گزارش جدید سازمان ملی زمین و مسکن، وابسته به وزارت راه و شهرسازی، حاکی از آن است که از یک میلیون و ۵۱۲ هزار نفر واجد شرایط دریافت مسکن دولتی، تنها ۳۳۳ هزار نفر برای تکمیل مدارک خود اقدام کرده‌اند و بیش از یک میلیون نفر با وجود اینکه همه شرایط لازم را داشتند، مبلغ اولیه را واریز نکرده‌اند.

وزارت راه و شهرسازی با ارسال پیامکی، از یک میلیون و ۵۱۲ هزار فرد واجد شرایط دریافت مسکن دولتی خواسته بود برای تکمیل مدارک، ۴۰ میلیون تومان به عنوان مبلغ اولیه واریز کنند. اما با اینکه دولت اعلام کرده بود واجدان شرایط برای واریز وجه و تکمیل مدارک تا یک ماه و نیم پس از دریافت پیامک سوم فرصت دارند، هنوز یک میلیون و ۱۷۹ هزار نفر مبلغ اولیه را واریز نکرده‌اند.

روزنامه دنیای اقتصاد از این افراد به عنوان «تماشاچی مسکن دولتی» یاد کرد و در گزارشی نوشت: «این آمار یک میلیون و ۱۷۹ هزار نفری، حداقل تعداد تماشاچی‌ها در مسکن دولتی را نشان می‌دهد؛ چرا که بر اساس تعداد متقاضیان فعال محاسبه شده‌اند. این در حالی است که بیش از سه میلیون نفر از ثبت‌نام کننده‌ها در مرحله اول پالایش، واجد شرایط شناخته شده‌اند؛ اما بیش از نیمی از آنان برای تکمیل ثبت‌نام مراجعه نکردند.»

بر اساس این گزارش، از آنجا که شرط نهایی برای قرار گرفتن متقاضیان در لیست نهایی واجدان شرایط دریافت مسکن دولتی، افتتاح حساب و واریز سهم آورده متقاضی است، هم‌اکنون، عملا تنها ۳۳۳ هزار نفر از مجموع بیش از سه میلیون متقاضی واجدشرایط و بیش از ۱.۵ میلیون متقاضی فعال مدارک خود را تکمیل کرده‌اند.

وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است چنانچه متقاضیان پس از ارسال سه دوره پیامک حساب باز نکرده باشند و وجه را واریز نکنند، از سامانه طرح نهضت ملی مسکن حذف خواهند شد.

طرح نهضت ملی مسکن وعده دولت رئیسی برای خانه‌دار کردن اقشار تنگدست جامعه بود. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، از ابتدای حضور در این وزارتخانه، ساخت یک میلیون مسکن در سال را وعده داد و ادعا کرد که تا پایان دوره چهارساله دولت سیزدهم، چهار میلیون واحد مسکونی می‌سازد. اکنون بیش از یک سال از استقرار دولت رئیسی می‌گذرد و هنوز از ساخت مسکن‌ ملی خبری نیست. وزیر راه و شهرسازی نیز همچنان به وعده‌ دادن ادامه می‌دهد و می‌گوید که در حال حاضر یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در کل ایران در دست ساخت است.

هرچند موعد تحقق وعده‌های دولت برای ساخت مسکن ملی مشخص نیست، شواهد آشکار می‌کند که اقشار فقیر جامعه برای پرداخت آورده اولیه مسکن ملی که مبلغ آن ۴۰ میلیون تومان است، هم مشکل دارند؛ زیرا بیشتر آنان کارگرانی‌اند که با حداقل حقوق پنج تا شش میلیون تومان  در ماه زندگی می‌کنند.

آخرین گزارش بانک مرکزی ایران نشان می‌دهد که میانگین قیمت هر مترمربع مسکن تهران در شهریور ۱۴۰۱ از ۴۳ میلیون تومان عبور کرد؛ بنابراین، یک خانواده کارگری برای خانه‌دار شدن در تهران باید به مدت ۱۲۳ سال، یک‌سوم حقوق خود را پس‌انداز کند؛ آن هم تنها در شرایطی که نرخ تورم ثابت بماند. از سوی دیگر، کارشناسان بازار مسکن و اقتصاد می‌گویند وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال تحقق‌ناپذیر است و تبعات تورمی در پی دارد. با این حال چنین به نظر می‌آید که دولت رئیسی می‌کوشد با ادعای ساخت مسکن برای اقشار محروم جامعه در درازمدت برای خود وقت بخرد.