سامانه هیئت «مولدسازی» فهرست ۵۲۰ ملک «مازاد» یا «راکد» متعلق به آموزش و پرورش برای فروش را منتشر کرد که نام ده‌ها مدرسه و آموزشگاه در آن دیده می‌شود. تعدادی از این مدارس هم خیر‌ساز و وقفی گزارش شده‌اند، اما دبیرخانه این هیئت در وزارت آموزش و پرورش خبر فروش این‌گونه مدارس را تکذیب کرده است.

این فهرست به تفکیک هر استان در این سامانه در دسترس قرار گرفته است، بی‌آنکه از قیمت پایه و نحوه فروش آن‌ها سخنی به میان آمده باشد.

سهم استان اردبیل در این فهرست حراج ۳۵ مورد است که در آن نام ۲۹ مدرسه «تخریبی» یا «قدیمی» هم دیده می‌شود و مابقی املاک حیاط مدرسه یا محیط‌های غیرآموزشی‌اند.

در استان آذربایجان غربی هم علاوه بر ۳۴ قطعه زمین، مدرسه و آموزشگاه، یک حلقه چاه عمیق و یک دفتر مخابراتی ملک مازاد وزارت آموزش و پرورش معرفی شده‌اند.

در استان خراسان رضوی، ۵۳ ملک برای فروش گذاشته شده‌اند که چند خانه اهدایی و دو دارالقرآن هم در این فهرست دیده می‌شود.

در تهران، ۲۳ ملک، که برخی از آن‌ها مدرسه‌اند، برای فروش یا تهاتر معرفی شده‌اند که دو ملک ستادی و ۱۰ قطعه زمین نیز جزئی از فهرست فروش این استان محسوب می‌شوند.

در استان چهارمحال بختیاری، فقط یک ملک به نام «ملکتاج بیگم رئیسی» با عرصه ۳۰۰ متری مازاد شناخته شده است.

در کردستان، ۱۰ ملک کوچک نیز اموال مازاد اداره کل آموزش و پرورش این استان معرفی شده‌اند که کاربری آن‌ها مشخص نیست.

در استان کهگیلویه و بویر احمد، سه ملک مازاد یا راکد معرفی شده‌اند که دو مورد آن مدارس مقطع ابتدایی‌اند.

در خوزستان، ۱۹ قطعه زمین، ۱۳ مدرسه، یک کانون فرهنگی، یک خانه معلم و بخشی از زمین اداره آموزش و پرورش سوسنگرد و زمین یک مدرسه مشمول مصوبه مولدسازی اعلام شده‌اند.

در استان البرز، هفت مدرسه، شش قطعه زمین و سه واحد آپارتمان برای فروش یا تهاتر به هیئت عالی مولدسازی معرفی شده‌اند.

در استان لرستان، سه ملک شامل دو خانه‌ معلم و یک عرصه ۵۰۳ متری و در استان مرکزی، حدود ۳۰ مدرسه، آموزشگاه و مجتمع در روند فروش یا تهاترند.

در استان اصفهان ۱۰ ملک (اغلب زمین)، در استان هرمزگان ۱۰ مدرسه، در خراسان شمالی و ایلام چهار قطعه زمین، در گیلان ۱۳ مدرسه، شش دبستان در بوشهر، هشت مدرسه در کرمان و ۱۳ مدرسه در زنجان از دیگر اموال فروشی وزارت آموزش و پرورش اعلام شده‌اند.

در این فهرست، همچنین نام ۹ مدرسه (بدون اعیان) در استان گلستان، ۲۵ ملک شامل مدرسه، زمین و آپارتمان در استان همدان، ۱۰ دبستان در یزد، ۹ مدرسه در مازندران و شش مدرسه و پنج واحد مسکونی در استان فارس نیز مشمول مصوبه مولدسازی شناخته شده‌اند.

نام ۳۶ ملک در استان کرمانشاه، ۱۵ مدرسه، یک خانه معلم و دو معلم‌سرا در خراسان جنوبی و ۴۳ ملک در آذربایجان شرقی نیز در این فهرست فروش دیده می‌شود.

این فهرست تنها مربوط به املاک و زمین‌ها و مدارسی است که قدیمی، تخریبی یا راکد اعلام و قابل فروش تشخیص داده شده‌اند. بخش دیگری از فهرست املاک فروشی آموزش و پرورش مربوط به پروژه‌های مدرسه‌سازی این وزارتخانه است که شمار آن‌هایی که با درصد پیشرفت‌های مختلف برای مولدسازی معرفی شده‌اند، حدود یک هزار و ۴۴۶ مورد است.

در کهگیلویه و بویراحمد ۳۶ پروژه، همدان ۴۲، آذربایجان غربی ۴۳، اردبیل ۳۱، تهران ۴۱، خراسان رضوی ۷۸ ، زنجان ۶، خراسان شمالی ۱۳، کردستان ۴۵، کرمان ۹۷ ، گیلان ۸، مرکزی ۱۹، مازندران ۱۹، یزد ۴۰، گلستان ۱۲، ایلام ۱۵، چهار محال و بختیاری ۵۳، سمنان ۸، قزوین ۲۶، سیستان و بلوچستان ۲۰۲، لرستان ۴۸، هرمزگان ۲۹، آذربایجان شرقی ۱۲۱، اصفهان ۱۶، بوشهر ۱۶، خراسان جنوبی ۳۹، خوزستان ۲۰۳، البرز ۲۸، قم ۳ و در فارس ۱۳۰ پروژه در فهرست سامانه مولد‌سازی دیده می‌شوند.

البته انتشار این فهرست با واکنش‌ها و حاشیه‌ها و انتقادهایی هم همراه شده که مدرسه‌‌فروشی، کمبود فضای آموزشی، و فروش برخی مدارس وقفی از مهم‌ترین این انتقاد‌ها است.

زهرا گیتی‌نژاد، مدیرعامل یک موسسه خیریه، به‌تازگی با انتشار ویدیویی اعلام کرد تعداد قابل‌توجهی از مدارس فروشی را نیکوکاران ساخته‌‌اند که حالا دولت قصد دارد آن‌ها را بفروشد. او با انتقاد از این سیاست دولت، تصریح کرد که نیکوکاران «مسئول کسری بودجه دولت نیستند» و فروش مدارس خیریه‌ساز به سلب اعتماد خیرین مدرسه‌ساز منجر خواهد شد.

مصطفی پوردهقان، فرماندار سابق اردکان استان یزد، هم قرار گرفتن نام یک مدرسه خیرساز در فهرست فروش اموال دولتی را «پشت کردن به نیت معنوی وقف خیران در حوزه تعلیم و تربیت» دانست و نوشت: «از این پس خیرین از کجا بدانند مدرسه‌ای که ساختند بعد به فروش نمی‌رود؟»

محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزش، هم گفت: «در حالی که خیرین سالانه ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان هزینه‌ می‌کنند، چطور کسی به خودش جرات می‌دهد اموال خیرساز را به فروش بگذارد. کسانی که این کار را می‌کنند، عقل سالمی ندارند.»

در این رابطه،  ناصر قفلی، رئیس جامعه خیرین مدرسه ساز ایران، روز دوشنبه اول اسفند، در نامه‌ای به یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش، از او خواست «حتی‌الامکان مراقبت کند تا مدارس خیرساز در این طرح قرار نگیرند».

دبیرخانه اجرایی «مولدسازی» املاک مازاد وزارت آموزش و پرورش به این انتقاد‌ها و اعتراض‌ها واکنش نشان داده و مدعی شده است مدارس خیرین در فهرست فروش املاک قرار ندارند.

در اطلاعیه این دبیرخانه آمده است: «هیچ ملک خیرسازی در طرح مولدسازی قرار نگرفته و املاکی که مالکیت آن به نام دولت و دولتی‌­ساز نباشد، اساسا نمی‌­تواند در مسیر مولدسازی قرار بگیرد.»

مولد‌سازی طرحی باسابقه در دولت‌های گذشته است که در دولت ابراهیم رئیسی با شدت و حدت و وسعت بیشتری در دستور کار یک هیئت مجزا از دولت قرار گرفته است تا اموال مازاد یا راکد دولت را بفروشد. این هیئت ادعا می‌کند که پول حاصل از فروش این اموال قرار است برای پروژه‌های زیرساختی یا عمرانی صرف شود، اما به باور برخی، این پول قرار است بخشی از کسری بودجه دولت را تامین کند و صرف هزینه‌های جاری شود.

روح‌الله ایزدخواه، نماینده مجلس، از جمله کسانی است که می‌گوید این طرح قرار نیست به سود مردم باشد و «دولت مولدسازی را فقط برای حل مشکل کسری بودجه می‌خواهد». حسن سبحانی، نماینده پیشین مجلس، هم در این رابطه فاش کرد که پنج درصد از پول اموال مازاد که فروخته شود به کسانی تعلق خواهد گرفت در فروش آن نقش داشته‌اند. سبحانی درباره این موضوع توضیحی بیشتری نداد که آیا هیئت هفت نفره طرح مولد‌سازی نیز از فروش اموال سهم خواهند داشت یا خیر؟

محمد مخبر، معاون اول رئیسی، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، احمد وحیدی، وزیر کشور، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، یک نماینده از طرف رئیس مجلس و یک نماینده از طرف رئیس قوه قضاییه اعضای این هیئت را تشکیل می‌دهند.

آن‌طور که اعلام شده، این هیئت قرار است در سال ۱۴۰۲ دست‌کم ۹۹۰ ملک یا اموال دو وزارتخانه آموزش و پرورش و جهاد کشاورزی را بفروشد تا ۱۰۸ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه سال ۱۴۰۲ را تامین کند.

بر اساس گفته‌های سبحانی، بیش از پنج هزار میلیارد تومان از این درآمد ۱۰۸ هزار میلیارد تومانی به جیب کسانی خواهد رفت که در این زمینه نقش داشته‌اند.