به دنبال توقف پیشرفت گفت‌وگوهای الجزایر که برای دستیابی به سازش و آشتی میان جناح‌های فلسطینی در جریان است، جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین با هدف احیای وحدت ملی، طرح جدیدی تحت عنوان مشارکت و نمایندگی برای جنبش‌های فتح و حماس را پیشنهاد کرده است.

پیش‌نویس طرح جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین که نسخه‌ای از آن به گروه‌های فلسطینی در نوار غزه تحویل داده شد، بر دو محور استوار است: محور اول که مشارکت ملی و نمایندگی همه‌جانبه در نهادهای سازمان آزادی‌بخش فلسطین را تضمین می‌کند، بر این اصل استوار است که حماس و جهاد اسلامی به عنوان گروه‌های عضو، به این سازمان که تنها نهاد رسمی فلسطینی شناخته‌شده در سطح بین‌المللی تلقی می‌شود، بپیوندند. محور دوم البته تشکیل حکومت وحدت ملی است که اعضای آن از گروه‌های مختلف سیاسی و شخصیت‌های مستقل تشکیل شده باشد و فعالیت‌های آن بر اساس توافق ملی و در چارچوب سازمان آزادی‌بخش فلسطین انجام شود. علاوه بر آن، این حکومت باید اقتدار خود در نوار غزه را بدون هیچ‌گونه ممانعتی از سوی احزاب سیاسی اعمال کند و تلاش‌هایش را بر حل سایر چالش‌ها و ناسازگاری‌های باقیمانده متمرکز کند.

صالح ناصر، یکی از اعضای دفتر سیاسی جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین، گفت که آن‌ها یک نسخه از طرحی را که بر گام‌های عملی و واقع‌گرایانه  مبتنی است، به جنبش حماس تحویل داده‌اند. او افزود که این طرح عبارت از همسویی و همگامی در روند مشارکت و نمایندگی همه‌جانبه در نهادهای سازمان آزادی‌بخش فلسطین و یکپارچه‌سازی ساختارهای تشکیلات خودگردان فلسطین است و در حال حاضر به عنوان تنها راه برون‌رفت از بحران سیاسی کنونی محسوب می‌شود.

در همین حال، جنبش حماس تایید کرد که طرح ارائه شده را مطالعه و بررسی کرده است و با پیوستن به سازمان آزادی‌بخش فلسطین هیچ مخالفتی ندارد. حسام بدران، عضو دفتر سیاسی حماس، گفت که آن‌ها هدف موردنظر برای مشارکت سیاسی در چارچوب سازمان آزادی‌بخش فلسطین، توافق در پروژه ملی و اصلاح‌ نهادهای فلسطینی در فضای عاری از انحصار را با دید مثبت بررسی می‌کنند.

به باور کارشناسان سیاسی، پیشنهاد ارائه شده به حماس این است که این جنبش فعالیت‌های خود به عنوان یک جناح سیاسی را در چارچوب سازمان آزادی‌بخش فلسطین که کنترل آن را جنبش فتح در دست دارد، انجام دهد. البته در صورت موافقت با این پیشنهاد، حماس ناگزیر است بر اساس برنامه سیاسی سازمان آزادی‌بخش فلسطین، از جمله به رسمیت شناختن دولت اسرائیل، رویکرد مسالمت‌آمیز، تشویق مردم به مقاومت صلح‌آمیز و به رسمیت شناختن قطعنامه‌های سازمان ملل متحد و گروه چهارجانبه بین‌المللی در رابطه به منازعه فلسطین و اسرائیل، عمل کند. بدین ترتیب، پذیرش این امر برای جنبش حماس که با همه موارد یادشده مخالف است و قبل از پیوستن به سازمان آزادی‌بخش فلسطین، بر لزوم ایجاد تغییرهای اساسی در آن اصرار دارد، بسیار دشوار خواهد بود.

در همین راستا، اسماعیل رضوان، یکی از رهبران جنبش حماس، گفت که آن‌‌ها برای پیوستن به سازمان آزادی‌بخش فلسطین مشکلی ندارند، اما می‌خواهند این امر با مشارکت کامل و نمایندگی متناسب صورت گیرد و برای تحقق این هدف لازم است ذهنیتی به وجود آید که به لزوم ایجاد تغییر و همکاری با حماس معتقد باشد.

او خاطرنشان کرد که آن‌ها قصد دارند سازمان آزادی‌بخش فلسطین را بازسازی و اصلاح کنند تا حماس و سایر جناح‌های فلسطینی بتوانند به‌طور کامل به آن بپیوندند و طبق شعارهای آن عمل کنند و البته دستیابی به این امر مستلزم تغییر رهبری کنونی و ایجاد رهبری موقت برای سازمان آزادی‌بخش فلسطین است تا زمینه برای برگزاری انتخابات فراهم شود.

جنبش فتح نیز با طرح پیوستن حماس به سازمان آزادی‌بخش فلسطین مخالفت نکرد و حسین حمایل، سخنگوی فتح، گفت که سازمان آزادی‌بخش فلسطین تنها نهاد رسمی شناخته‌شده در سطح جهان است و شکی نیست که حضور حماس و سایر گروه‌های فلسطینی موضع رسمی این سازمان در مجامع بین‌المللی را قوی‌تر و موثرتر می‌کند.

او افزود که پیوستن حماس به سازمان آزادی‌بخش فلسطین حق مسلم و مشروع آن است؛ مشروط براینکه با ورود به این سازمان، حماس به احترام به سیاست‌های سازمان ملزم شود و بر اساس برنامه‌های آن عمل کند. حسین حمایل خاطرنشان کرد که دستیابی به یک توافق فراگیر ملی و مشارکت واقعی همه جناح‌ها و اصولی که اعضای این سازمان به آن پایبند باشند، یک ضرورت حتمی و اساسی است. او تاکید کرد که جنبش فتح با بازنگری ساختار داخلی این سازمان، قبل از شروع مشارکت ملی و همکاری با نهادهای بین‌المللی، مخالفتی ندارد و به همین منظور جنبش فتح آماده گفت‌وگوی ملی است تا همه جناح‌های فلسطینی از جمله جنبش حماس در سازمان آزادی‌بخش فلسطین حضور داشته باشند.

به هر حال، ناظران سیاسی معتقدند که حماس ممکن است گزینه پیوستن به سازمان آزادی‌بخش فلسطین را مطالعه کند و پس از ارزیابی کامل، موضع و شروط خود برای پیوستن به آن را ارائه دهد. احمد العجله، پژوهشگر سیاسی، گفت حماس مدت‌ها است که خواستار اصلاح سازمان آزادی‌بخش فلسطین است و با پیوستن به آن مخالفتی ندارد.

او افزود که حماس «برنامه فعلی سازمان آزادی‌بخش را مانعی برای پیوستن به آن می‌داند و اگر جنبش فتح از اصلاح آن امتناع ورزد، همگرایی گروه‌های فلسطینی با چالش روبه‌رو می‌شود و اصرار فتح بر لزوم تداوم وضعیت کنونی سازمان آزادی‌بخش مانع از پیوستن حماس و سایر جناح‌های فلسطین به این سازمان می‌شود.»

احمد العجله خاطرنشان کرد که حماس مشارکت سیاسی را به گونه‌ای قابل‌پذیرش می‌داند که گزینه «مقاومت» با چالش مواجه نشود و در عین حال، این جنبش به تسلیم شدن به برنامه‌های سیاسی که تا به حال درباره آن‌ها متقاعد نشده است، وادار نشود؛ بنابراین انتظار می‌رود در روزهای آینده، گفت‌وگوهای ملی دوجانبه بین جنبش‌های حماس و فتح بر محور دستیابی به یک چشم‌انداز مشخص در مورد سازوکار سازمان آزادی‌بخش متمرکز باشد.

جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین از جنبش‌های فتح و حماس خواسته است که پاسخ خود در قبال طرح سازش و آشتی را هرچه زودتر ارائه دهند تا مسیر چشم‌انداز مشارکت سیاسی که با تشکیل دولت وحدت ملی آغاز می‌شود، هموار شود و این امر به نوبه خود زمینه را برای انتخابات که باید حداکثر تا پایان سال ۲۰۲۲ برگزار شود، فراهم کند.