سدهای خوزستان؛ خالی‌تر از همیشه

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان: «وضعیت سد کرخه بحرانی‌تر‌ است.»

کاهش سطح آب در مخازن سدهای استان خوزستان بر تولید برق نیز تاثیر گذاشته است‌ـ عکس از ایرنا

حجم آب سد کرخه در مقایسه با زمان مشابه در سال ۱۴۰۰، یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب کمتر شده و ورودی آن از ابتدای سال ۱۴۰۱ هم نسبت به میانگین بلندمدت، ۶۰ درصد کاهش یافته است. این خبر را عباس صدریان‌فر، مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان، اعلام کرد و گفت که ۶۴ درصد ظرفیت حجم مفید مخازن استان خوزستان خالی است. با این حال، به گفته او، وضعیت سد کرخه نسبت به دیگر سدهای این استان «بحرانی‌تر» است.

استان خوزستان که در دورانی نه چندان دور، سرشار از منابع آبی بود، حالا چند سالی است که با بحران کمبود آب دست‌وپنجه نرم می‌کند. کاهش بارش‌ها از یک‌ سو و فقدان مدیریت کارآمد از سوی دیگر موجب شده است که ابعاد بحران آب در خوزستان هر سال بیشتر شود.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، وضعیت بارش‌ در ماه‌های اخیر را چنین توصیف کرد: «در سال آبی جاری، بارش‌ها تقریبا در تمام حوضه‌های آبریز منتهی به خوزستان کمتر از میانگین بلندمدت بود. همچنین بارش‌های اسفند و فروردین‌ که مهم‌ترین ماه‌ها برای آبگیری مخازن سد‌ها به شمار می‌روند، بسیار کاهش داشت؛ به‌ طوری‌ که در فروردین‌‌ماه عملا هیچ بارشی نبود.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گفته این مقام دولتی، شروع سال آبی به‌ گونه‌ای بود که حجم ذخایر سدهای استان بسیار کاهش یافت و بسیاری از سدها از تراز مجاز بهره‌برداری هم پایین‌ترند. عباس صدریان‌فر با اشاره به دومین سال خشکسالی پیاپی در استان خوزستان گفت: «در حال حاضر حجم مفید مخازن استان چهار میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب، معادل ۳۶ درصد حجم مفید مخازن است و ۶۴ درصد ظرفیت آن‌ها خالی است.»

آن‌طور که مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان می‌گوید تخصیص منابع آبی در تابستان نسبت به شرایط عادی محدودیت‌هایی دارد؛ به معنای آنکه تامین آب شرب در اولویت است؛ بنابراین احتمال اینکه کشاورزان خوزستانی امسال نیز همچون سال گذشته با کمبود آب مواجه شوند، بسیار است. در پی تشدید بحران آب در استان خوزستان، سازمان جهاد کشاورزی با تعیین محدودیت‌هایی برای کشاورزان، کشت محصولات پرمصرف آبی مثل شلتوک در این استان را ممنوع اعلام کرد.

کاهش سطح آب در مخازن سدهای استان خوزستان در تولید برق نیز تاثیر گذاشته است. به گفته عباس صدریان‌فر، «سدهای خوزستان از ابتدای سال جاری، حدود سه هزار و ۵۰۰ گیگاوات ساعت انرژی برق‌آبی تولید کردند که در مقایسه با درازمدت، حدود ۴۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.»

محمدرضا کرمی‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب ‌و فاضلاب استان خوزستان، نیز ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ گفته بود که از ۱۵ روز دیگر، رودخانه کرخه از محل شهرستان حمیدیه تا پایین‌دست خشک خواهد شد. او تایید کرد که آبرسانی در برخی مناطق استان همچون شهرستان ایذه با تانکر انجام می‌شود.

ناظران تاکید کرده‌اند که سدسازی‌های بی‌رویه، خشک شدن بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم و فقدان مدیریت کارآمد، بحران آب و آلودگی هوا در استان خوزستان را چند برابر کرده است؛ اما مقام‌های دولتی همواره مدعی‌اند که دلیل اصلی کمبود آب در این استان کم‌بارشی‌های سال‌های اخیر است.

در تیرماه ۱۴۰۰، بحران آب در استان خوزستان اعتراض‌های مردمی در این استان را به دنبال داشت اما نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران این اعتراض‌های مردمی را با برخوردهای خشونت‌آمیز، سرکوب، دستگیری و زندان پاسخ دادند.