محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌ جمهوری ایران، در توییتی به زبان انگلیسی به اظهارات رئیس‌جمهوری چین در سفر به عربستان سعودی،  و بیانیه این دو کشور واکنش نشان داد.

جمشیدی نوشت: «همکاران چینی به یاد داشته باشند که وقتی سعودی و آمریکا از گروه‌های تروریستی داعش و القاعده در سوریه حمایت کردند و با تجاوز نظامی وحشیانه یمن را ویران کردند، این ایران بود که با تروریست‌ها جنگید تا ثبات و امنیت در منطقه مستقر شود و تروریسم به شرق و غرب تسری نیابد.

شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری خلق چین، روز پنج‌شنبه، ۱۷ آذر، به عربستان سعودی سفر و با ولیعهد این کشور دیدار کرد. در پایان این نشست رسمی، «توافقنامه مشارکت راهبردی» میان پکن و ریاض که دربرگیرنده برنامه‌ همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف و با هدف تحکیم روابط دوجانبه است، امضا شد.

چین در این توافقنامه از جمهوری اسلامی ایران خواست با توجه به اهمیت و اصول حسن هم‌جواری، در امور داخلی کشورها دخالت نکند و در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی، صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود را اثبات و تقویت کند.

در حالی‌ که جمهوری اسلامی ایران از شبکه نظامیان حوثی در یمن حمایت می‌کند و عربستان سعودی را مسئول جنگ یمن می‌داند، چین از ابتکار و تلاش‌های پادشاهی سعودی برای پایان دادن به جنگ یمن و دستیابی به راه‌حل سیاسی قدردانی کرد.

در خصوص سوریه نیز دو کشور بر ضرورت حل‌وفصل بحران سیاسی این کشور از طریق اصلاحات لازم تاکید کردند. آنان همچنین متذکر شدند که لبنان نباید به مرکز و مبدا گروه‌های تروریستی که امنیت و ثبات منطقه را برهم می‌زنند، تبدیل شود. رهبران چین و عربستان سعودی همچنین بر جلوگیری از تبدیل شدن لبنان به گذرگاه مواد مخدر تاکید کردند.

بیانیه مشترک عربستان سعودی و چین، بازتاب و واکنش‌های گسترده‌ای در رسانه‌های ایران داشت و با انتقادهای فراوانی روبرو شد، چرا که جمهوری اسلامی همواره چین را به‌عنوان متحد استراتژیک خود معرفی کرده است.

حمید ابوطالبی معاون سیاسی پیشین دفتر رئیس‌جمهوری و مشاور محمدجواد ظریف هم در رشته توییتی به پیمان همکاری چین و سعودی واکنش نشان داد و نوشت: « نگونه که بیانیه مشترک امروز چین وعربستان نشان میدهد، وبیانگر تصویری روشن از مواضع یکپارچه آمریکا و غرب است، چین هم به دیپلماسیِ جهانی برعلیه ایران پیوسته است.»

ابوطالبی در حین سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی هم در توییتی نوشته بود: « قبلا درخصوص «سردرگمی استراتژیک درسیاست خارجی» فراوان نوشته‌ام؛ اینکه تک‌بعدی کردن روابط خارجی و تبدیل آن به عاملی برای دشمنی باکشورها، نه تنها مفیدنیست، بلکه سبب گریز دیگرکشورها ونابسامانی وبحران در سیاست خارجی و از بین رفتن منافع ملی کشور و خودفریبی وخودبرترپنداری می‌شود.

او در توییت تازه خود نوشت: «سفر درحال انجام رئیس جمهوری چین به عربستان وتفاهمات آن، درستی این رویکرد ونادرستی «شعارباوری»را نشان داد: اینکه ایران قصد داشت باچین، «مقاومت فعال» تشکیل داده، آنرا روابط استراتژیک خوانده، وچین را به مبارزه باآمریکا واسرائیل بکشاند؛ آنچه چین نه تنها نمیخواست،بلکه ازآن گریزان هم بود؛ طرفین «توافقنامه همکاری جامع استراتژیک» و «توافقنامه هماهنگی برنامه توسعه ۲۰۳۰ عربستان، با طرح کمربند وجاده چین» را امضا کردند؛ تا نشان دهند روابط را برای تامین منافع ملی خود میخواهند، نه مقابله و نزاع با دیگر کشورها!»

عباس میلانی، تحلیلگر ارشد و استاد علوم سیاسی، نیز در واکنش به پیمان همکاری عربستان سعودی و چین در توییتی نوشت: «نکبت وطن سوز ولایی برای نجات خود بر آن شد که ایران را برای ۲۵ سال به چین تقدیم کند. اربابی پولدارتر از پوتین می‌خواست.  سفر رییس جمهور چین به عربستان حتی بیش از سرمایه‌گذاری های چند صد میلیارد دلاری آن کشور در پاکستان و کشورهای خلیج فارس پاسخ ننگ‌آور آن تلاش برای وطن فروشی بود.»

قرارداد ۲۵ ساله همکاری ایران با چین در سال‌های گذشته یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران بوده است که تدوین آن از سال ۱۳۹۴ آغاز و از سال ۹۸ این پیمان به صورت جدی مورد بحث قرار گرفت و پیش‌نویس‌هایی میان دو کشور رد وبدل شد.

در تیر ۱۳۹۹ پیش‌نویس نهایی برنامه جامع همکاری‌های ۲۵ ساله جمهوری اسلامی در هیات دولت جمهوری اسلامی بررسی و تایید شد.

در فروردین ۱۴۰۰ این سند همکاری به امضای محمدجواد ظریف و وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، رسید. امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در دی ماه  ۱۴۰۰ از اجرایی شدن این قرارداد خبر داد.

رابطه گسترده و نزدیک با چین در راستای نگاه به شرق رهبر جمهوری اسلامی و زیر نظر مستقیم خود او قرار دارد. در قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین علی لاریجانی نماینده ویژه علی خامنه‌ای در پیشبرد و نهایی‌ کردن این سند.

جمهوری خلق چین در شورای امنیت و دیگر شوراهای ذیل سازمان ملل متحد، یکی از حامیان جمهوری اسلامی بوده است. در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که در اوایل آذر برگزار و منجر به صدور قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی شد، چین از جمله کشورهایی بود که به این قطعنامه و تشکیل کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی موارد نقض حقوق بشر در ایران، رای منفی داد.