سد چم‌شیر؛ تکرار فاجعه گتوند برای محیط‌‌ زیست و میراث‌ فرهنگی

آبگیری این سد به زیر آب رفتن ۱۲۰ محوطه باستانی منجر می‌شود

با وجود مخاطرات محیط زیستی، دولت سیزدهم تکمیل سد چم‌شیر را حماسه‌ای اقتصادی معرفی کرده است_ ایسنا

در حالی‌ که فعالان محیط‌ زیست با به راه‌ انداختن کارزاری، از رئیس دولت سیزدهم درخواست کرده‌اند آبگیری سد چم‌شیر (روی رودخانه زهره، در استان کهگیلویه و بویراحمد) را تا رفع کامل ابهام‌های زمین‌شناسی و زیست‌ محیطی به تعویق بیندازند، مسئولان اجرایی این سد از آمادگی برای آبگیری آن در اواسط دی‌‌ماه خبر دادند.

مخالفان آبگیری چم‌شیر تاکید می‌کنند که بر پایه شواهدی انکارناپذیر، رودخانه زهره به دلیل عبور از سازند تبخیری گچی-نمکی گچساران و سازند مارنی-‌میشان شور شده و با آبگیری سد، تجمع نمک آن افزایش‌ می‌یابد و شوری آن چند برابر می‌شود؛ موضوعی که با توجه به قرار گرفتن بستر دریاچه سد چم‌شیر بر لایه‌های نمکی و گچی، به افت قابل‌توجه کیفیت آب منجر خواهد شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

از طرفی، علی دارابی، معاون میراث‌ فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیز در نشست با اصحاب رسانه، ضمن اعلام مخالفت سازمان متبوع خود با آبگیری سد چم‌شیر، تاکید کرد که این کار به زیر آب رفتن ۱۲۰ محوطه باستانی منجر می‌شود. این مقام مسئول در زمینه میراث‌ فرهنگی تصریح کرد که از سال ۱۳۸۹ تاکنون در مجموعه‌های واقع در این محدوده ۳۰ محوطه کاوش شده و ۱۸ محوطه نیز در دست کاوش‌اند و آثار نفیسی هم از آن‌ها کشف شده است.

پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی نیز در این‌ خصوص رسما اعلام کرد که با آبگیری این سد، بخش بزرگی از آثار تاریخی از بین می‌رود. با این حال، معاون اجرایی سد و نیروگاه چم‌شیر با وجود موضع‌گیری صریح مقام‌های میراث‌ فرهنگی، اعلام کرد: «بر این باوریم که مجوز میراث برای آبگیری سد صادر می‌شود، چرا که قبل از شروع عملیات اجرایی آن، گفته شد محوطه باستانی خاصی وجود ندارد.»

در همین حال، علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست هم گفت تا وزارت نیرو نتایج تحقیقات درباره آبگیری سد چم‌شیر را برای سازمان او ارسال نکند، نمی‌تواند درباره مسائل محیط زیستی آن پاسخی بدهد. او پیش‌تر گفته بود اجازه نمی‌دهیم یک «گتوند دوم» تکرار شود و مواضع ما همین است تا راستی‌آزمایی انجام شود.

با وجود آنکه سد چم‌شیر در حال آبگیری است، این مقام سازمان حفاظت محیط‌ زیست یک ماه قبل گفته بود کارشناسان در حال تحقیق‌اند.

علاوه بر وجود ۱۱ حلقه چاه نفت در داخل و حاشیه مخزن سد چم‌شیر و مخاطرات محیط زیستی پیش‌بینی‌ناپذیر آن و قطع جریان سیلاب، به‌خصوص سیلاب سالانه رودخانه زهره که در نمک‌زدایی و افزایش حاصلخیزی خاک این منطقه نقش مهمی دارد، کارشناسان تاکید می‌کنند که بررسی گزارش‌ها و ارزیابی‌های زیست‌ محیطی و زمین‌شناسی سد چم‌شیر حاکی از مخدوش بودن و ارائه اطلاعات نادرست و حذف ریسک محیط زیستی و زمین‌شناسی در آن است.

با وجود همه مخاطرات محیط زیستی و مسائل مربوط به میراث‌فرهنگی، مسئولان و متولیان امر در دولت سیزدهم تکمیل و آبگیری سد چم‌شیر را حماسه‌ای اقتصادی در جهت توسعه کشاورزی اعلام کرده‌اند که به محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی هیچ آسیبی نمی‌زند.

این مسئولان مدعی‌اند بر اساس کار کارشناسی در وزارت نیرو، آبگیری چم‌شیر موضوعی است که به‌صورت اصولی مطالعه شده و حاصل آن این بوده است که بر خلاف ادعاهای مطرح‌شده، شوری آب رودخانه‌ها در تابستان را تعدیل می‌کند و به رونق کشاورزی منجر می‌شود.