وبسایت آکسیوس روز چهارشنبه ۹ شهریور ۱۴۰۱، از قول یکی از مقام‌های دولت ایالات متحده آمریکا نوشت که این کشور از طریق واسطه‌هایش به جمهوری اسلامی ایران گفته است که مرتبط کردن اختلاف‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تهران با موضوع احیای برجام می‌تواند به تعویق افتادن لغو تحریم‌های آمریکا علیه حکومت ایران را در پی داشته باشد.

این مقام آمریکایی در توضیح نکته مدنظرش به آکسیوس گفت: «ما به ایرانی‌ها گفتیم حل مشکل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خودشان بستگی دارد و هیچ دلیلی وجود ندارد که این موضوع به روز احیای برجام مرتبط شود. اگر [حکومت] ایران این دو موضوع را به یکدیگر مرتبط کند، با خطر به تعویق افتادن لغو تحریم‌ها مواجه می‌شود.»

یکی از موارد اختلاف میان تیم مذاکره‌کننده حکومت ایران با کشورهای غربی بر سر شبهه‌هایی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در سه سایت هسته‌ای جمهوری اسلامی دارد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با استناد به مدارکی که دولت اسرائیل در اختیار جامعه بین‌المللی قرار داد، ادعا می‌کند ردِ اورانیوم‌ کشف‌شده در این سایت‌ها نگرانی آژانس در مورد احتمال ابعاد نظامی فعالیت هسته‌ای تهران را افزایش داده است.

از طرف دیگر، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌گویند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این موضوع را تحت تاثیر فشارهای اسرائیل مطرح می‌کند و سوال‌های طرح‌شده آژانس در این زمینه نوعی رفتار سیاسی در قبال حکومت ایران را نشان می‌دهد. بنابراین، حکومت ایران با توسل به این توجیه سطح همکاری با آژانس را به‌شدت کاهش داده و با خاموش کردن دوربین‌های نظارتی نصب‌شده در سایت‌های هسته‌ای ایران، عملا راه نظارت آژانس بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را بسته‌ است.

در پیوند با آخرین تحولات مربوط به اختلاف‌های میان آژانس و حکومت ایران، خبرگزاری رویترز روز دوشنبه از محتوای گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ارتباط با افزایش غنی‌سازی اورانیوم در مجتمع زیرزمینی نطنز خبر داد.

از سوی دیگر، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز روز چهارشنبه‌ گفت اگر قرار به احیای برجام باشد، تهران نیازمند ضمانت‌های بیشتری از سوی واشنگتن است. امیرعبداللهیان همچنین اعلام کرد حکومت ایران انتظار دارد که ناظران اتمی سازمان ملل متحد در رسیدگی به پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی «انگیزه‌های سیاسی» خود را کنار بگذارند.

امیرعبداللهیان درباره اینکه تضمین‌های مدنظر جمهوری اسلامی ایران چیست، توضیحی نداد. با این‌ حال، برخی گزارش‌های منتشرشده در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که توقف تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای تهران یکی از مهم‌ترین تضمین‌هایی باشد که حکومت ایران در پی رسیدن به آن است، خواسته‌ای که طرف‌های غربی مذاکرات وین می‌گویند در چارچوب توافق برجام نمی‌گنجد و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز وعده داده است هرگز آن را نمی‌پذیرد.

به‌گزارش وب‌سایت آکسیوس، جمهوری اسلامی ایران از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته است پرونده تحقیقات مدنظرش را تا پیش از «روز اجرای مجدد»‌ــ یعنی ۱۲۰ روز پس از امضای توافق میان تهران و قدرت‌های جهانی‌ــ تمام کند.