ساعت هفت صبح است و من هم سر حال و قبراق آماده هستم تا هجوم مردم را به مراکز رای‌گیری تماشا کنم. روبه‌روی خانه ما در فاصله ده متری، یک مرکز رای‌گیری است. این مرکز رای‌گیری (دبیرستان امیرعلی‌شیر نوایی) از سال ۱۳۸۳ که نخستین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان بود، به‌طور مستمر شاهد برگزاری تمامی انتخابات‌ها در افغانستان بوده است. حوالی ساعت هفت و نیم از در خانه بیرون رفتم تا ببینم صف رای‌دهندگان به کجا می‌رسد. اما جز دربان مرکز و دو اتومبیل پلیس که برای تامین امنیت آمده بودند، کس دیگری در کوچه به‌چشم نمی‌خورد. از دربان پرسیدم که آیا هنوز مرکز رای‌گیری باز نشده است، پاسخ داد که چرا، نیم ساعت است که باز شده است. پرسیدم پس رای‌دهنده‌ها کجایند؟ با بی‌قیدی شانه‌هایش را بالا انداخت، که پاسخ چندین سوال من بود.
انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، صبح روز شنبه در سراسر افغانستان برگزار شد. توقع می‌رفت که چیزی بیش از ۹ میلیون نفر که برای شرکت در این دور از انتخابات نام‌نویسی کرده بودند، به مراکز رای‌گیری بروند. اما حضور کمرنگ مردم در مراکز رای‌گیری، نشان‌گر حضور پایین شهروندان در پروسه انتخابات بود. گرچه قرار بود از میان ۵۳۷۳ مرکز رای‌گیری، نزدیک به پنج هزار مرکز در سراسر افغانستان باز باشد، اما در روز رای‌گیری، این تعداد حداکثر به اندکی بیش از چهارهزار مرکز رسید. در شهر هرات در غرب افغانستان که یکی از مراکز عمده رای این کشور به حساب می‌آید، یکی از کمرنگ‌ترین استقبال‌ها از انتخابات در هجده سال گذشته رقم خورد. تا پیش از این، هرات همیشه به عنوان شهری با حضور گسترده مردم در انتخابات مطرح بود. ولی حالا این شهر نیز دیگر از شور و شوق گذشته برای انتخابات، برخوردار نیست.
چالش‌های امنیتی فراراه انتخابات
همان گونه که طالبان هشدار داده بودند، هر شیوه ممکن را برای ایجاد اختلال در روند انتخابات به‌کار گرفتند. حملات طالبان بر مراکز رای‌گیری تنها به مناطق ناامن ختم نشد. آنان حتی کوشیدند تا در شهر‌های امن هم در روند انتخابات اختلال ایجاد کنند. برای مثال، در استان پروان در نزدیکی کابل، تعدادی مین و بمب‌های چسبی کار گذاشته شده است. این استان یکی از امن‌ترین مناطق افغانستان و یکی از مناطق تفریحی کشور به‌شمار می‌رود. با وجود تمام این تهدید‌ها، حضور مردم در این استان گسترده عنوان شده است. در شهر کابل نیز چندین انفجار رخ داده است که جز تعدادی زخمی، تلفات چندانی نداشته است. در شهر قندهار در جنوب افغانستان نیز چند انفجار رخ داده است و در تعدادی از دیگر شهر‌های افغانستان، از سوی طالبان حملات انتحاری، راکتی و مسلحانه بر مراکز رای‌گیری انجام شده است. با این حال، تلفات ناشی از این حملات بسیار کمتر از گذشته بوده است. تا زمان نوشتن این مطلب، مجموع تلفاتی که از سوی نهاد‌های امنیتی گزارش شده است، شامل ۳ کشته و ۴۲ مجروح است که نسبت به انتخابات‌های، قبلی کاهش چشم‌گیری را نشان می‌دهد. طالبان البته تنها به حملات تروریستی به مراکز رای‌گیری بسنده نکردند، و شیوه‌های دیگری را نیز برای جلوگیری از حضور مردم در انتخابات در پیش گرفتند. از جمله، برق وارداتی تاجیکستان برای مناطق شمال افغانستان، و برق وارداتی ترکمنستان برای استان هرات را نیز قطع کرده‌اند. از سوی دیگر، در بعضی از شهرستان‌ها طالبان با پخش اعلامیه‌هایی از مردم خواسته‌اند که به مراکز رای‌گیری نروند.
اما ایجاد چالش‌ها فراراه انتخابات، تنها به طالبان محدود نمی‌شود. نارسایی‌های فنی نیز از مشکلات اساسی بر سر راه برگزاری انتخابات بوده است. در گام اول، تعدادی از مراکز رای‌گیری در بخش‌هایی از افغانستان با تاخیر باز شد و موجب شد که تعدادی از رای‌دهندگان با فرض باز نشدن مرکز، به خانه‌های خود برگردند. در گام دوم، نبود فهرست رای‌دهندگان در مراکز رای‌گیری، سرگردانی عظیمی برای آنان ایجاد کرد. تعداد زیادی از رای‌دهندگان به دلیل نبودن نام‌شان در فهرست مراکز رای‌گیری، از دادن رای محروم شدند. نارسایی دستگاه‌های «بایومتریک» نیز از مشکلات دیگر رای‌دهندگان بود. عدم فعالیت شبکه‌های مخابراتی باعث شد تا تعدادی از دستگاه‌های «بایومتریک» نتوانند «آنلاین» فعالیت کنند و مشخصات رای دهنده‌ها را به پایگاه اصلی، کمیسیون انتخابات، انتقال دهند. نبود ورقه‌های رای‌گیری، پاک شدن رنگ مهر بر انگشتان، و جالب‌تر از همه، ناآشنایی مسئولان مراکز رای‌گیری با دستگاه‌های «بایومتریک»، از جمله چالش‌هایی بود که زمینه‌ساز کاهش حضور مردم در انتخابات روز شنبه شد.
اختتام رای‌گیری برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در عصر شنبه
کمیسیون مستقل انتخابات، ساعت پنج عصر روز شنبه ختم پروسه رای‌گیری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را اعلام کرد.
حوا علم نورستان، رئیس کمیسیون انتخابات، حوالی ساعت پنج عصر یک نشست خبری برگزار کرد و از ختم موفقیت‌آمیز رای‌گیری خبر داد. رئیس کمیسیون انتخابات گفت که این انتخابات، یکی از شفاف‌ترین، کم تقلب‌ترین و موفق‌ترین انتخابات‌ها در هجده سال گذشته بوده است. او ضمن پذیرش نارسایی‌ها در فعالیت کمیسیون، گفت که بخش عمده‌ای از مشکلات توسط این کمیسیون حل شده است. با این حال، کمیسیون شکایات انتخاباتی اعلام کرده است که مشکلات و چالش‌های فنی می‌تواند اثرات منفی بر روند انتخابات گذاشته باشد. به گفته کمیسیون شکایات انتخاباتی، تنها در روز اول انتخابات، ۷۰۰ شکایت انتخاباتی به این کمیسیون، ثبت شده است.
در همین حال، وزارت داخله (کشور) نیز از ختم موفقیت‌آمیز انتخابات خبر داد. سخنگوی این وزارت به رسانه‌ها گفت که نیروهای پلیس افغانستان توانستند بخش عمده‌ای از توطئه‌های طالبان را برای اختلال در انتخابات، خنثی کنند.
جوجه را آخر پاییز می‌شمارند
پس از موعد ختم زمان رای‌گیری، برنامه شمارش آرا آغاز می‌شود. کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که نتایج اولیه انتخابات را ظرف سه هفته آینده اعلام خواهد کرد، و پس از بررسی شکایت‌ها، نتایج نهایی منتشر خواهد شد. اما افغانستان کشور شایعه است. هنوز ساعاتی از ختم زمان رای‌گیری نگذشته است که هواداران نامزد‌های پیشتاز، تبریک گفتن به هم را آغاز کرده‌اند. هواداران اشرف غنی و دکتر عبدالله، دو نامزد پیشتاز انتخابات، از همین حالا خود را پیروز میدان می‌دانند. شبکه‌های اجتماعی در ساعات پایانی روز شنبه، تقریبا در تصرف هواداران این دو نامزد قرار گرفت و هر یک از آنان، نامزد مورد نظر خود را پیروز انتخابات عنوان کردند. اما، چنان که یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید، «جوجه را آخر پاییز می‌شمارند.»
