برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر برای بسیاری از ایرانی‌های علاقه‌مند به فوتبال فرصتی بی‌نظیر است تا رویای تماشای بازی‌های جام جهانی را محقق کنند و این بازی‌ها را از نزدیک ببینند؛ به‌خصوص اینکه قطر در همسایگی ایران است و دردسرهای گرفتن ویزای شنگن را هم ندارد. با این حال، نرخ‌ نجومی تورهای جام جهانی که آژانس‌های مسافرتی اعلام کرده‌اند و چالش خرید بلیت بازی‌ها، امیدهای فراوانی را به یاس تبدیل کرده است.

شهرهای میزبان جام جهانی ۲۰۲۲

بیست‌ودومین دوره جام جهانی فوتبال که قطر میزبان آن است، از ۲۱ نوامبر تا ۱۸ ماه دسامبر (۳۰ آبان تا ۲۷ آذر) برگزار می‌شود. این نخستین بار است که یک کشور عربی میزبان جام جهانی فوتبال است و پس از جام جهانی ۲۰۰۲ در کره جنوبی و ژاپن، دومین بار است که جام جهانی در قاره آسیا برگزار می‌شود. در این رقابت‌ها، ۳۲ تیم از کشورهای مختلف جهان شرکت می‌کنند که ایران هم یکی از آن‌ها است.

دوره‌های پیشین جام جهانی فوتبال در ماه‌های ژوئن و ژوئیه برگزار می‌شد اما به دلیل گرمای شدید کشور میزبان، جام جهانی ۲۰۲۲ به ماه‌های نوامبر و دسامبر موکول شده است. با این حال، گرمای هوای قطر ممکن است حتی در ماه‌های نوامبر و دسامبر هم آزاردهنده باشد؛ هرچند کشور میزبان با ایجاد امکاناتی ویژه در محل برگزاری مسابقه‌ها قصد دارد بازی‌ها را در بهترین شرایط برگزار کند.

قرار است مسافران در پنج شهر دوحه، الخور، الریان، لوسیل و الوکره اسکان داده شوند. محل برگزاری مسابقات نیز همین شهرها است.

دوحه، پایتخت قطر که تا امروز میزبان رویدادهای ورزشی، سیاسی و فرهنگی متعددی بوده است، در جام جهانی فوتبال نیز میزبان تعدادی از بازی‌ها است. این مسابقات در ورزشگاه‌های الثمامه و راس ابوعبود برگزار خواهند شد که هرکدام ۴۰ هزار نفر ظرفیت دارند.

شهر الخور و استادیوم معروف آن به نام البیت هم میزبان برخی بازی‌ها است. استادیوم البیت مثل استادیوم الثومامه با الهام از تاریخ و فرهنگ اعراب ساخته شده است و ۶۰ هزار نفر ظرفیت دارد.

در شهر پرجمعیت و توریستی الریان نیز ۱۸ بازی از گروه‌های مختلف برگزار می‌شود. محل برگزاری رقابت‌های این شهر استادیوم‌های احمد بن علی، خلیفه و المدینه التعلیمیه است. ظرفیت هر یک از این استادیوم‌ها ۴۰ هزار نفر است.

شهر الوکره، در جنوب دوحه، در کل میزبان چهار بازی از دو گروه در جام جهانی ۲۰۲۲ است. این رقابت‌ها در استادیوم الجنوب برگزار می‌شوند که نام دیگر آن نیز استادیوم الوکره است. این ورزشگاه نیز ۴۰ هزار نفر ظرفیت دارد.

جالب است بدانیم قطر برای اینکه در میزبانی جام جهانی فوتبال سنگ تمام بگذارد، یک شهر جدید هم تاسیس کرده است؛ پروژه ساخت این شهر که لوسیل نام دارد، سال ۲۰۰۵ شروع شد و اکنون به یکی از جاذبه‌های گردشگری قطر تبدیل شده است.

استادیوم بین‌المللی لوسیل در این شهر میزبان مسابقات افتتاحیه، فینال و تعدادی دیگر از رقابت‌ها است و با ظرفیت ۸۰ هزار نفر، بزرگ‌ترین ورزشگاه رقابت‌های جام جهانی قطر به شمار می‌رود.

رقابت‌های ایران در گروه ب

تیم ملی ایران در گروه ب با تیم‌های ملی انگلستان، ولز و آمریکا هم‌گروه است. نخستین بازی ایران در رقابت‌های جام جهانی قطر روز ۲۱ ماه نوامبر (۳۰ نوامبر) با انگلستان است که در ورزشگاه بین‌المللی خلیفه برگزار می‌شود. دومین مسابقه ایران مقابل تیم ملی ولز ۲۵ نوامبر (۴ آذر) در ورزشگاه احمد بن علی انجام می‌شود و تاریخ سومین بازی گروهی نیز ۲۹ نوامبر (۸ آذر) است که در آن، تیم‌های ملی ایران و آمریکا در ورزشگاه الثمامه به مصاف هم می‌روند.

بدین ترتیب بازی‌های مرحله گروهی تیم ملی فوتبال ایران در شهرهای دوحه و الریان برگزار خواهد شد؛ به عبارت دیگر علاقه‌مندان تیم ملی فوتبال ایران باید به فکر فراهم کردن مقدمات سفر و اقامت چند روزه در این شهرها باشند.

 خرید تور و بلیت

خرید بلیت بازی‌ها و رزرو هتل یا تور اولین کارهایی است که باید برای حضور در جام جهانی انجام داد؛ هم‌زمان یا بعد از آن هم نوبت به خرید بلیت هواپیما می‌رسد.

برای خرید بلیت بازی‌ها باید به سایت فیفا (بخش فروش بلیت) مراجعه کرد. فیفا از روز سه‌شنبه ۱۴ تیر (۵ ژوییه) مرحله دوم فروش بلیت را آغاز کرد. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق مراجعه به آدرس https://www.qatar2022.qa/en/tickets با کارت‌ بانکی‌های بین‌المللی برای خرید بلیت اقدام کنند و نخستین دردسر ایرانیان دقیقا از همین‌جا آغاز می‌شود؛ زیرا به دلیل تحریم‌ها و فقدان مراودات بین‌بانکی ایران با سایر کشورها، ایرانیان چنین کارت‌هایی ندارند و نمی‌توانند بلیت بخرند. آن‌ها حتی نمی‌توانند از دوستان و اقوام خود در خارج از ایران بخواهند این کار را برایشان انجام دهند زیرا محل اقامت خریدار بلیت و محل صدور کارت باید یکی باشد. البته هر نفر می‌تواند به نمایندگی برای هفت نفر بلیت بخرد.

دردسر خرید بلیت جام جهانی و نداشتن ویزاکارت یا مسترکارت، بازار سیاه فروش بلیت جام جهانی را داغ کرده است. اکنون در فضای مجازی و بسیاری از سایت‌ها با تبلیغاتی وسیع مواجه می‌شویم که همه‌چیز از تور کامل جام جهانی قطر گرفته تا خرید بلیت بازی‌ها به چندین برابر قیمت اعلام‌شده فیفا، ارائه می‌دهند.

قیمت‌ بلیت‌ مرحله گروهی در سایت فیفا برای چهار جایگاه تعیین شده‌ است. جایگاه شماره ۴ که بهای آن ۴۰ ریال قطر و حدود ۵۰ دلار آمریکا است، فقط به شهروندان این کشور اختصاص دارد. اتباع دیگر کشورها باید برای خرید بلیت جایگاه‌های شماره ۱ به بهای ۸۰۰ ریال قطر، جایگاه شماره ۲ به قیمت ۶۰۰ ریال قطر و جایگاه شماره ۳ به بهای ۲۵۰ ریال قطر پرداخت کنند که معادل ۱۰۰ تا ۲۵۰ دلار آمریکا است.

حداقل قیمت بلیت تماشای مسابقات مرحله یک‌هشتم نهایی ۷۰ ریال قطر، یک‌چهارم نهایی ۳۰۰ ریال قطر، نیمه‌نهایی ۵۰۰ ریال قطر و مسابقه فینال نیز ۷۵۰ ریال قطر است.

گران‌ترین بلیت بازی‌ها نیز به جایگاه شماره ۱ مسابقه فینال اختصاص دارد که بهای آن بیش از پنج‌ هزار و ۸۰۰ ریال قطر است.

آن‌طور که سینا کلهر، معاون وزیر ورزش می‌گوید، تاکنون اختصاص ۱۱ هزار بلیت به تماشاگران ایرانی جام جهانی قطعی شده است و بلیت درجه‌ ۱ بازی‌های گروهی با نرخ کنونی دلار، حدود هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای ایرانی‌ها آب می‌خورد. به گفته کلهر، این بلیت‌ها اکنون در اختیار وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال‌اند و نحوه فروش و توزیع آن‌ها به‌زودی مشخص می‌شود.

تورهای جام‌جهانی قطر

بسیاری از آژانس‌های مسافرتی از مدت‌ها پیش تبلیغات تورهای جام جهانی را آغاز کرده‌اند؛ نکته جالب اینکه بیشتر آنان خود را «مجری مستقیم تور قطر» یا «اولین برگزارکننده تور قطر» معرفی می‌کنند.

خدماتی که این تورها به مسافران ارائه می‌کنند، بلیت هواپیما، اقامت در هتل، بیمه مسافرتی و یک بار گشت شهری را شامل می‌شود. کافی است عبارت «تور جام جهانی قطر» را در گوگل جست‌وجو کنیم تا تعداد زیادی از این دست تبلیغات را ببینیم.

نگاهی به قیمت‌های موجود نشان می‌دهد که حداقل هزینه شش شب اقامت یک نفر در قطر هم‌زمان با جام جهانی فوتبال، حدود ۸۰ میلیون تومان است ولی تورهایی به قیمت ۵۰۰ میلیون تومان هم وجود دارند.

پیش‌تر محمد میرانی، رئیس کمسیون گردشگری و عضو هیئت‌مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر، به تجارت‌نیوز گفته بود: «اصل داستان نه خریدوفروش بلیت از فیفا و نه پرواز است. مشکل هزینه بالای اقامت ایرانیان در قطر است.» میرانی با تاکید بر اینکه قیمت‌ها تا زمان برگزاری جام جهانی بیشتر هم می‌شوند، گفته بود: «محاسبه ما تا همین چند ماه پیش برای تماشای سه بازی ایران در ۱۳ شب، بر مبنای یک هتل پنج‌ستاره بین ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان بود؛ اما حالا با قیمت فعلی دلار، بهای اقامت در یک هتل سه ستاره، حدودا ۲۵۰ میلیون تومان می‌شود.»

به گفته او، هزینه هتل چهارستاره حدود ۳۰۰ میلیون تومان و هتل پنج‌ستاره حدود ۴۰۰ میلیون تومان است ولی این نرخ‌ها با قیمت کنونی دلار محاسبه شده‌اند و در صورتی‌ که روند افزایش قیمت دلار در ایران ادامه پیدا کند، نرخ‌ تورها نیز بیشتر می‌شود.

اسکان در شهرهای جنوبی ایران

جمهوری اسلامی ایران از مدت‌ها پیش در تلاش بود از فرصت برگزاری جام جهانی در قطر استفاده کند و گردشگران خارجی را به جزایر کیش و قشم بکشاند. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، فروردین ۱۴۰۱، سفیر قطر در تهران را به کیش برد تا آمادگی ایران برای اسکان مسافران جام جهانی را به او اعلام کند. اواخر اردیبهشت‌ماه نیز افشار فتح‌الهی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم، مدعی شد که «گردشگران می‌توانند بدون ویزا به دو منطقه آزاد قشم و کیش وارد شوند و این موضوع موجب شده است نوک پیکان پذیرایی از تماشاگران جام جهانی در ایران بر عهده این دو جزیره باشد.»

با وجود این ادعاها و تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران، گردشگران خارجی تاکنون برای اقامت در جزایر جنوبی ایران تمایلی نشان نداده‌اند؛ به خصوص اینکه برخی کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا به شهروندان خود توصیه کرده‌اند از هرگونه سفر غیرضروری به ایران خودداری کنند. فقدان آزادی‌های فردی نیز مزید بر علت است؛ زیرا گردشگران خارجی در صورت ورود به خاک ایران باید قوانین مربوط به حجاب و الکل را رعایت کنند.

از سوی دیگر، قیمت‌ نجومی هتل‌های جزایر کیش و قشم و بلیت‌ پروازها، حتی تمایل ایرانیان را هم برای اسکان در جزایر جنوبی کاهش داده است.

با وجود تمامی این دردسرها، جام جهانی فوتبال در قطر برای ایرانیانی که امکان سفر به کشورهای اروپایی و آمریکایی را ندارند فرصتی مغتنم است که تا حضور در جام جهانی فوتبال و تماشای از نزدیک این مسابقات را تجربه کنند. ویزای ایرانیان پس از ورود به قطر به صورت فرودگاهی صادر می‌شود و بنا بر اعلام دولت قطر، مسافران جام‌جهانی فوتبال باید برای اخذ هایا کارت (Hayya Card) اقدام کنند؛ دارندگان این کارت از مزایایی مثل استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی برخوردار می‌شوند.