موزاییک مشهور «لد» به اسرائیل بازمی‌گردد

این کف‌پوش تاریخی پس از ۱۰ سال گشت‌و‌گذار در موزه‌های دنیا به خانه خود برمی‌گردد

اثری هنری پس از ۱۰ سال سفر در سراسر دنیا و به نمایش در‌آمدن در برخی از مهم‌ترین موزه‌ها، به خانه خود در نزدیکیِ تل‌آویو بازمی‌گردد. این اثر، یک موزاییک باستانی رومی است که گستره شگرفی از کشتی‌ها، ماهی‌ها، پرنده‌ها، و سایر حیوانات بر آن نقش بسته است.

این موزاییک عریض ۱۷۰۰ سال قدمت دارد و به اواخر دوران امپراتوری روم بازمی‌گردد؛ زمانی که این امپراتوری بر بخش گسترده‌ای از اروپا، آسیا و آفریقا، و از جمله ناحیه‌ای که امروز اسرائیل، فلسطین، و شامات خوانده می‌شود، حکم می‌راند. این کف‌پوش بی‌نظیر نخستین بار در سال ۱۹۹۶ حین ساخت یک بزرگراه در اسرائیل پیدا شد. اما ۱۳ سال بعد، در سال ۲۰۰۹، بود که تخصیص بودجه لازم برای نمایش عمومی آن ممکن شد.

اداره آثار باستانی اسرائیل در بیانیه‌ای گفت که این «موزاییک» ۱۷ متر طول و ۹ متر عرض دارد و تصور می‌شود که روزی بر کف عمارتی در یکی از محله‌های ثروتمندنشین شهر لد قرار داشته بوده باشد که اکنون نزدیک تل‌آویو است؛ شهری در هشت کیلومتری فرودگاه اصلی اسرائیل که پیش از آنکه به احترام اولین نخست‌وزیر این کشور، «فرودگاه بن گوریون»، نام گیرد، «فرودگاه لد» شناخته می‌شد. 

هاگیت تورگ، باستان‌شناسی از این اداره، گفت: «صاحبخانه احتمالا تاجری بسیار ثروتمند بوده است که به سراسر جهان سفر می‌کرده و چیزهایی مثل همین کشتی‌ها و ماهی‌هایی که در این موزائیک‌کاری آمده، به چشم می‌دیده است.»

این موزاییک با الهام‌گیری ازسبک آثار مشابه از شمال آفریقا ساخته شده است و نکته جالب این است که تصویر هیچ انسانی بر آن نقش نشده است. همین است که امیر گورزالچانی، باستان‌شناسی دیگر از اداره آثار باستانی اسرائیل، می‌پندارد که احتمالا متعلق به فردی مسیحی یا یهودی بوده است که نمی‌خواسته تصویر خدایان رومی را بر آن نقش کند. 

پس از مدت‌ها گردش در سراسر دنیا، موزائیک شهر «لد» اکنون در مرکزی باستان‌شناسی در همان جایی که پیدا شد، به نمایش درمی‌آید: شهر باستانی لد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مانند بسیاری از نقاط «سرزمین مقدس»، این شهر هم تاریخی باستانی دارد، و هم تاریخی معاصر با رخدادهایی دلخراش. در این شهر نه تنها آثار رومی، که حتی آثاری از دوره نوسنگی (۱۲ هزار سال قبل)‌ هم پیدا شده است. در دوران پیشامسیح، این شهر از مراکز مهم یهودیان بود و در تورات هم چند بار به آن اشاره شده است. «لد» بعدها در جنگ‌های یهودیان و رومی‌ها در قرن اول آسیب بسیار دید و در اوایل قرن سوم میلادی از شهرهای رومی‌ها شد تا «دیوسپولیس» («شهر خدا») نام گیرد مسیحی‌ها آن‌را مکان شهادت جرجیس قدیس می‌دانند و به باور آنان، بقایای جسد این قدیس در کلیسای ارتدوکس یونانی جرجیس (سنت جورج) در لد مدفون است. در پی ظهور اسلام و حمله عرب‌ها به شامات، شهر لد مرکز ناحیه‌ای نظامی شد موسوم به «جند فلسطین»؛ یا در واقع اولین پایتخت پسااسلامی فلسطین که البته به زودی جای خود را به «رمله» داد. در زمان جنگ‌های صلیبی که مسیحیان این منطقه را اشغال کردند، نیز لد از مهم‌ترین شهرها بود و همین است که در تقسیم‌بندی‌های کلیسای کاتولیک، مرکز منطقه‌ای شد و هنوز هم در همان جایگاه است. 

در طرح سال ۱۹۴۷ سازمان ملل، قرار بود شهر لد بخشی از دولت عرب فلسطینی باشد. اما وقتی اتحادیه عرب آن طرح را نپذیرفت و جنگ سال ۱۹۴۸ درگرفت، این شهر که مدتی در اختیار ارتش اردن بود، به دست ارتش اسرائیل افتاد و اکثریت مردم عرب آن از شهر اخراج و آواره شدند تا جای آن‌ها را سکنه جدید یهودی‌ای بگیرند که خودعمدتا از کشورهای عربی اخراج شده، یا مهاجرت کرده بودند. امروز لد همچنان حدود ۳۰ درصد جمعیت عرب دارد، و از شهرهایی با جمعیت مختلط بود که سال گذشته نیز در جریان درگیری‌های قومی، صحنه‌هایی دلخراش به خود دید. 

اما این موزائیک دلفریب که مدت‌ها است چشم جهانیان را به خود جلب کرده است، یادآور تاریخ باستانی این سرزمین است که در آن همیشه مردمانی از تبارهای گونانگون، در کنار یکدیگر می‌زیستند.

بیشتر از فرهنگ و هنر