در پنج ماه نخست سال جاری، میزان مصرف مواد غذایی تا ۳۵ درصد کاهش یافته است. همچنین به گفته دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی، افزایش قیمت مواد پروتئینی مثل گوشت قرمز، مرغ و لبنیات باعث شد که تقاضا برای خرید اقلام جایگزین مثل سویا و حبوبات بیشتر شود. با این حال به گفته قاسمعلی حسنی، قیمت این اقلام نیز نسبت به سال‌های گذشته رشد چندین برابری داشته است.
قیمت گوشت قرمز در تابستان ۱۴۰۰ نسبت به زمان مشابه سال قبل تا ۵۰ درصد افزایش پیدا کرد. قیمت دیگر اقلام غذایی مثل ماهی، مرغ، تخم‌مرغ، شیر، لبنیات، برنج و شکر نیز رشد صعودی داشت. قاسمعلی حسنی، پیش‌تر نیز گفته بود که در مدت پنج ماه نخست سال جاری مواد غذایی پرمصرف مثل برنج، حبوبات، روغن و کره بین ۳۰ تا ۹۰ درصد گران شده‌اند. رشد قابل‌توجه قیمت کالاها به گفته او مهم‌ترین دلیل کاهش تقاضا بوده است به‌طوری‌که در پنج ماه گذشته برخی مواد غذایی با کاهش ۳۵ درصدی فروش مواجه بودند.

خانوارهای ایرانی، هم‌زمان با افزایش قیمت کالاهای اساسی به دلیل کاهش قدرت خرید، به کالاهای جایگزین روی آوردند به‌عنوان مثل بعد از افزایش ۴۸ درصدی قیمت برنج، میزان مصرف ماکارونی افزایش یافت. همچنین به گفته قاسمعلی حسنی، با افزایش قیمت گوشت، میزان استفاده از سویا به‌عنوان ماده غذایی جایگزین، بیشتر شد.
استفاده از حبوبات و سویا به‌عنوان مواد غذایی جایگزین، بازار این مواد غذایی را هم داغ کرد به‌طوری‌که قیمت حبوبات بین ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش یافت. قاسمعلی حسنی به‌تازگی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس نیز اعلام کرد که قیمت سویا نسبت به مدت مشابه سال گذشته تا ۲۰۰ درصد بیشتر شد.
او در گفت‌وگو با روزنامه همشهری نیز با بیان اینکه بازار داغ سویا به دلیل گرانی گوشت ایجاد شد، از افزایش ۷۰ درصدی تقاضا برای خرید سویا خبر داد و گفت: «علاوه بر جایگزینی سویا در سبد مصرفی بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد به‌جای گوشت قرمز گوسفندی و گوساله، بسیاری از تولیدکنندگان صنعتی و صنایع غذایی نیز سویا را جایگزین گوشت قرمز در تولیدات خود کرده یا سهم این ماده غذایی را در تولیدات خود به‌شدت افزایش داده‌اند. این شرایط موجب شده قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم سویا به ۲۱ هزار تا ۲۲ هزار تومان افزایش یابد. درحالی‌که قیمت دولتی هر کیلوگرم سویای وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی تا ۶۸۰۰ تومان است.»
وضعیت درباره دیگر کالاهای اساسی نیز به همین ترتیب است به‌طوری‌که طبق گفته قاسمعلی حسنی، قیمت روغن ۳۵ درصد بیشتر شد و شکر در دو مرحله تا ۹۰ درصد افزایش قیمت پیدا کرد.
با گران شدن کالاهای جایگزین، قدرت خرید مردم برای تهیه این اقلام نیز کاهش می‌یابد و این روند نتیجه‌ای جز کوچک‌ شدن سفره مردم و خطر سوء‌تغذیه ندارد.
یافته‌های یک مطالعه جدید در اتاق بازرگانی تهران نشان داده است که مصرف مواد غذایی مردم ایران نسبت به دهه ۸۰ تا حدود ۵۰ درصد کمتر شده است و این در حالی است که مردم برای تهیه اقلام غذایی هزینه‌های بیشتری هم پرداخت کردند. به‌عبارت‌دیگر و بر اساس این گزارش تحقیقی، مردم در ۱۰ سال اخیر هم کمتر خوردند و هم بیشتر خرج کردند.
طبق این گزارش که کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران آن را تهیه کرده است، مصرف گوشت قرمز در ۱۰ سال اخیر تا ۴۶ درصد و مصرف ماهی تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. مصرف برنج نیز افت سرانه ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد. زرگران با استناد بر این گزارش تاکید کرده بود که سرانه مصرف این اقلام زنگ خطری جدی را برای امنیت غذایی کشور به صدا درآورده است.