خوبی دارد؛ این موقعیتی است که آمریکا و اروپا از آن برخوردار نبودند و نمی‌توانستند نقش یک میانجی صادق را ایفا کنند.»
سفیر سابق عربستان سعودی در آمریکا و بریتانیا همچنین با اظهار امیدواری از اینکه ارتباط با ایران بتواند معادلات کنونی در منطقه را عوض کند، افزود: «ما در دهه ۱۹۹۰ نیز با ایران در ارتباط بودیم. پس از آنکه دچار چالش‌هایی شدیم، در دوران رفسنجانی و خاتمی آن‌ها به ما برگشتند و همین‌طور که می‌بینیم، در توافق جدید نیز به معاهده سال ۲۰۰۱ اشاره شد؛ یعنی زمان خاتمی که ارتباط دو کشور مناسب بود. من امیدوارم توافق جدید از نظر دیپلماتیک موثر باشد و تاثیر آن را در مناطقی از جمله سوریه، لبنان، عراق و یمن ببینیم.»
او در پاسخ به اینکه آیا با توجه به سرکوب معترضان، پیشرفت هسته‌ای و اقدام‌های زیان‌بار علیه عربستان سعودی، می‌توان به رژیم ایران اعتماد کرد یا نه، پاسخ داد: «نظر من در این زمینه مهم نیست. مهم این است که دولت‌ها چنین تصمیمی گرفته‌اند و این قرارداد را امضا کرده‌اند. آنان‌اند که قدرت اجرایی را در اختیار دارند و به نظر می‌رسد که درباره حل این مسائل به تفاهم رسیده‌اند. امیدوارم قراردادی که حاصل شد، نگرانی‌های موجود را برطرف کند.»
ترکی الفیصل درباره اینکه آیا توافق حاصل‌شده با ایران احتمال عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائيل را از بین خواهد برد، توضیح داد: «حرف زدن در این زمینه موضوعیت ندارد زیرا عادی شدن روابط عربستان سعودی و اسرائیل بیشتر در رسانه‌ها مطرح شده بود تا اینکه منبع رسمی داشته باشد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او درباره اینکه آیا با توجه به نزدیکی تهران و ریاض، ممکن است اسرائيل بهانه‌ای برای حمله به ایران داشته باشد، گفت: «نتانیاهو اگر بخواهد چنین کاری انجام دهد، به بهانه نیازی ندارد. سال‌ها است که چنین تهدیدهایی را از سوی اسرائيل علیه ایران می‌شنویم. بنابراین نمی‌توان در این زمینه اظهارنظر کرد. این تصمیم کاملا به خود آن‌ها بستگی دارد.»
رئيس سابق اطلاعات عربستان سعودی همچنین در مورد اینکه آیا ایران به عربستان درباره توقف حمله حوثی‌های یمن تعهدی داده است، تاکید کرد: «من جزئياتی از این توافق را نمی‌دانم اما آنچه می‌دانم این است که عربستان سعودی با حوثی‌ها به طور مستقیم و پیش از این توافقنامه گفت‌وگو کرده است. بنابراین با توجه به اظهارات بیان‌شده امیدواریم که آتش‌بس ادامه داشته باشد.»
این عضو ارشد خانواده سلطنتی عربستان سعودی در گفت‌وگوی چند ماه قبل خود، با گلایه از آمریکا گفته بود که به نظر ریاض، واشنگتن خطر حوثی‌های یمن برای عربستان سعودی و کل منطقه را جدی نمی‌گیرد. به گفته او، «در زمانی که فکر می‌کردیم آمریکا و عربستان سعودی باید کنار هم مقابل چیزی بایستند که فقط نوعی مزاحمت نیست و خطری مشترک برای ثبات و امنیت منطقه است، به ما بی‌توجهی کردند.»
حوثی‌ها گروهی شبه‌نظامی‌اند که با برخورداری از حمایت حکومت ایران از سال ۲۰۱۴ صنعا، پایتخت یمن، و بخش‌های عمده‌ای از این کشور را در اختیار گرفته‌اند و در جنگی داخلی با دولت قانونی این کشور و ائتلافی نظامی از کشورهای عربی به رهبری ریاض، درگیرند.
این دیپلمات سابق و رئیس کنونی مرکز پژوهش و اسلام‌شناسی بنیاد ملک فیصل، در آن گفت‌وگو، به نفوذ ایران در یمن اشاره کرد و در عین حال گفت: «حذف حوثی‌ها از فهرست سازمان‌های تروریستی که با تصمیم دولت بایدن انجام شد، به آن‌ها جسارت بیشتری می‌دهد و کاری می‌کند که در حملات خود علیه عربستان سعودی و امارات، تهاجمی‌تر عمل کنند.»
دولت بایدن مدت کوتاهی پس از آغاز کار، در فوریه ۲۰۲۱، حوثی‌ها را از این فهرست خارج کرد؛ آن‌ها فقط چند هفته پیش از آن، در اواخر دوران دولت ترامپ، به آن فهرست اضافه شده بودند.
