انتخابات ریاست ‌جمهوری فرانسه روز یکشنبه، ۱۰ آوریل، آغاز شد. اولین آمار که در بعدازظهر به وقت پاریس منتشر شد، خبر از مشارکت درصد نسبتا پایینی از مردم می‌دهد. طبق این آمار اولیه که وزارت کشور فرانسه منتشر کرده است، مشارکت چند درصد پایین‌تر از انتخابات سال ۲۰۱۷ است؛ گرچه همچنان بالاتر از سال ۲۰۰۲ است که یکی از پایین‌ترین‌ها در تاریخ فرانسه بود.

نرخ مشارکت در ساعت پنج بعدازظهر به وقت پاریس حدود ۶۵ درصد بود یعنی ۴.۴ درصد پایین‌تر از سال ۲۰۱۷ گرچه میزان قابل توجهی بالاتر از سال ۲۰۰۲ که میزان مشارکت در این ساعت ۵۸ درصد بود. نرخ پایین مشارکت در همان ظهر نیز گزارش شده بود. این نرخ تا ظهر به وقت پاریس ۲۵.۴۸ درصد بود، در حالی که در سال ۲۰۱۷، نرخ مشارکت ۲۸.۵۴ درصد بود و در سال ۲۰۱۲، معادل ۲۱.۴۰ درصد.

حوالی ساعت هشت شب، یعنی بلافاصله پس از بسته شدن صندوق‌های رای، موسسه‌های نظرسنجی نتایج تخمینی انتخابات را اعلام می‌کنند که معمولا فاصله کمی با نتیجه نهایی دارد.

میزان پایین مشارکت می‌تواند چند نتیجه مهم داشته باشد. نخست، آنکه بنا به اینکه کدام بخش از جمعیت کم‌تر پای صندوق‌های رای برود، میزان رای برخی نامزدها پایین‌تر از حدی خواهد بود که در نظرسنجی‌ها آمده است. تیم امانوئل مکرون، رئیس‌ جمهوری کنونی، در ضمن نگران است که اگر او با میزان پایینی از مشارکت پیروز انتخابات شود، مخالفان مشروعیت پیروزی‌اش را زیر سوال ببرند. 

تا همین چند وقت پیش انتظار می‌رفت که مکرون به راحتی پیروز هر دو دور انتخابات شود. عملکرد اقتصادی نسبتا موفق کشور، دیپلماسی فعال رئیس‌ جمهوری میانه‌گرا در موضوع اوکراین، و ضعف اپوزیسیون مشتت، از جمله عواملی است که باعث صدرنشینی مکرون در نظرسنجی‌ها شده بود. 

اما با آنکه آقای مکرون همچنان پیشتاز نظرسنجی‌ها است، در روزهای اخیر فاصله‌اش با مارین لوپن، رهبر جناح راست افراطی فرانسه، هرچه کم‌تر شده است. برخی‌ها این اوضاع را با انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا مقایسه می‌کنند که صدرنشینی هیلاری کلینتون در نظرسنجی‌ها کم‌تر و کم‌تر شد تا دست‌آخر دونالد ترامپ با غافلگیر کردن همگان، پیروز انتخابات شود. طبق آخرین نظرسنجی‌ها، ۲۶ درصد مردم به مکرون رای می‌دهند و ۲۳ درصد به لوپن. ژان لوک ملانشون، چهره جناح چپ افراطی در فرانسه،‌ با ۱۷ درصد در جایگاه سوم قرار دارد. آرای احتمالی هیچ‌یک از ۱۲ نامزد دیگر  دورقمی نیست. جایگاه چهارم متعلق به اریک زمور، چهره دیگر راست افراطی، با ۹ درصد است. 

با این حساب، به احتمال قوی مکرون و لوپن در صدر قرار می‌گیرند و عازم مرحله دوم انتخابات می‌شوند که در روز ۲۴ آوریل برگزار خواهد شد. 

خبرگزاری رویترز با برخی از رای‌دهندگان صحبت کرده است که از دلایل آرای خود گفته‌اند. 

آرمل ساویدان، مدیر ۴۷ ساله منابع انسانی، در پاریس به مکرون رای داد و در توضیح دلیل رای خود گفت: «به نظرم امروز او تنها کسی است که شجاعت ساختن فرانسه آینده را دارد.»

برنامه‌های اقتصادی مکرون (که پیش از ورود به دنیای سیاست، بانکدار بوده است) گرچه در سطح کلان توانسته است بیکاری را پایین و رشد اقتصادی را بالا نگاه دارد، اما نزد بسیاری از مردم محبوب نبوده‌ است. مثلا تلاش رئیس‌ جمهوری برای افزایش سن بازنشستگی، با اعتراض گسترده از راست و چپ همراه بوده است.

لوپن ۵۳ ساله و ملانشون ۷۰ ساله که هر دو در انتخابات قبلی نیز از رقبای اصلی مکرون بودند، با تمرکز بر چنین مسائلی توانسته‌اند آرای خود را افزایش دهند. 

استیو بریوآ، شهردار شهر شمالی هنین-بومان از حزب «گردهمایی ملیِ» خانم لوپن، گفت: «ما را مدت‌ها است که با دیدگاه‌های ما درباره مهاجرت می‌شناسند، اما اکنون مشکلات اجتماعی کشور را مطرح می‌کنیم.»

خانم لوپن که از جناح راست افراطی فرانسه می‌آید، در سال‌های اخیر کوشیده است تصویر نرم‌تر و پذیرفتنی‌تری از خود ارائه دهد. او مثلا با پدرش، که سوابقی جنجالی‌ مانند یهودی‌ستیزی نیز دارد، فاصله گرفته است و کم‌تر از پیش به مسائل جنجالی محبوب راست افراطی، همچون مهاجرت و وضعیت مسلمانان کشور می‌پردازد. حضور زمور نیز به لوپن کمک کرده است، چرا که اکنون این مجری سابق تلویزیونی است که چهره جنجالی راست افراطی به حساب می‌آید.

مکرون ۴۴ ساله در روزهای اخیر کوشیده است تا رای‌دهندگان را قانع کند که لوپن همچنان چهره‌ای از راست افراطی است. اما شاخص‌های اقتصادی باعث می‌شود که موفقیت او در این زمینه محدود باشد. 

جنگ اوکراین باعث شده است که قیمت غذا و سوخت در فرانسه‌ای که تاکنون برخلاف بسیاری از کشورهای غربی تورم بالایی نداشته است، افزایش یابد. 

در روستای لا ویلت در مرکز کشور، دلفین بویر، پرستار ۳۹ ساله که به والری پکرس، نامزد جناح راست میانه، رای داد، گفت کاهش قدرت خرید مردم و این باور که «هیچ کس به ما در مناطق روستایی توجهی نمی‌کند»، از جمله نگرانی‌های او است. خانم پکرس، نامزد حزب «جمهوری‌خواهان»، در آخرین نظرسنجی‌ها با ۸ درصد، در جایگاه پنجم قرار دارد.

این‌که نامزد حزب اصلی راست میانه در فرانسه در جایگاه پنجم قرار دارد، خبر از تغییر آرایش سیاسی این کشور می‌دهد. آن هیدالگو، شهردار پاریس و نامزد سوسیالیست‌ها از حزب اصلی چپ میانه، تنها ۲ درصد رای دارد. در واقع، مکرون اکنون نماینده هر دو جناح راست و چپ میانه است و در مقابل، آرا به نامزدهای چپ و راست افراطی به عنوان بدیل و رقیب او، افزایش یافته است. 

در شهر سِور، از حومه‌های پاریس، ژاک پوگیو، مهندس ۵۸ ساله هوا-فضا، به رویترز گفت، با اینکه پنج سال قبل به مکرون رای داده است، این ‌بار به ملانشون رای می‌دهد، چون از «نشانه‌های خیلی راست‌گرایانه» مکرون راضی نیست. 

آقای ملانشون امسال برای سومین دوره پیاپی نامزد انتخابات است. او از رای‌دهندگان چپ‌گرا خواسته است که با کنار گذاشتن اختلافات، به او رای دهند. با این حال، تکثر نامزدهای چپ به ضرر او تمام می‌شود. فابین روسل، رهبر حزب کمونیست، به همراه دو نامزد تروتسکیست و دو نامزد از احزاب سوسیالیست و سبز، باعث تشتت آرای چپ شده‌اند. روسل در آخرین نظرسنجی‌ها حدود ۳ درصد آرا را با خود داشته است و یانیک جادوت، نامزد حزب سبز، حدود ۵ درصد آرا.

اما از مهم‌ترین مشکلات مکرون در دور دوم، این واقعیت است که بسیاری از چپ‌گرایان می‌گویند بر خلاف پنج سال پیش، این بار حاضر نیستند بین مکرون و لوپن یکی را انتخاب کنند. بسیاری از این چپ‌گرایان در جنبش خیابانی «جلیقه‌‌زردها» با سیاست‌های اقتصادی رئیس‌ جمهوری جنگیده‌اند و حالا حاضر به رای دادن به او نیستند. برخی نه تنها نگران پیروزی لوپن نیستند، که به روشنی او را به مکرون ترجیح می‌دهند.

در بوبینی، نزدیک پاریس، آلکس تالکون، تکنیسین ۵۲ ساله، به ملانشون رای داد و گفت در مرحله دوم به لوپن رای می‌دهد، چون «باید چیزی متفاوت را امتحان کنیم.»