جبهه مشترک تاجیکستان و هند در برابر حمایت پاکستان از طالبان

اختلاف نظر بین اسلام‌آباد و دوشنبه بر سر نقش‌آفرینی پاکستان در حمایت نظامی از طالبان، خصوصاً در پنجشیر افزایش یافته است

دو کشور تاجیکستان و هند بر سر مقابله با طالبان و حامی مهم آن یعنی پاکستان اشتراک نظر دارند - Prakash SINGH / AFP

دهلی‌نو روز چهارشنبه اعلام کرد که نارندرا مودی، نخست وزیر هند در بیست و یکمین جلسه شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای (SCO)  که روز جمعه در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار می‌شود، شرکت می‌کند. به گفته وزارت امور خارجه هند، قرار بود مودی به صورت ویدئو کنفرانس در نشست عمومی اجلاس سخنرانی کند و وزیر امور خارجه شخصاً در دوشنبه حضور یابد.

 ریاست این نشست سازمان همکاری شانگهای را امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان برعهده دارد و با توجه به نگرانی‌های او در مورد آنچه که تحت حاکمیت طالبان در افغانستان اتفاق می‌افتد، انتظار می‌رود این موضوع محور اصلی گفتگوها باشد.

از سوی دیگر آقای مودی نیز نگرانی‌های هند و بسیاری دیگر از کشورهای منطقه را مطرح خواهد کرد. او نیز همچون امامعلی رحمان معتقد است که نباید از خاک افغانستان تحت حاکمیت طالبان برای انجام حملات تروریستی علیه دیگر کشورها استفاده شود.

سازمان همکاری شانگهای از هشت کشور آسیای میانه شامل روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند و پاکستان تشکیل شده است. در این نشست عمران خان نخست وزیر پاکستان نیز احتمالاً شرکت خواهد کرد و این امر نیز با استقبال دوشنبه همراه خواهد شد.

نشریه دکان کرونیکال هند می‌نویسد نگرانی‌های عمیقی از سوی رهبر تاجیکستان به اسلام‌آباد اعلام شده است. به‌ویژه اینکه پاکستان حمایت خود از طالبان را پنهان نکرده است. حضور سوبرامانیام جایشانکار در دوشنبه نشانه بارز همبستگی هند با تاجیکستان خواهد بود. در میان افزایش اختلاف نظر بین اسلام‌آباد و دوشنبه بر سر نقش‌آفرینی پاکستان در حمایت نظامی از طالبان، خصوصاً در حمله اخیر به دره پنجشیر در افغانستان که تحت حمایت تاجیکستان است، هند با تاجیکستان همکاری استراتژیک دوجانبه محکمی دارد.

روز چهارشنبه ۱۷ شهریور، رئیس جمهوری تاجیکستان نسبت به تحولات هفته‌های اخیر در افغانستان ابراز نگرانی کرد و از جامعه جهانی خواست وارد عمل شود. او در یک سخنرانی، ناامنی‌های موجود در افغانستان را نتیجه دخالت‌های کشورهای خارجی در منطقه و جهان دانست، و گفت «فعالیت دایره‌های منتفع در منطقه و جهان در افغانستان، از دهه‌ها قبل تاکنون وجود داشته است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او پیش‌تر نیز گفته بود که دولت جدید افغانستان که «با تحقیر و نادیده گرفتن منافع مردم افغانستان و حقوق اقلیت‌های قومی مانند تاجیک‌ها، ازبک‌ها و دیگران ایجاد شده است» را نمی‌پذیرد.در مورد تاجیکستان، مرز بزرگ آن با افغانستان (بیش از ۱۳۰۰ کیلومتر) ، خویشاوندی آن با تاجیکان افغان (حدود ۲۵ درص

برای هند نیز، فروپاشی کارت دموکراسی ۲۰ ساله افغانستان نشان‌دهنده یک شکست استراتژیک و یک تحقیر بزرگ است. از سال ۲۰۰۱ هند حدود ۳ میلیارد دلار برای تقویت حکومت مستقر مورد حمایت آمریکا هزینه کرده است. جاده‌ها، سدها، خطوط برق، درمانگاه‌ها و مدارس را در سراسر این کشور احداث کرد. افسران افغانستانی از جمله زنان را در آکادمی‌های نظامی خود آموزش داد. به هزاران نفر بورسیه داد. هند حتی یک پارلمان جدید شیک، با چشمه‌ها و گنبد برنزی غول‌پیکر برای افغانستان ساخت که نارندرا مودی، نخست وزیر هند در سال ۲۰۱۵، خودش آن را افتتاح کرد.

هند علاوه بر از دست دادن تمام سرمایه‌گذاری خود در یک افغانستان دموکراتیک سکولار، اهرم استراتژیک خود را نیز از دست داده است. هیچ‌گاه سرباز هندی در افغانستان حضور نداشت، اما پروژه‌های کمک‌رسانی و چهار کنسولگری آن مطمئناً پاکستان را به وحشت انداخت. روابط تنگاتنگ هند با دولت افغانستان به نیروهای امنیتی این کشور نفوذی «فراتر از مرزهای هند» داد که مناسب یک ابرقدرت نوظهور بود.

در این شرایط به نظر می‌رسد که دو کشور تاجیکستان و هند بر سر مقابله با طالبان و حامی مهم آن یعنی پاکستان اشتراک نظر دارند. این موضوع در آینده سبب خواهد شد تا فشار بر روی اسلام‌آباد افزایش پیدا کند. آن هم در حالی که اسلام‌آباد قصد ندارد زمین بازی افغانستان را به‌راحتی از دست بدهد.

بیشتر از جهان