منابع آگاه به ایندیپندنت فارسی گفتند که دو خلبان، دو کمک‌خلبان، و یک فرمانده طالبان که در اواخر خرداد به اسارت نیروهای جبهه مقاومت ملی افغانستان در پنجشیر درآمده بودند، با ۱۰ عضو جبهه مقاومت ملی افغانستان که در زندان‌های طالبان به سر می‌بردند، مبادله و آزاد شدند.

یک منبع نزدیک به هیات رهبری جبهه مقاومت ملی به ایندیپندنت فارسی گفت که تبادل زندانیان میان جبهه مقاومت ملی و طالبان، با پادرمیانی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ انجام شده است.

سخنگویان جبهه مقاومت ملی، کمیته صلیب سرخ، و طالبان از ابرازنظر در این مورد خودداری کردند. 

۲۸ خرداد سال جاری، یک هلیکوپتر می-۱۷ طالبان که در حال کمک‌رسانی به سنگرهای نظامیان این گروه در کوهستان‌های پنجشیر برای سازماندهی حمله به قرارگاه‌های جبهه مقاومت ملی بود، با حمله نیروهای جبهه مقاومت ملی مواجه، و سرنگون شد. ملا مجیب‌الرحمان، فرمانده طالبان، با دو خلبان و دو کمک‌خلبان که در هلیکوپتر حضور داشتند، به اسارت نیروهای جبهه مقاومت ملی درآمدند. جبهه مقاومت ملی در آن زمان با انتشار بیانیه‌ای اطمینان داده بود که با اسرا بر اساس موازین پذیرفته‌شده بین‌المللی برخورد می‌کند و به نیازهای آنان در زمینه دارو و آب و غذا رسیدگی می‌شود.

جبهه مقاومت ملی همچنین از کمیته بین‌المللی صلیب سرخ خواسته بود که برای «فراهم شدن زمینه بازگشت اسیران به آغوش خانواده‎های خود» تلاش کند.

تاریخ دقیق تبادل زندانیان میان جبهه مقاومت ملی و طالبان مشخص نیست، اما به گفته منبع مطلع مزبور، این مبادله در اوایل اکتبر انجام شده است. به نقل از این منبع، هفت عضو جبهه مقاومت ملی افغانستان که در مقابل آزادی اعضای طالبان، از زندان‌های این گروه آزاد شدند، مسئولیت‌هایی در بخش مالی و تدارکات جبهه مقاومت ملی بر عهده داشتند. به نقل از این منبع، از میان ۱۰ عضو جبهه مقاومت ملی که از زندان‌های طالبان آزاد شدند، هفت تن آنان از ساکنان بغلان و تخار، و سه تن آنان پنجشیری‌اند. این افراد پس از آزادی از زندان‌های طالبان، از افغانستان خارج شده‌اند.

در بیش از یک ‌سال سلطه طالبان بر افغانستان، پنجشیر شاهد درگیری‌های سنگینی میان طالبان و نیروهای جبهه مقاومت ملی بوده است. در اوایل سپتامبر، طالبان با راه‌اندازی حملات تهاجمی، شماری از نیروهای جبهه مقاومت ملی را بازداشت و تیرباران کردند و شماری دیگر را به اسارت گرفتند. محمد یار و حاجی ملک، دو فرمانده ارشد جبهه مقاومت ملی در شهرستان دره استان پنجشیر بودند که در اوایل سپتامبر کشته شدند. ویدیوهایی از جریان عملیات نظامی طالبان در پنجشیر منتشر شد که نشان می‌دهند اعضای طالبان اسرای جنگی را در حالیکه دست‌های آنان از پشت بسته شده‌ است، تیرباران می‌کنند.

انتشار این ویدیوها واکنش‎های گسترده‌‎ای در افغانستان و خارج از افغانستان به دنبال داشت و اوایل آبان، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، برای تحقیق در این مورد به پنجشیر رفت. بنت در گزارشی از اوضاع افغانستان که چهارشنبه گذشته، ۲۶ اکتبر (۴ آبان)، به سازمان ملل متحد ارائه کرد، اوضاع حقوق بشری را در افغانستان بحرانی خواند.

اوضاع در پنجشیر چگونه است؟

جبهه مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود، در آستانه فروپاشی دولت پیشین افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت شکل گرفت و در این مدت به درگیری نظامی با طالبان پرداخته است. احمد مسعود در اواسط مرداد، در گفت‌وگو با «بی‌بی‌سی» گفت که جبهه مقاومت ملی حدود سه هزار نیروی نظامی دارد و در پنج استان افغانستان علیه طالبان می‌جنگد. این جبهه در ابتدای شکل‌‌گیری تنها در پنجشیر و بغلان حضور نظامی داشت، اما در جریان یک سال گذشته، حضور خود را در بدخشان، تخار، کاپیسا و پروان نیز گسترش داده است.

نیروهای جبهه مقاومت ملی در بدخشان، پنجشیر و بغلان قرارگاه نظامی دارند، اما در کاپیسا و پروان به صورت چریکی فعالیت می‌کنند. طالبان در اواخر مرداد ملا عبدالقیوم ذاکر، از فرماندهان ارشد این گروه را که متعلق به جناح قندهار طالبان است، فرمانده عمومی پنجشیر و اندراب تعیین کردند. در اواسط سپتامبر، منابع مطلع، از کشته شدن ملا عبدالقیوم ذاکر خبر دادند. طالبان زخمی یا کشته شدن ملا عبدالقیوم ذاکر را در پنجشیر رد کردند، اما در دو ماه اخیر، از حضور ذاکر در جبهه‌های جنگ در پنجشیر و اندراب خبری به دست نیامده است.

یک منبع خبری در پنجشیر به ایندیپندنت فارسی گفت، پس از کشته شدن ملا عبدالقیوم ذاکر در جریان درگیری با جبهه مقاومت ملی، شخصی به نام قاری حافظ، از نزدیکان ملا عبدالقیوم ذاکر، به جای او منصوب شده است. هنوز مشخص نیست که قاری حافظ در نبرد با جبهه مقاومت ملی چگونه عمل خواهد کرد، اما روند بازداشت غیرنظامیان و کوچاندن اجباری ساکنان برخی از روستاها، به ویژه در شهرستان دره استان پنجشیر، همچنان ادامه دارد.

با وجود انتشار گزارش‌های مستند از کشتار غیرنظامیان، محاکمه صحرایی اسیران جنگی، آتش زدن خانه‌های شهروندان غیرنظامی، و کوچاندن ساکنان پنجشیر، تخار و بغلان به دست طالبان که اکثرا به اتهام‌ همکاری و تبانی آنان با جبهه مقاومت ملی صورت می‌گیرد، تاکنون هیچ اقدامی برای سرزنش طالبان در قبال این عملکردشان صورت نگرفته است.