مریخ باستانی ۳.۵ میلیارد سال پیش، تمامی اجزاء و ترکیبات مناسب برای حیات را داشت، اما [نتیجه‌گیری درباره] اینکه آیا حیات واقعا در گذشته باستانی بر روی سیاره سرخ شنا می‌کرده، حفر می‌کرده یا می‌چرخیده، مستلزم این است که سنگ‌های مریخ برای تجزیه‌وتحلیل به زمین آورده شوند.
این نظر مشترک دانشمندان برنامه‌ریز مریخ‌نورد پرسویرنس سازمان فضایی ناسا در جریان یک جلسه ارائه عمومی در خصوص یافته‌های این ماموریت در روز پنجشنبه بود.
پرسویرنس از زمان فرود بر روی مریخ در سال ۲۰۲۱، در محلی که زمانی دریاچه‌ای وسیع در مریخ بود، نمونه‌های سنگی را به‌منظور بررسی و تجزیه‌وتحلیل، حفاری کرده است. آن نمونه‌ها اینک هم وجود آب مایع [در دوران] باستانی و هم مولکول‌های آلی، [یعنی] اجزای شیمیایی حیات را آشکار کرده‌اند.
کن فارلی، دانشمند پروژه پرسویرنس در این جلسه ارائه گفت: «اگر این شرایط وجود داشت، من فکر می‌کنم تقریبا در هر نقطه از زمین در هر نقطه‌ای از زمان گذشته، بیایید آن را سه و نیم میلیارد سال بنامیم.» «من فکر می‌کنم که با اطمینان می‌توان گفت یا دست‌کم فرض کرد که زیست‌شناسی کار خودش را می‌کرد و اثرش را در این صخره‌ها برای مشاهده ما به‌جا می‌گذاشت.»
ناسا روی این مسئله حساب می‌کند: درحالی‌که پرسویرنس ابزاری برای تعیین اینکه آیا حیات، زمانی در مریخ وجود داشته است یا نه همراه خود ندارد، آزمایشگاه‌های روی زمین این کار را انجام می‌دهند و ناسا قصد دارد نمونه‌های سنگی را که پرسویرنس در لوله‌های تیتانیوم ذخیره کرده است، در اوایل دهه ۲۰۳۰ به‌منظور بررسی به خانه بیاورد.
مریخ‌نورد پرسویرنس در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ بر روی مریخ فرود آمد، در دهانه جیزرو، دهانه برخوردی ۲۸ مایلی (۴۵ کیلومتری) که زمانی میزبان یک دریاچه وسیع بود. این مریخ‌نورد از آن زمان تاکنون، بیش از هشت مایل (۱۳ کیلومتر) را در بستر این دریاچه باستانی طی کرده و به ارتفاعات بالاتر دلتای رودخانه‌ای رسیده است، جایی که زمانی آب جاری به دریاچه ریخته شد و گل‌ولای از کیلومترها دورتر در آن رسوب کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پرسویرنس در طول مسیر، هسته‌های با مته سوراخ‌شده را از میان سنگ‌ها انتخاب، بررسی و ذخیره می‌کند تا با ماموریت [فضایی] بازگرداندن نمونه‌ها در آینده، بازیابی [و به زمین آورده] شود.
پرسویرنس با استفاده از «پایش نواحی زیست‌پذیربا طیف‌سنج رامان و بازتابی (لومینانس) مواد آلی و معدنی» یا ابزار «شرلوک» (Sherloc) که برای اسکن توده‌های هر ماده آلی موجود از لیزر فرابنفش استفاده می‌کند، سنگ‌ها را به‌منظور [یافتن] مواد آلی تجزیه‌وتحلیل می‌کند.
سوناندا شارما، اخترزیست‌شناس آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا (JPL)، در جریان ارائه روز پنجشنبه گفت شرلوک حین ورود به منطقه دلتای باستانی دهانه جیزرو، مقادیر فزاینده‌ای از مواد آلی را شناسایی کرده است.
او گفت: «اگر این [روش] جست‌وجوی ارزشمند در پی یافتن نشانه‌های احتمالی حیات در سیاره‌ای دیگر باشد، مواد آلی یک سرنخ است و ما در حال پیشروی خود در جلگه دلتا، سرنخ‌های قوی‌تر و قوی‌تری پیدا می‌کنیم.»
دو یافته اخیر پرسویرنس ممکن است ارزشمندتر از هر ماموریت قبلی باشد که تاکنون کشف شده است.
مریخ‌نورد اخیرا از دو صخره به نام‌های «اسکینر ریج» و «وایلدکت ریج»، نام‌هایی که از مکان‌هایی در پارک ملی شناندوا در ایالات متحده گرفته شده‌اند، نمونه‌هایی برداشت.
به گفته دیوید شوستر، دانشمند [متخصص] نمونه‌برداری پرسویرنس، سنگ اسکینر، ماسه‌سنگی است که از لایه‌بندی بسیاری از مواد سنگی که از کیلومترها دورتر آورده شده و در دلتای رودخانه رسوب کرده، ساخته شده است. او گفت: «این مهم است، زیرا این داده‌هایی را از فاصله بسیار دور در اختیار ما می‌گذارد که مریخ‌نورد در این ماموریت از آن‌ها بازدید نخواهد کرد.»
در همین حال «وایلدکت ریج»، خاک رس حاوی گِل‌سنگ است که احتمالا با تبخیر دریاچه در دهانه جیزرو در آب شور تشکیل شده است. دکتر شارما گفت که این ماده حاوی نوعی ماده آلی معروف به آروماتیک است که «مولکول‌های پایداری‌اند که از کربن و هیدروژن و گاهی عناصر دیگر با ساختارهای حلقه‌ای تشکیل شده‌اند.»
این ترکیبات معطر تقریبا در هر نقطه‌ای که شرلوک مواد «وایلدکت ریج» را اسکن [و بررسی] کرد وجود داشت.
نکته مهم این است که «وایلدکت ریج» همچنین حاوی سولفات است که در صورت وجود، ممکن است اطلاعاتی را در مورد حیات باستانی در مریخ ذخیره کرده باشد.
دکتر شارما گفت: «ما همچنین نشانه‌های ارگانیکی را که همبستگی اغلب کاملی با ماده معدنی به نام سولفات دارند بر روی سنگ مشاهده کردیم.» «بر روی زمین، [نقش] رسوبات سولفات در حفظ و نگهداری مواد آلی شناخته شده است و می‌تواند نشانه‌هایی از حیات را در خود داشته باشد که به آن‌ها امضاهای زیستی می‌گویند. این سبب می‌شود این نمونه‌ها و این مجموعه مشاهدات، به خودی خود کنجکاوی برانگیز باشند.»
این یافته بر اساس نتایج دیگر ماموریت‌های ناسا، ازجمله ماموریت مریخ‌نورد «کیوریاسیتی» در حال انجام است که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۳ نشانه‌هایی از ترکیبات آلی را در بخش دیگری از مریخ شناسایی کرد.
دکتر شارما گفت: «من شخصا این نتایج را بسیار تاثیرگذار می‌دانم، زیرا به نظر می‌رسد که ما به همراه ابزارهای مناسب در یک لحظه بسیار مهم در مکان مناسبی هستیم.»
نه «پرسویرنس» و نه «کیوریاسیتی» از ابزار کافی برای تعیین وجود یا نبود حیات در مریخ برخوردار نیستند، اما آزمایشگاه‌های زمینی ممکن است [چنینی امکانی داشته باشند]. از همین رو است که پرسویرنس نمونه‌های سنگی را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را برای بازیابی توسط ماموریت آوردن نمونه مریخ ناسا و سازمان فضایی اروپا در لوله‌هایی ذخیره کرده است.
[فضاپیمای] ماموریت بازگشت نمونه که برای پرتاب در سال ۲۰۲۸ برنامه‌ریزی‌شده است، نمونه‌ها را یا از مخفیگاه‌های موجود در سطح مریخ یا در صورتی که مریخ‌نورد هنوز فعال باشد، مستقیما از پرسویرنس جمع‌آوری می‌کند. این نمونه‌ها در سال ۲۰۳۳ به زمین آورده خواهند شد.
لوری لشین، مدیر آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا گفت: «ما می‌توانیم این سنگ‌ها را به زمین بیاوریم، جایی که می‌توانیم آن‌ها را در پیچیده‌ترین آزمایشگاه‌هایی که در اختیار داریم بررسی کنیم تا بتوانیم به برخی از بزرگترین پرسش‌هایی که به‌عنوان دانشمند می‌توانیم بپرسیم، پاسخ دهیم.» نتایج هرچه که باشند، «ما چیزهای زیادی خواهیم آموخت.»
© The Independent
