سکوت حاکم بر مرز اسرائیل و سوریه فریبنده است؛ چون اسرائیل زیر این لایه و اغلب به دور از تیتر اخبار، همچنان به تلاش‌های نظامی علیه تهدید فزاینده ایران در خاک سوریه ادامه می‌دهد.

به گزارش اورشلیم پست، سوریه که از زمان تاسیس دولت یهود دشمن اسرائیل بود، حالا به میزبان یک تهدید بزرگ برای اسرائیلی‌ها تبدیل شده است. زمانی اسرائیل ارتش سوریه را دشمنی سرسخت برای خود می‌دید که سلاح‌های غیرمتعارف داشت اما دیگر این‌طور نیست؛ اینک تهدید دیگری جایگزین شده و واکنش‌ها نیز بر آن اساس تغییر کرده است.

جنگ داخلی در سوریه که به عنوان بخشی از بهار عربی در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، رژیم و ارتش بشار اسد، رئیس‌جمهوری این کشور را به شدت تضعیف کرد.

در آن زمان، اسرائیل تلاش کرد موضع خود را مشخص کند. سوال این بود که آیا باید به مخالفان بشار اسد کمک کرد تا رژیمی را که با اسرائیل دشمن است، سرنگون کنند یا اینکه به عنوان یک تماشاگر، در این موضوع دخالت نکنند. در نهایت تل‌آویو گزینه دوم را برگزید؛ در حالی که هم‌زمان در مرز کمک‌های بشردوستانه ارائه می‌داد.

در چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران یکی از حامیان اصلی بشار اسد شد. تهران که ثبات دمشق را به عنوان یکی از منافع اصلی خود در منطقه در نظر می‌گیرد، دفاع از رژیم حاکم بر این کشور را آغاز کرد؛ حمایتی که برای اسرائیل همواره نگران‌کننده بود.

وارد شدن روسیه به درگیری‌ها

اوضاع این کشورها در سال ۲۰۱۵ پیچیده شد. در آن زمان، روسیه پس از چندین سال کمک غیرمستقیم، با وارد کردن نیروهای خود به سوریه، مستقیم در جنگ داخلی در این کشور درگیر شد.

به لطف حمایت روسیه، نقطه عطف رژیم بشار اسد به‌سرعت فرا رسید. در سال ۲۰۱۶، زمانی که رئیس‌جمهوری سوریه توانست کنترل خود بر حلب، دومین شهر بزرگ این کشور، را به دست بیاورد، معادلات پیشین به هم خورد. پس از آن، سوریه به عرصه‌ای تبدیل شد که در آن منافع عمده ژئوپلیتیکی با هم برخورد می‌کنند و هم‌زمان همزیستی دارند.

با شرایط پیش‌آمده، اسرائیل دریافت که لازم است استراتژی خود را تغییر دهد. مقام‌های تل‌آویو تصمیم گرفتند حضور ایران در سوریه را محدود کنند. آن‌ها این‌طور ارزیابی کردند که بشار اسد به دلیل طیف وسیعی از منافع داخلی و منطقه‌ای، قصد ندارد به اسرائیل آسیب بزند اما لازم است که حضور ایران در سوریه یک عامل خطر جدی در نظر گرفته شود.

به عنوان بخشی از کارزار مبارزه با فعالیت‌های جمهوری اسلامی در سوریه، گمان می‌رود که اسرائیل در این کشور صدها حمله علیه گروه‌های شبه‌نظامی از جمله حزب‌الله مستقر در لبنان و تحت حمایت ایران انجام داده باشد زیرا حزب‌الله از خاک سوریه برای حمل سلاح استفاده می‌کند تا در حملات آینده به اسرائیل از آن‌ها استفاده شود. با این همه‌، تل‌آویو تاکنون تنها مسئولیت چند مورد حمله به تاسیسات نظامی ایران در سوریه و کاروان‌های تسلیحاتی را بر عهده گرفته است.

همسویی سوریه با ایران شیعه بشار اسد را در مقابل بسیاری از کشورهای عربی از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس قرار می‌دهد. از این رو، رئیس‌جمهوری سوریه که برای بازسازی کشور جنگ‌زده خود به کمک این کشورها نیاز دارد، باید تصمیم بگیرد که در کدام طرف می‌ایستد.

به عقیده بعضی از کارشناسان، طرح ایران برای حضور قوی در سوریه با مانع مواجه شده است. آن‌ها برای این موضوع به ترور قاسم سلیمانی به عنوان یکی از چهره‌های پیشرو دخالت ایران در سوریه اشاره می‌کنند. مرگ این سردار سپاه جمهوری اسلامی ضربه‌ای سهمگین به برنامه‌های ایران مقابل اسرائیل محسوب می‌شود. با این حال، حزب‌الله همچنان یک تهدید جدی در سوریه علیه اسرائيل است.

جنگ داخلی سوریه

جنگ داخلی سوریه بخشی از تغییر بزرگی است که خاورمیانه از آن عبور کرده و سوریه به عرصه‌ای تبدیل شده است که در آن می‌توان تغییرات منطقه را به‌وضوح ردیابی کرد.

در حالی که گفته می‌شود یکی از محورهای سفر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، به تهران تحولات سوریه است، حضور هم‌زمان رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در ایران بر پیچیدگی‌ها افزود.

پوتین با حضور ایران در سوریه همسو نیست و از این رو، کارشناسان اسرائیلی استدلال می‌کنند که تل‌آویو برای گفت‌وگو با روسیه به سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارد.

به اعتقاد تحلیلگران، این واقعیت که روسیه و ایران به آینده سوریه نگاه مشابهی ندارند، مزیتی است که اسرائیل باید از آن استفاده کند. به گفته آن‌ها، اسرائیل باید گفت‌وگو با روسیه را تقویت کند تا آزادی عمل در سوریه تضمین شود؛ همچنین این احتمال وجود دارد که روس‌ها بتوانند اسد را متقاعد کنند حضور ایران در این کشور را محدود کند.