این روزها بحث حذف غربالگری به دغدغه فعالان حوزه بهداشت و زنان تبدیل شده است. دولت و مجلس تصمیم گرفته‌اند تا برای تحقق خواسته رهبر جمهوری اسلامی، تمامی شرایطی که از نظرشان مانع افزایش جمعیت است را رفع کنند. با این حال به نظر می‌رسد اقدامات صورت گرفته نتوانسته انگیزه لازم برای فرزندآوری را افزایش دهد. در این شرایط، بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت با درخواست کمک از روحانیون و حوزه گفته است: حوزویان در ایام ماه مبارک رمضان به اقصی نقاط کشور برای تبلیغ مراجعه می‌کنند، این ماه فرصت خوبی برای تبلیغ روحانیون در زمینه مسئله بحران جمعیت و ضرورت افزایش نرخ باروری است. به جز این ماه هم از حوزه انتظار داریم به مردم بیشتر آگاهی‌بخشی کنند.

به گزارش مهر، او در پنجمین نشست قرارگاه عملیاتی سلامت و جوانی جمعیت، ضمن انتقاد از نبود تبلیغات گسترده در زمینه فرزندآوری، افزود: اجرای برنامه تنظیم خانواده همه جا با پوسترهای «فرزند کمتر، زندگی بهتر» پر شده بود ولی الان برای افزایش جمعیت هیچ تبلیغی نمی‌شود.

اشاره وزیر بهداشت به طرحی است که پس از پایان جنگ در دولت هاشمی رفسنجانی اجرایی شد. در آن زمان به دلیل افزایش ناگهانی نرخ افزایش جمعیت، دولت معتقد بود که ایران منابع لازم برای تامین زندگی این تعداد از جمعیت را ندارد و باید این روند سریع رشد کنترل شود.

اگرچه به مرور زمان و با افزایش آگاهی عمومی، روند رشد جمعیت به‌طور طبیعی کاهش یافت.

از سوی دیگر بسیاری از تحلیلگران علوم اجتماعی معتقدند که وضعیت بد اقتصادی در ایران خودش به‌عنوان یک عامل بازدارنده عمل می‌کند و اگر این مشکل رفع شود، اساسا نیازی به تبلیغ فرزندآوری نیست. بلکه خود خانواده‌ها به سمت فرزندآوری گرایش می‌یابند.

با این حال حاکمیت جمهوری اسلامی با نگاهی ایدئولوژیک حاضر نیست مناسبات طبیعی جامعه را بپذیرد و این بار دست به دامان حوزه شده است.

قانون جوانی جمعیت و تعالی خانواده با هدف تحقق سیاست‌های جمعیتی علی خامنه‌ای در مجلس یازدهم تصویب شد و دولت سیزدهم نیز آن را به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد. طبق ماده ۵۳ این قانون، آزمایش غربالگری برای تشخیص ناهنجاری‌های جنین اجباری نیست و مادران داوطلب هم باید این آزمایش را با تعرفه‌های آزاد انجام دهند. در این شرایط، احتمال زیادی وجود دارد که برخی مادران فقیر از انجام آزمایش داوطلبانه منصرف شوند و در نتیجه، کودک بیمار به دنیا بیاورند.

پیش‌تر، مریم کاشانیان، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران و نایب رئیس انجمن متخصصان زنان و زایمان به خبرگزاری ایلنا گفته بود: «هدفمان این است که جمعیت را به باروری تشویق کنیم، جمعیت سالمی به وجود بیاید و بتواند شکاف جمعیتی را در جامعه ما پر کند. برای رسیدن به این هدف باید ببینیم اساسا چرا کاهش باروری اتفاق افتاد. چرا تمایل به ازدواج و بچه‌دار شدن کم شد و چرا این‌قدر طلاق زیاد شده است؟»

با این حال به نظر می‌رسد دولت حاضر نیست به توصیه‌های کارشناسان عمل کند و به هر قیمتی سعی دارد طرح علی خامنه‌ای را پیش ببرد.