حذف مقام ریاست جمهوری از ساختار سیاسی ایران

زمزمه های تغییر ساختار نظامی ایران از ریاست جمهوری به نخست وزیری قوی تر می شود. این چندمین بار است که مقامات جمهوری اسلامی از مهر ماه  سال جاری این پیشنهاد را مطرح می کنند. این پیشنهاد بار اول در مهر سال ۱۳۹۰ توسط علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سفر به کرمانشاه مطرح شد: «اگر روزی، در آینده احتمالا دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است هیچ اشکالی در تغییر سازوکار فعلی وجود ندارد».

این گفته آیت الله خامنه ای، همان زمان اعتراض هایی را در بر داشت. گفتنی است در نظام پارلمانی مجلس، نخست وزیر را انتخاب می کند، نه رای مردم.

روز یکشنبه ۲۶ اسفند نیز محمد صفارهرندی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، پیشنهاد تغییر پست ریاست جمهوری با نخست وزیری را در برنامه تلویزیونی اینجا از شبکه چهار صدا و سیما مطرح کرد. وی گفت: «فرقی نمی کند اسمش چه باشد ولی همان خصوصیات را داشته باشد. یعنی کسی که برانگیخته از جانب دستگاهی مثل مجلس باشد و هر روز از او حساب پرسیده شود. او باید پاسخگو باشد و اگر هم روزی به نظرشان رسید [که فرد مناسبی برای کار] نیست، کس دیگری را بیاورند».

صفار هرندی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اول احمدی نژاد بود، ادامه داد: «الان وقتی یک رئیس انتخاب می کنیم باید حداقل ۴ سال و غالبا ۸ سال تحلمش کنیم».

از مهر ماه سال جاری سخنانی از این دست مطرح شده است. عزت‌الله یوسفیان ملا، رئیس کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس، از نامه احتمالی مجلس به بیت رهبری درباره بازنگری در قانون اساسی و تغییر نظام انتخاباتی از ریاستی به پارلمانی خبر داد. دو ماه پس از آن، علی لاریجانی، رئیس مجلس، خبر از دستورات رسیده از طرف رهبری برای اصلاح ساختارهایی در کشور طی چهار ماه آینده داد. بر این اساس، آینده احتمالا دوری که خامنه ای در نظر داشت، زیر یک دهه بوده است.

هنوز معلوم نیست که این پیشنهاد به دلیل نگرانی از عدم حضور مردم پای صندوقهای رای است و یا یکدست کردن حاکمیت.