الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، که حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران را «حمله‌ای تروریستی» خوانده بود، روز شنبه ۲۹ بهمن، در سخنانی تازه درباره این اتفاق، اعلام کرد که «نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی» در حمله مسلحانه به سفارت این کشور در تهران نقش داشتند و تهران «به دنبال تبرئه فرد مهاجم در دادگاه» است.

روز جمعه هفتم بهمن، فردی مسلح به کلاشنیکف به داخل ساختمان سفارت جمهوری آذربایجان در تهران نفوذ کرد و اورخان عسگروف، رئیس گروه حفاظت این سفارت، را کشت. دو کارمند دیگر سفارت آذربایجان نیز در این حمله تیر خوردند و زخمی شدند. این اتفاق به برکناری سردار حسین رحیمی، از ریاست پلیس پایتخت ایران منجر شد.

به گفته مقام‌های جمهوری اسلامی، انگیزه فرد مهاجم «مشکلات شخصی و خانوادگی» بود اما الهام علی‌اف همان روز این حمله را تروریستی و سازمان‌دهی‌شده تعبیر کرد. این حمله‌ منجر به بسته شدن و تخلیه کامل سفارت جمهوری آذربایجان در تهران منتهی شد.

رئیس‌جمهوری آذربایجان روز شنبه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان، در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره این پرونده گفت: «سریع اقدام نکردن پلیس برای متوقف کردن فرد مسلح و این واقعیت که تلویزیون دولتی بلافاصله پس از بازداشت ضارب با او مصاحبه کرد، نشان می‌دهد که فرد مهاجم از سوی برخی بخش‌های نظام ایران برای اجرای عملیات تروریستی ماموریت داشته است.»

او با استناد به تصاویر دوربین‌های مداربسته گفت: «در آن ۴۰-۳۰ دقیقه‌ای که این تروریست داخل سفارت بود، ماشین‌های نیروهای امنیتی و پلیس می‌آمدند و می‌رفتند ولی به این مرد اجازه دادند دوبار وارد سفارت شود و یک افسر امنیتی ما را بکشد و دونفر دیگر را زخمی کند. ایران می‌گوید این فرد روانی است تا در دادرسی به او کمک شود.»

علی‌اف درباره وضعیت روابط سیاسی تهران و باکو هم توضیح داد و خاطرنشان کرد عادی‌سازی روابط با ایران به «تحقیقات شفاف» برای بازخواست عوامل این حمله بستگی دارد.

رئیس‌جمهوری آذربایجان به خبرنگاران گفت: «اگر شجاعت یکی از کارمندان ما نبود که توانست با دست خالی این تروریست را خلع سلاح کند، شاید ده‌ها نفر از جمله خانواده‌ دیپلمات‌های آذربایجانی و بچه‌هایی که آنجا زندگی می‌کردند، در این حمله کشته می‌شدند. درخواست تحقیق فوری و شفاف داریم. اینکه دقیقا بعد از این اقدام تروریستی رسانه‌های ایران با این تروریست مصاحبه کردند، نشان می‌دهد او آن کسی است که از طریق یکی از شاخه‌ها و نهادهای وابسته به رژیم فرستاده شده است.»

جمهوری اسلامی ایران می‌گوید مهاجم را دستگیر کرده و روند رسیدگی قضایی به اتهامات او آغاز شده است، ولی از «شتاب‌زدگی در پرونده» پرهیز می‌کند؛ نکته‌ای که با انتقاد سران جمهوری آذربایجان مواجه شده و آن‌ها می‌گویند اگر مقام‌های تهران از «شخصی بودن» انگیزه حمله به سفارت اطمینان دارند، چرا دادگاه چنین پرونده مهمی زودتر برگزار نمی‌شود و رای صادر نمی‌کند؟

جمهوری آذربایجان در عین حال تاکید کرد که برای تروریستی بودن این حمله اسناد و شواهد کافی وجود دارد و از ایران خواست سازمان‌دهندگان این حمله را معرفی و مجازات کند.

وزارت خارجه جمهوری آذربایجان ۱۲ بهمن اعلام کرد که خواهان محکومیت و مجازات بین‌المللی عاملان این «حمله تروریستی» از سوی ایران و همچنین اجرای تعهدات بر اساس کنوانسیون وین است اما جمهوری اسلامی برای جلوگیری از محکومیت این حادثه در نهادهای بین‌المللی، دست به دامان برخی از کشورهای عضو این نهادها شده است تا مانع از تصویب پیش‌نویس محکومیت جمعی این حمله تروریستی شود.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در این باره گفته بود: «تصمیم‌های احساسی درباره روابط دو کشور خواسته دشمنان مشترک و بدخواهان جهان اسلام خصوصا رژیم صهیونیستی است و باید درباره هرگونه تصمیم که می‌تواند تبعات بلندمدت داشته باشد، هوشیار و دقیق بود.»

آیخان حاجی‌زاده، رئیس دفتر مطبوعاتی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان، روز ۱۷ بهمن در یک نشست خبری در باکو اعلام کرد که پلیس ایران «هیچ اقدامی برای جلوگیری از حمله تروریستی به سفارت ما انجام نداد». او اضافه کرد: «تروریست مجهز به اسلحه و بطری آتش‌زا ابتدا به سفارت تیراندازی کرد، شیشه سفارت را شکست، سپس خودرو سفارت را آتش زد و بعدا فردی ناشناس نیز به سمت خودرو تروریست آمد و چیزهایی از آن برداشت. تمامی این حقایق نشان می‌دهد که پای یک اقدام تروریستی در میان است.»

روابط جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان، از سال گذشته و پس از آخرین حمله نظامی جمهوری آذربایجان به خاک ارمنستان به دلیل مناقشات مرزی، تیره شده است و مقام‌های باکو بارها تهران را به حمایت نظامی از ایروان متهم کردند.

در پرونده حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، پلیس ایران هنوز درباره علت دیر رسیدن نیروهایش به محل حادثه و همچنین واکنش نشان ندادن مامور نگهبان سفارت به مشاهده فردی حامل سلاح گرم توضیحی ارائه نکرده است. ویدئوهای منتشرشده از سوی دولت جمهوری آذربایجان از دوربین‌های مداربسته سفارت نشان می‌دهد که فرد مهاجم با کوبیدن خودرو شخصی خود به خودرو سفارت مقابل در ساختمان و پس از دست تکان دادن به پلیس ایرانی مقابل ساختمان سفارت، با کلاشنیکف وارد ساختمان شده و دقایقی با افسران امنیتی جمهوری آذربایجان درگیر شده است.

همچنین ویدیویی از بازگشت او به خودرو، برداشتن پتک و تلاشش برای شکستن در سفارت، روشن کردن کوکتل مولوتوف برای به آتش کشیدن ساختمان منتشر شده است؛ در حالی که در این زمان طولانی همچنان از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی خبری نیست.