وزارت دفاع ترکیه روز یکشنبه، ۲۹ آبان، اعلام کرد که ترکیه حملات هوایی به مناطق شمالی سوریه و عراق را آغاز کرده و گروه‌های کردی را که آنکارا مسئول بمب‌گذاری ۱۳ نوامبر در استانبول می‌داند، هدف قرار داده است.

وزیر کشور جمهوری اسلامی نیز پیشتر در گفت‌وگویی با وزیر کشور ترکیه اعلام کرده بود که ایران برای مقابله با دشمنان مشترک این دو کشور با ترکیه همکاری خواهد کرد.

وزارت دفاع ترکیه در بیانیه روز یکشنبه خود اعلام کرد که هواپیماهای جنگی به پایگاه‌های احزاب کارگران کردستان، پ‌ک‌ک، و یگان‌های مدافع خلق سوریه یا ی‌پ‌گ حمله کرده‌اند و  تصاویری از برخاستن جت‌های اف-۱۶ و فیلمی از حمله یک پهپاد به اهدافی در خاک سوریه را منتشر کرده است.

این وزارتخانه با اشاره به حق دفاع از خود ترکیه بر اساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد، اعلام کرد که عملیات«پنجه شمشیر»، اواخر شنبه شب آغاز شد و طی آن مناطقی هدف قرار گرفتند که «تروریست‌ها از آن به عنوان پایگاه حملات خود به کشور ما استفاده می‌کنند».

ترکیه اعلام کرد که به دنبال جلوگیری از تکرار عملیات‌های تروریستی در استانبول، امنیت مرزهای جنوبی خود و «نابودی تروریسم از سرچشمه» است.

این حملات هوایی پس از آن صورت گرفت که بمبی در خیابانی شلوغ در قلب استانبول در ۱۳ نوامبر منفجر شد و ۶ نفر را کشت و بیش از ۸۰ نفر را زخمی کرد.

مقامات ترکیه پ‌ک‌ک و ی‌پ‌گ، هم‌پیمان سوری آن، را عامل این حمله می‌دانند و سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه گفته بود که گمان می رود دستور حمله تروریستی در مرکز استانبول از شهر مرزی کوبانی سوریه صادر شده است. با این حال، گروه‌های شبه‌نظامی کرد دست داشتن در آن را رد کرده‌اند.

در پی این حملات، وزارت دفاع عکسی از یک هواپیمای جنگنده اف-۱۶ را با توضیح «زمان تسویه حساب! اراذل یه خاطر حملات خائنانه خود تنبیه می‌شوند»، منتشر کرد.

خلوصی آکار، وزیر دفاع، بر حملات هوایی بر این عملیات نظارت مستقیم داشت بر اساس بیانیه این وزارتخانه، او گفت: «هدف ما تضمین امنیت ۸۵ میلیون شهروند و مرزهایمان و مقابله به مثل هرگونه حمله خائنانه به کشورمان است.»

آکار افزود: «پناهگاه‌ها،، مخفی‌گاه‌ها، تونل‌ها و انبارهای تروریست‌ها با موفقیت کامل منهدم شدند و مقرهای سازمان‌های تروریستی نیز با ضربات مستقیم مورد اصابت قرار گرفت و از بین رفت.»

این حملات هوایی، کوبانی، یک شهر استراتژیک سوریه با اکثریت کردها را در نزدیکی مرز ترکیه هدف قرار داد. آنکارا پیش‌تر برای ایجاد «منطقه امن» در این شهر شمالی سوریه تلاش کرده بود. فرهاد شامی، سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه در توییتی نوشت که دو روستای پرجمعیت از آوارگان داخلی سوریه هدف بمباران ترکیه قرار دارند. او  گفت که این حملات تعدادی کشته و زخمی برجای گذاشته است.

رسانه های محلی گزارش دادند که شهر سنجار در شمال عراق نیز هدف قرار گرفته است. رسانه های مخالف سوری گزارش دادند که حملات هوایی ترکیه مواضع نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها را هدف قرار داده است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه مستقر در بریتانیا، گزارش داد که این حملات به مواضع ارتش سوریه نیز اصابت کرده و حداقل ۱۲ نفر از جمله نیروهای دموکراتیک سوریه و سربازان سوری کشته شده‌اند. این دیده‌بان اعلام کرد که جنگنده‌های ترکیه حدود ۲۵ حمله هوایی بر سایت‌هایی در حومه حلب، رقه و حسکه انجام داده است.

مقامات احزاب کردی در شمال شرق سوریه روز شنبه گفته بودند که اگر ترکیه حمله کند، جنگجویان در این منطقه «حق مقاومت و دفاع از مناطق خود را به شیوه‌ای اساسی خواهند داشت و این اتفاق منطقه را وارد یک جنگ طولانی خواهد کرد.»

روز سه‌شنبه، ۲۴ آبان، احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی در تماسی تلفنی با وزیر کشور ترکیه گفته بود که ایران و ترکیه دارای دشمنانی مشترک‌اند و باید در زمینه مقابله با تروریسم و ناامن‌کنندگان امنیت دو کشور، همکاری جدی‌تری صورت گیرد. وزیر کشور ترکیه هم اعتراضات مردم ایران را به برخی دولت‌های بیگانه نسبت داد و اظهار امیدواری کرد که دولت ایران این اعتراضات را مدیریت کند.

وحیدی در حالی همکاری دولت ایران با ترکیه برای مبارزه با احزاب کرد را مطرح کرد که در تیرماه امسال رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با رئیس‌جمهوری ترکیه گفت که حمله نظامی به شمال سوریه «قطعاً‌ هم به ضرر سوریه، هم به ضرر ترکیه و هم به ضرر منطقه است».

خامنه‌ای همچنین تاکید کرده بود ما امنیت ترکیه و مرزهای آن را امنیت خود می‌دانیم» و به اردوغان هشدار داد: «شما نیز امنیت سوریه را امنیت خود بدانید. مسائل سوریه را باید با مذاکرات حل کرد و ایران، ترکیه، سوریه و روسیه با گفت‌وگو این مسئله را تمام کنند.»

بعد از شروع خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مواضع احزاب کرد در اقلیم کردستان عراق حمله‌ور شد و در شب گذشته هم به مناطق کردنشین ایران از جمله مهاباد آماج حملاتی سنگین قرار داد. همچنین گزارش‌های از تحرکات نظامی سپاه پاسداران در مرز اقلیم کردستان عراق مشاهده می‌شود و نشانه‌هایی از حمله مجدد جمهوری اسلامی به این منطقه به‌وجود آمده است. در ماه‌های گذشته هم به گفته مقامات اقلیم کردستان عراق ترکیه حملاتی به یک مرکز گردشگردی در این ناحیه را انجام داد. به نظر می‌رسد تغییر معادلات داخلی ایرانی و خطر سقوط جمهوری اسلامی،  سیاست‌های جمهوری اسلامی درباره همکاری با ترکیه را تغییر داده و حمله به شمال سوریه با چراغ سبز ایران انجام شده است. 

ترکیه از سال ۲۰۱۶ سه عملیات بزرگ فرامرزی را در سوریه آغاز کرده است و در حال حاضر کنترل برخی از مناطق در شمال را در اختیار دارد. در اوایل سال جاری، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، تهدید به عملیات دیگری در شمال سوریه کرده بود.