مقام ناظر بر محصولات دارویی بریتانیا دومین داروی ضد ویروسی که خطر بستری در بیمارستان و مرگ ناشی از کووید-۱۹ را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد، تایید کرد.

پکسلووید (Paxlovid) که به صورت خوراکی در قالب قرص مصرف می‌شود، برای افراد مبتلا به عفونت خفیف تا متوسط ​​که در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری شدیدند، تجویز می‌شود.

سازمان تنظیم داروها و محصولات بهداشتی و درمانی این تاییدیه را پس از «بررسی دقیق» ایمنی، کیفیت و اثربخشی این دارو صادر شده است.

این دارو چگونه کار می‌کند؟

پَکسلووید ترکیبی از دو ماده فعال به نام‌‌های پی‌اف-۰۷۳۲۱۳۳۲ (PF-07321332) و ریتوناویر است که از تجزیه پروتئین‌های مورد نیاز برای تکثیر ویروس جلوگیری می‌کند. این امر از تکثیر سارس-کُو-۲ پس از ابتلا به آن جلوگیری می‌کند، سطح ویروس را پایین نگه می‌دارد و به سیستم ایمنی برای غلبه بر این عامل بیماری‌زا کمک می‌کند.

ریتوناویر سرعت تجزیه دومین ماده، پی‌اف-۰۷۳۲۱۳۳۲ را در بدن کاهش و در نتیجه اثربخشی دارو را افزایش می‌دهد. سال‌ها است که از این ماده در کنار برخی از داروهای اچ‌آی‌وی، برای «تقویت» فعالیت آن‌ها استفاده می‌شود.

این دارو چگونه مصرف می‌شود؟

دو ماده فعال پکسلووید در قالب دو قرص‌ مجزا که با هم، روزی دو بار به مدت پنج روز مصرف می‌شوند، عرضه می‌شود.

این دارو در دسترس افرادی قرار خواهد گرفت که اخیرا آزمایش کووید آن‌ها مثبت شده و در معرض خطر محسوب می‌شوند؛ از جمله افراد بالای ۶۰ سال و افراد مبتلا به دیابت یا بیماری قلبی.

چقدر اثربخش است؟

خیلی. داده‌های آزمایش‌های بالینی که فایزر، سازنده این دارو، منتشر کرده است، نشان می‌دهد که این دارو میزان بستری در بیمارستان و مرگ‌ومیر میان بیماران آسیب‌پذیر را تا حدود ۹۰ درصد کاهش می‌دهد.

مطالعه فایزر به بستری یا مرگ ۷۷۵ فرد واکسینه‌نشده مبتلا به کووید-۱۹ خفیف تا متوسط ​​پرداخت. این بیماران حداقل یک فاکتور خطر برای ابتلا به بیماری شدید داشتند؛ مانند چاقی یا سن بالا. درمان طی سه تا پنج روز پس از بروز علائم شروع شد و به مدت پنج روز ادامه داشت.

این نشان داد که تنها ۰.۸ درصد از کسانی که داروی فایزر را طی سه روز پس از شروع علائم مصرف کردند، در بیمارستان بستری شدند. تا ۲۸ روز پس از درمان، هیچ کدام فوت نکرده بودند. در مقایسه، میزان بستری در بیمارستان برای بیمارانی که دارونما دریافت کردند، هفت درصد بود. در این گروه هفت نفر هم جان باختند.

آمارها برای بیمارانی که طی پنج روز پس از علائم درمان شدند، مشابه بود: یک درصد از گروه گیرنده دارو در بیمارستان بستری شدند؛ در مقایسه با ۶.۷ درصد برای گروه دارونما که ۱۰ مرگ را شامل می‌شد.

پکسلووید زمانی موثرتر است که در مراحل اولیه بیماری مصرف شود. از این رو، سازمان تنظیم داروها و محصولات بهداشتی و درمانی استفاده از آن را در اسرع وقت و ظرف پنج روز پس از شروع علائم توصیه می‌کند.

آیا اومیکرون بر اثربخشی قرص تاثیر خواهد گذاشت؟

در این مرحله، دولت اصرار دارد که هنوز خیلی زود است که بدانیم آیا اومیکرون بر اثربخشی پکسلووید تاثیری دارد یا خیر. هم‌اکنون سازمان تنظیم داروها و محصولات بهداشتی و درمانی برای تصدیق آن، فعالانه با فایزر در حال همکاری است.

با این حال، دانشمندان خوش‌بین‌اند که پکسلووید همچنان موثر باشد.

به گفته پروفسور وندی بارکلی، ویروس‌شناس دانشگاه امپریال کالج لندن، آزمایش‌ها نشان می‌دهد که اومیکرون هیچ جهشی که «نشان‌دهنده هرگونه مقاومت یا تغییر در حساسیت ویروس» به این قرص باشد، نداشته است.

این بدان دلیل است که اکثریت قریب به اتفاق جهش‌های اومیکرون در شاخک پروتئین آن -همان بخش از ویروس که مسئول ورود به سلول‌های انسانی است- متمرکز بوده است و این چیزی نیست که پکسلووید آن را هدف‌گیری می‌کند؛ در عوض، آن آنزیمی که با تکثیر ویروس سارس-کُو-۲ ارتباط دارد [هدف می‌گیرد].

بریتانیا چه تعداد از این فراورده سفارش داده است؟

بنا بر اعلام فایزر، انتظار می‌رود در مجموع دو میلیون و ۷۵۰ هزار دوز از این قرص در طول سال ۲۰۲۲ به بریتانیا تحویل داده شود.