«راسته اسپورتی‌ها» در تهران برخلاف نامش هیچ ربطی به لوازم ورزشی ندارد و نامی است که بر کسبه خیابان سورنا در منطقه سهروردی تهران گذاشته‌اند؛ کاسبانی که در حوزه اقلام و وسایل مرتبط با تزیینات اتومبیل فعالیت می‌کنند. در این خیابان، از شیر مرغ تا جان آدمیزاد هرچه به کار تزیین و شیک کردن اتومبیل بیاید، موجود است. انواع ضبط و باند، رینگ و تایر، روکش صندلی، انواع چراغ و اسپری و رنگ و لعاب که ماشین‌ها را با هر مدل و نام شبیه ماشین‌های خاص و چشمگیر می‌کند.
مغازه‌های این خیابان معمولا پاتوق ماشین‌بازهای تهران‌اند. آن‌ها که اهل چرخ زدن، نشان دادن، دور زدن و رسیدگی ویژه به ماشینشان‌اند؛ اما مانند اکثر راسته‌های بازار تهران در این سال‌ها که از تعداد مشتریانش کاسته شده است، خیابان سورنا هم حال و روز چندان خوشی ندارد. دلیل آن هم از یک‌سو گرانی اقلام و از سوی دیگر افتتاح گاراژهای شیک در خیابان‌های بالای شهر تهران با تمامی خدمات مرتبط با اتومبیل است. هرچند خیابان سورنا هنوز هم مرکز اصلی خریدوفروش وسایل تزیینی اتومبیل در تهران و ایران به شمار می‌رود.
اگر روزگاری ذوق ماشین‌بازها نصب ضبط و باندهای بزرگ با خروجی صدای بسیار بلند بود، امروز نصب گیرنده‌های دیجیتال، مانیتور، باکس‌هایی که از طریق اینترنت تلفن همراه قابلیت دریافت شبکه‌های ماهواره‌ای را دارند، کمترین امکاناتی‌اند که در کنار چراغ و آینه و برچسب و اسپری و هزار قلم دیگر می‌توان تهیه کرد.
به گفته یکی از مغازه‌داران، «درخواست نصب مانیتور و گیرنده زیاد است. مانیتورها از مبالغ چهار میلیون تومان به بالا قیمت دارند». این اصطلاح «به بالا» یعنی شما تا سقف چند ۱۰ میلیون تومان نیز امکان خرید دارید. برخی از پخش‌کننده‌های تصاویر نشان تجاری «پایونیر» در این خیابان به ۲۰ میلیون تومان هم می‌رسد که در کنار برخی اقلام مانند ساب ووفر ۲۳ میلیون تومانی الپاین جزو گران‌ترین وسایل صوتی و تصویری این بازارند. البته در این بازار، قیمت ساب باکس‌های خودرو تمام محدوده قیمت حتی زیر یک‌میلیون‌تومانی را هم در بر می‌گیرند.
در کنار ضبط و باند و پخش‌کننده‌های مختلف صوتی و تصویری، شاید جذاب‌ترین بخش این بازار متعلق به فروشندگان رینگ و تایر باشد. اصطلاح رینگ اسپورت از قدیم سر زبان ماشین‌بازها بوده است. انواع رینگ‌های مختلف که به‌وضوح ظاهر اتومبیل را تغییر می‌دهند و بسته به مدل اتومبیل، قیمتشان گاه تا ۱۰۰ میلیون تومان هم می‌رسد. محبوب‌ترین آن‌ها رینگ و تایرهای پهن‌اند، با تنوعی زیاد که از سایز تا مدل را در بر می‌گیرد. سایزهایی که از ۱۳ اینچ تا ۲۱ اینچ‌اند.
آنچه این روزها به افت چشمگیر فروش این مدل رینگ‌ها منجر شده، کاهش واردات و نگرانی خریداران از اصل نبودن کالاها است. آسیبی که رینگ تقلبی به ماشین می‌زند و خطر بالای تصادف سبب می‌شود نه‌تنها قیمت کالاهای اصل وارداتی به‌شدت افزایش یابد، بلکه از میزان آن در بازار نیز کاسته شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در کنار پخش‌کننده‌های صوتی و تصویری و رینگ و لاستیک، از دیگر مغازه‌های معمولا پرمشتری این خیابان باید به فروشندگان روکش صندلی و کفی اشاره کرد. بازاری بسیار متنوع که در آن هم کالاهای ایرانی که کپی برخی نشان‌های تجاری خارجی‌اند بازار خوبی دارند و هم نمونه‌های وارداتی فرصت جولان دارند.
محدوده قیمت روکش صندلی نیز بسته به جنس و مدل و کشور سازنده تنوع بسیار زیادی دارد. از نمونه‌های ایرانی و ساده که در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان‌اند تا نمونه‌هایی که فروشندگان مدعی‌اند چرم ایتالیایی‌اند و قیمتشان از شش تا ۱۰ میلیون تومان است؛ اما به گفته برخی فروشندگان، «کالاهایی که بین دو تا سه میلیون تومان قیمت دارند، پرفروش‌ترین‌های بازارند. کفی اتومبیل نیز از ۱۵۰ هزار تا دو میلیون تومان است و پرفروش‌ترین‌های بازار بین ۵۵۰ تا ۸۰۰ هزار تومان‌اند.»
در مورد روکش و کفی، خود اتومبیل ملاک مهمی برای قیمت آن است. برای نشان‌هایی مانند ب‌ام‌و، بنز و پورشه اصلا نمی‌توان قیمت تعیین کرد؛ چرا که به گفته برخی فروشندگان، «با توجه به وارداتی بودن کالاهای اصل این اتومبیل‌ها، قیمت آن‌ها روزانه تغییر می‌کند.»
در این بازار، کفپوشهای پرطرفدار کفپوشهای سه‌بعدی‌اند که باز هم بسته به مدل اتومبیل قیمت‌های مختلفی دارند. به طور مثال قیمت کفپوش سه‌بعدی برای اتومبیل لکسوس بین چهار تا پنج میلیون تومان است.
در کنار این اقلام باید به وسایلی چون آینه‌های مختلف، فرمان اسپرت و دزدگیر تا وسایلی ساده‌تر مثل روکش فرمان، سر دنده، خوشبوکننده و غیره نیز اشاره کرد که معمولا سرعت تعویض آن‌ها برای ماشین‌بازها زیاد است.
البته در خیابان سورنا خدماتی چون کروکی کردن خودروهایی مثل ۲۰۶ و دیگر خودروهای غیرکروک نیز انجام می‌گیرد. همچنین تغییر در اتومبیل به مدل «از بالا بازشو» نیز از جمله خدمات محبوب برخی ماشین‌بازهای تهرانی است. در این زمینه نیز تنوع قیمت اصلا محدوده مشخصی ندارد و بسته به مدل ماشین و کیفیت فرد یا مغازه انجام‌دهنده تغییر می‌کند. یکی از فروشندگان می‌گوید: «سقف هزینه و میزان امکان تغییر شکل اتومبیل به توان مالی و تمایل خریدار بستگی دارد. اینجا هر تغییری برای هر اتومبیلی انجام می‌شود.»
وقتی قیمت کروکی کردن برای پژو ۲۰۷ را پرسیدیم، دو تعمیرگاه انجام‌دهنده این خدمات به ترتیب ۵۱ میلیون تومان و ۴۸ میلیون تومان قیمت دادند. هرچند وقتی در فضای مجازی، تجربه کاربران را بررسی می‌کنیم، به قیمت‌های متفاوت‌تری برمی‌خوریم.
در سال‌های گذشته علاقه به دودی کردن شیشه‌های خودرو نیز در ایران افزایش چشمگیری داشت که این روزها با توجه به برخورد نیروی انتظامی با پوشاندن فضای داخلی از طریق سیاه کردن شیشه خودرو، این خدمات از رونق افتاده است. همین‌طور «ارتفاع زدن» نیز از جمله اصطلاحات این بازار است که به کاستن از ارتفاع کف اتومبیل با زمین اشاره دارد. خدمانی که به روشی ساده یعنی بریدن کمک‌فنرها انجام می‌شود یا از طریق تغییر سطح فنرها می‌توان برای تغییر ارتفاع آن اقدام کرد. هزینه این خدمات نیز از محدوده ۵۰۰ هزار تا سه میلیون تومان بسته به مدل اتومبیل متغیر است.
مثل تمام حوزه‌های خدماتی این روزها سایت‌های اینترنتی در حال پیشی گرفتن از کسبه و مغازه‌داران‌اند. وقتی در اینترنت چرخ می‌زنید، با صفحات مختلفی مواجه می‌شوید که از مشاوره تا اجرای تمام تغییرات مدنظرتان را ارائه می‌دهند. هرچند در بحث تعیین قیمت، ابتدا باید اتومبیل خود را به این سایت‌ها معرفی کنید تا پس از معاینه، هزینه تغییرات مدنظر به شما اعلام می‌شود و از بزرگ‌ترین خطر این سایت‌ها بحث اصل بودن کالای آن‌ها است. شاید به همین دلیل است که به گفته برخی ماشین‌بازها در فضای مجازی، «بهترین مکان برای خرید لوازم و تغییرات اتومبیل همان خیابان سورنا است چرا که دست‌کم کسبه این خیابان سابقه‌ای طولانی دارند و معمولا حاضر نیستند اعتبار خود نزد ماشین‌بازهای تهرانی را از دست بدهند».
اگرچه در سه سال گذشته، تحریم‌ها از تنوع کالای این مغازه‌ها کاسته است، هنوز هم خیابان سورنا را باید بهشت ماشین‌بازها و علاقه‌مندان به زیباتر کردن اتومبیل دانست. خیابانی که شاید خریداران گذری به آن به چشم پاتوق نگاه می‌کنند و بیش از همه رویای برداشته شدن تحریم‌ها و فرصت حضور کالاهای تزیینی وارداتی برای خودرو خود را در سر می‌پرورانند.
