زنان در سالی که گذشت چگونه جهان را تغییر دادند؟

از ایران تا کلمبیا، فمینیسم یک نیروی توقف‌ناپذیر است

 از مهمترین تحولات سال ۲۰۲۲، جنبش اعتراضی بزرگ ایران با شعار «زن، زندگی، آزادی» است ـ AFP

نشریه فارین پالیسی، روز جمعه ۲۳ دسامبر (دوم دی)‌، در مطلبی با عنوان «زنان در سالی که گذشت چگونه جهان را تغییر دادند» به تحولات مهمی پرداخت که زنان در سال ۲۰۲۲ در کشورهای مختلف انجام داده‌اند.

۱: زن،‌ زندگی، آزادی

در گزارش فارین پالیسی یکی از مهم‌ترین تحولات سال میلادی رو به پایان، جنبش اعتراضی بزرگ زنان در ایران با شعار «زن، زندگی، آزادی» است.

نویسنده این مطلب به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد که به خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی منجر شد، اشاره می‌کند: «زنان ایرانی و متحدانشان به خیابان‌ها آمده‌اند تا به چندین دهه ظلمی که حکومت بر آن‌ها اعمال کرده است، اعتراض کنند. با اینکه تظاهرکنندگان در معرض دستگیری و کشته شدن‌ قرار دارند، اما آن‌ها در عرصه‌های مختلف، ازجمله جام جهانی قطر اعتراضشان را به حاکمان نشان دادند. تلاش زنان ایرانی برای بازپس‌گیری حقوقشان با حمایت گسترده بین‌المللی مواجه شده و تظاهراتی را به نشانه همبستگی در شهرهای مختلف جهان برانگیخته است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

۲: حمایت از محیط زیست

دومین موضوعی که در گزارش این نشریه معتبر به آن اشاره می‌شود، اقدام‌های موثر و پیشگامانه زنان در عرصه حفاظت از محیط زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی است.

نویسنده این مطلب با اشاره به اینکه زنان بیشتر از مردان تحت تاثیر تغییرات آب‌وهوایی قرار می‌گیرند، تاکید می‌کند: «برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد تخمین می‌زند که زنان ۸۰ درصد از آوارگان ناشی از تغییرات آب‌وهوایی را تشکیل می‌دهند. با این حال، از آنجایی که زنان اغلب در بخش‌های غیررسمی اقتصاد کار می‌کنند، ممکن است تاثیری که فاجعه زیست‌محیطی بر معیشت آن‌ها وارد می‌کند ناشناخته باشد. پس جای تعجب نیست که زنان در خط مقدم جنبش جهانی آب‌وهوا قرار دارند. از جنبش «جمعه‌ها برای آینده» به رهبری گرتا تونبرگ سوئدی تا «ابتکار نسل سبز» به رهبری الیزابت واتوتی کنیایی و جنبش «برخیزید» (Rise Up) به رهبری ونسا ناکاته اوگاندایی، می‌بینیم که زنان چه حضور فعالانه‌ای برای حفاظت از محیط زیست و مبارزه با تغییرات اقلیمی داشته‌اند.»

۳: موج سبز آمریکای لاتین

در این مطلب، یکی دیگر از دستاوردهای زنان در سال ۲۰۲۲ موج سبز آمریکای لاتین است. در این جنبش زنانی که خواستار آزادی و استقلال در حق باروری بودند، به راهپیمایی در سراسر آمریکای لاتین پرداختند.

حرکت اعتراضی زنان موسوم به موج سبز، سال ۲۰۰۳ در روزاریو آرژانتین با تجمع ۱۰ هزار زن با لباس‌های سبزرنگ آغاز شد؛ زنانی که خواستار جرم‌زدایی از سقط جنین و برخورداری از حق پیشگیری از بارداری در کشورشان بودند. این اعتراض به‌سرعت در سراسر آرژانتین گسترش یافت و در سال ۲۰۱۹ به اوج خود رسید. آرژانتین در سال ۲۰۲۰، سقط جنین را تا هفته ۱۴ بارداری قانونی اعلام کرد. موج سبز آرژانتین باعث اعتراض در مکزیک، اکوادور، شیلی، پرو و کلمبیا نیز شد.

دادگاه عالی در مکزیک در سال ۲۰۲۱ حکم داد که تعقیب کیفری برای سقط جنین خلاف قانون اساسی است. امسال نیز کلمبیا سقط جنین را از هفته ۲۴ غیرقانونی کرد و اکوادور سقط جنین را در موارد بارداری ناشی از تجاوز، قانونی دانست.

همه این گام‌ها به سمت حقوق باروری در آمریکای لاتین، در شرایطی است که زنان آمریکایی همچنان در حال مبارزه برای به دست آوردن حق پایان دادن خودخواسته به بارداری‌اند.

۴: کشاورزان زن اوکراین

در این گزارش همچنین به این اشاره شده است که در بحبوحه حمله مسکو به کی‌یف از ۲۴ فوریه، زنان اوکراینی شهامت بسیاری از خودشان نشان دادند. در این میان،‌ نقش زنان کشاورز با اسکان و غذا دادن به سربازان اوکراینی در دفاع از کشورشان بسیار پررنگ بوده است.

زنان کشاورز اوکراینی تهیه محصول را یک فرصت مهم برای نقش‌آفرینی در جنگ می‌دانند. یکی از این زنان به نام نادیا ایوانووا، چه آن زمان که سربازان روسی باغ آلویش را اشغال کردند و چه هنگامی که فرود بمب‌ها را در نزدیکی خودش می‌دید،‌ به کشاورزی ادامه داد. او یکی از حدود ۱۰ هزار زن کشاورز اوکراینی است که برای ادامه تولید مبارزه می‌کنند. آن‌ها می‌گویند: «این‌ها سلاح‌های ما هستند. ما با غذا دادن به مردم و سربازان، آن‌ها را برای مبارزه تجهیز می‌کنیم.»

۵: مقاومت زنان افغان در برابر طالبان

مقاومت زنان افغان در برابر دستورهای سختگیرانه و محدودکننده طالبان از دیگر تحولات مهمی است که در گزارش فارین پالیسی در حوزه زنان به آن اشاره می‌شود. نویسنده این گزارش تاکید می‌کند: «از زمانی که طالبان دوباره کنترل افغانستان را به دست گرفتند، دو دهه دستاوردها در زمینه اشتغال و تحصیل زنان کاملا از بین رفت. طالبان به زنان دستور داده‌اند که در خانه‌های خود بمانند، زنان را از اکثر مشاغل منع کرده‌اند و محدودیت‌های بسیار دیگری را به آن‌ها تحمیل می‌کنند. با وجود این سختگیری‌ها، برخی از زنان افغان با حضور در تظاهرات، خشم و مخالفت خودشان را با این قوانین نشان می‌دهند. این زنان با وجود خطرهایی که ممکن است برایشان به وجود بیاید،‌ برای حقوق خود و دختران و زنان دیگر می‌جنگند.»