چرایی به تعویق افتادن گفتگوهای صلح افغانستان در چین

مشخص نبودن نتایج انتخابات می‌تواند از دلایل اصلی تعویق مذاکرات باشد

WAKIL KOHSAR / AFP یکی از مراکز رای‌گیری در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان

گفت‌وگو‌های صلح افغانستان که قرار بود در همین هفته پیش رو در شهر پکن، پایتخت چین، برگزار شود، اکنون به تعویق افتاده است. مقام‌های دولتی می‌گویند که رای‌زنی برای‌ انتخاب افراد شایسته برای حضور در این گفت‌وگو‌ها، زمان بیشتری می‌طلبد. وزارت دولت در امور صلح افغانستان گفته است که در حال مشخص ساختن افراد شایسته برای حضور در گفتگو‌های صلح است و به‌زودی فهرست شرکت کننده‌ها در این دور از گفت‌وگو‌ها را با مقام‌های دولت چین در میان خواهد گذاشت. به عقیده مسئولان این وزارت، روند مشخص کردن افراد شایسته برای حضور در این گفت‌وگو‌ها تا حدی زمان‌بر است. ناجیه انوری، سخنگوی وزارت دولت در امور صلح، به رسانه‌ها گفت که حکومت افغانستان دارد روی یک ترکیب مناسب برای هیئت شرکت کننده در نشست چین کار می‌کند. وی تصریح کرد: «ما از هر نوع تلاشی که با درنظرداشت محوریت و مالکیت دولت و مردم افغانستان صورت می‌گیرد و پروسۀ صلح افغانستان را تسهیل می‌کند، استقبال می‌کنیم». بر مبنای سخنان وی دولت معتقد است که برای تنظیم یک ترکیب مناسب، باید زمان بیشتری صرف کرد.

اما این امر تنها علت تاخیر در مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان نیست. واقعیت این است که عدم اعلام نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری، موجب تعویق تشکیل دولت آینده شده است. کمیسیون انتخابات به دلیل مشکلاتی که در روند شمارش آراء به وجود آمد، نتوانست در موعد مقرر (۲۷مهر) نتایج ابتدایی آراء را اعلام کند. این کمیسیون در بعد از ظهر روز یکشنبه، زمان اعلام نتایج مقدماتی را با تاخیری چهارهفته‌ای، روز پنجشنبه ۲۳ آبان ماه تعیین کرد. با این حال و با وجود چالش‌های متعدد، هنوز هم مشخص نیست که آیا کمیسیون خواهد توانست نتایج را اعلام کند در آن روز، یا بار دیگر آن را به تعویق خواهد انداخت. این مشکل تنها به مسایل فنی یا مشکل‌ساز بودن آراء مربوط نیست، بلکه بروز اختلاف در میان اعضای کمیسیون نیز مزید بر علت شده است. انتخاب اعضای کمیسیون انتخابات بر اساس پیشنهاد تیم‌های انتخاباتی صورت گرفت، و همین امر حالا می‌رود تا کار دست کل روند انتخابات بدهد. علت این است که هر یک از اعضای کمیسیون با جهت‌گیری‌های نزدیک به تیم و نامزد انتخاباتی خود، می‌کوشند تا نظرات و موضع خود را اعمال کنند. این بدان معناست که متاسفانه یک اجماع واقعی و بی‌طرفانه در میان اعضای کمیسیون به وجود نیامده است. در چنین وضعیتی که هنوز مشخص نیست چه کسی دولت آینده را رهبری خواهد کرد، رفتن به سوی میز مذاکره صلح نمی‌تواند به صورت واقعی راه‌گشا باشد. حتی ‌بدنه دولت نیز متوجه این معضل شده است که حکومت وحدت ملی، صلاحیت گفت‌وگو در پیوند با صلح را از دست داده است. بنابر این، باید منتظر اعلام نتایج و تشکیل دولت جدید بود تا بتواند با اتکا به ثبات خود، وارد گفت‌وگویی جدی برای تامین صلح در افغانستان شود. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اگر گفت‌وگو‌های صلح زودتر انجام نگیرد چه خواهد شد؟ 

بسیاری از ناظران و کارشناسان، با توجه به احتمال تاخیر بیشتر دراعلام نتایج نهایی و عدم شکل‌گیری دولت جدید به این زودی‌ها، در پیوند با سرنوشت گفت‌وگو‌های صلح با تردید و احتیاط سخن می‌گویند. به عقیده کارشناسان سیاسی، چنانچه مذاکرات صلح (که در محور آن، دولت آتی افغانستان و طالبان به طور مستقیم وارد گفت‌وگو می‌شوند) انجام نپذیرد، احتمال دارد امریکا مسیر دیگری را در پیش گیرد، یا چهره‌های دیگری را وارد بازی کند. به‌تازگی‌ زمزمه‌هایی در میان محافل سیاسی در افغانستان شنیده می‌شود که گویا حامد کرزی، رئیس جمهوری سابق افغانستان، در تلاش ایجاد یک خط ارتباطی جدید میان طالبان و برخی از سیاست‌مداران (عمدتا بیرون حلقه قدرت که به نحوی منتقد فعالیت‌های حکومت در عرصه صلح هستند) است و می‌خواهد تا بر آن مبنا، گفت‌وگو‌های صلح در افغانستان را خود مدیریت کند. در چند سال گذشته، حامد کرزی دیدگاه‌های سنتی منطبق با دیدگاه‌های طالبان از خود بروز داده است. بر این مبنا، محتمل است که طالبان نیز گفت‌وگو با وی را بر گفت‌وگو با حکومت فعلی به رهبری اشرف غنی، ترجیح دهند. اما تقابل اصلی طالبان در این هجده سال با مجموعه حکومت افغانستان بوده است، نه با سیاستمدارانی که گاه در حوزه قدرت بوده‌اند، و گاه بیرون از آن. طالبان بر این باورند که چنانچه توافقی صورت گیرد، باید کسانی آن توافق را امضا کنند که بتوانند ضمانت اجرایی مستحکمی‌ برای اعمال مفاد آن توافق توافق ارائه دهند. سیاستمداران کنونی که تعدادی از آنان هم دوره تاریخی مسئولیت خود را پشت سر گذاشته‌اند، در جایگاهی قرار ندارند که بتوانند برای ضمانت عملی شدن مفاد توافق صلح، اعتماد طرفین را جلب کنند. در نتیجه، با تمام تمهیداتی که برای توافق صلح و رسیدن به آتش‌بس در پیش گرفته شده بود، حاشیه‌هایی چون معلق ماندن اعلام نتیجه انتخابات، اختلاف میان اعضای کمیسیون انتخابات و نیز دارالانشای آن (بخش اجرایی کمیسیون مستقل انتخابات که مسئولیت تطبیق و اجرای عملیات انتخابات را مطابق چهارچوب تعیین شده بر دوش دارد)، به ایجاد سردرگمی‌عمیقی در میان طرف‌های اصلی مذاکرات انجامیده است. 

بیشتر از