اخراج پناهجویان افغان از تاجیکستان، از نیمه‌ ماه اوت با سرعت ادامه دارد. برخلاف تقاضاهای مکرر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، تاجیکستان هنوز روند اخراج پناهجویان افغان را متوقف نکرده است. پناهجویانی که در خیابان‌های تاجیکستان بازداشت و سپس اخراج می‌شوند، اغلب مدارک مهاجرت به کشورهای دیگر، ازجمله کانادا را دارند. دولت تاجیکستان هنوز پاسخی به چرایی بازداشت این مهاجران نداده است.

شماری از مهاجران افغان در تاجیکستان، به ایندیپندنت فارسی گفتند پلیس تاجیکستان، مردم را در محل کار، خانه و حتی خیابان‌ها بازداشت می‌کند و بدون این‌که به آنان اجازه دهند تا خانواده‌یشان را ببینند، به منطقه مرزی می‌برند و اخراج می‌کنند. یکی از مهاجران گفت: «روزهاست که از خانه بیرون نرفته‌ایم، با هر زنگ دروازه، صد بار می‌میریم و زنده می‌شویم.»

این مهاجران می‌گویند که همه افغان‌هایی که در تاجیکستان زندگی می‌کنند، با مدارک قانونی وارد این کشور شده‌اند و اکنون نیز مدارک قانونی اقامت یا دست‌کم مدارک ثبت شده مهاجرت در آژانس پناهندگان سازمان ملل را دارند. یکی از مهاجران گفت پلیس تاجیکستان حتی کسانی را که پرونده مهاجرتشان به کانادا پذیرفته شده است و قرار بود به‌زودی به مقصد نهایی‌شان سفر کنند اخراج کرد.

در همین حال، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از مقام‌های تاجیکستان خواست تا اخراج اجباری را متوقف کنند. الیزابت تان، مدیر حفاظت بین‌المللی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به روزنامه گاردین گفت: «ما از تاجیکستان می‌خواهیم که بازداشت و اخراج پناهجویان را متوقف کند، اقدامی که به وضوح زندگی را به خطر می‌اندازد.» او افزود: «بازگشت اجباری پناهجویان خلاف قانون است و با اصل عدم بازگرداندن مهاجران که سنگ بنای قوانین بین‌المللی پناهندگان است، مغایرت دارد.»

روزنامه گاردین نوشت مشخص نیست که چه انگیزه یا سیاستی پشت این اقدام تاجیکستان است، زیرا تا چند هفته پیش دولت این کشور با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای پناه دادن به افغان‌هایی که از دست طالبان فراری بودند، همکاری می‌کرد.

بر اساس گزارش‌های محلی، حدود ۱۰ هزار مهاجر افغان اکنون در تاجیکستان زندگی‌ می‌کنند. تاکنون آمار رسمی شمار مهاجرانی که اخراج شده‌اند منتشر نشده است، اما مهاجران افغان در شبکه‌های اجتماعی از بازداشت و اخراج اجباری مردم خبر می‌دهند.

 یک افسر نظامی پیشین که اکنون در تاجیکستان به سر می‌برد، به روزنامه گاردین گفت: «خانواده‌ای را می‌شناسیم که شوهر بدون اینکه حتی اجازه داشته باشد علیه این تصمیم اعتراض کند یا همسر و فرزندانش را ببیند، در خیابان بازداشت و اخراج شد. این خانواده برای ۱۲ سپتامبر پروازی به کانادا داشتند، اما اکنون شوهر به افغانستان بازگشته است، در حالی که زن و دو فرزندش در اینجا برای زنده ماندن تلاش‌ می‌کنند.»

او از نگرانی خودش و همسرش در مورد اخراج به افغانستان گفت و افزود: «ما در لحظه ورود به افغانستان دستگیر خواهیم شد. من سال‌ها با طالبان مبارزه کردم، آن‌ها به دنبال انتقام خود خواهند بود.»

در حالی که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل پس از مستند کردن اخراج یک خانواده پنج نفری از تاجیکستان به افغانستان، اعلام کرد که اخراج مهاجران در شرایط کنونی، زندگی آنان را به خطر می‌اندازد و آنان را در مواجهه مستقیم با طالبان قرار می‌دهد، اما دولت تاجیکستان تاکنون پاسخ قانع‌کننده‌ای به درخواست لغو روند اخراج نداده است.

این در حالی است که به گزارش منابع محلی، روزانه صدها پناهجوی افغان نیز از مرزهای ایران به اجبار به افغانستان بازگردانده می‌شوند.