مرد سالمندی گوشه خیابان زیر درختی نشسته و در حال خوردن غذا است و مرد جوانی که دوربین گوشی را مقابل او قرار داده، در بخش پخش زنده تیک‌تاک، از کاربران می‌خواهد برای این مرد پول بفرستند. این کاربر که نامش عصمت عزیزی است و ۳۴ هزار دنبال‌کننده دارد، از مرد سالمند می‌خواهد بلند شود و حرکت کند تا اگر طالبان آن‌ها را دیدند، مجازاتشان نکنند. سپس در حالی که همراه او راه می‌رود، می‌گوید طی دو ساعتی که آنلاین بوده، شش هزار افغانی کمک جمع کرده است.
با نگاهی به برخی دیگر از حساب‌های کاربران افغان در تیک‌تاک، موارد دیگری هم از پخش زنده که از دنبال‌کنندگان می‌خواهند برایشان پول بفرستند، دیده می‌شود؛ روش جدید تکدی‌گری در افغانستان که بسیاری از نیازمندان پس از ممنوع شدن گدایی در خیابان‌ها، به آن روی آورده‌اند.
رهبر طالبان در ماه مه ۲۰۲۴، قانونی به نام «جمع‌آوری تکدی‌گران و منع تکدی‌گری» را امضا کرد و دستور داد که در سراسر افغانستان اجرا شود. بر اساس این قانون، افرادی که در خیابان‌های گدایی کنند، بازداشت و زندانی خواهند شد. حالا بسیاری از این افراد به کمک کاربران باتجربه تیک‌تاک، از خیابان‌ها به فضای آنلاین کوچ کرده‌اند و در پخش زنده‌های تیک‌تاکی ساعت‌ها مقابل دوربین می‌نشینند تا مخاطبان، عمدتا افغان‌های ساکن کشورهای غربی، از طریق گزینه‌های ارسال پول در تیک‌تاک، به آن‌ها کمک نقدی کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یک کاربر دیگر به نام معروف رسولی هم با بیش از ۳۰ هزار دنبال‌کننده، کنار مرد جوانی نشسته که روی تخت دراز کشیده و داروهایش در کنارش دیده می‌شود. او از کاربران می‌خواهد کمک کنند تا این مرد جوان درمان شود. پدر این مرد جوان خود را محمد امیرخیل معرفی میکند و می‌گوید معلم بوده و حالا بیکار شده است و توان تامین هزینه‌های درمان پسرش را ندارد. به گفته امیرخیل، پسرش که ۲۲ سال دارد، در تصادف رانندگی زخمی شد و خونریزی مغزی کرد.
این پخش زنده را ۲۸۵ نفر دیدند و در مدت دو ساعت، حدود سه هزار افغانی کمک جمع شد. در این میان، یکی از مخاطبان از صاحب حساب کاربری می‌خواهد شماره تماس مرد بیمار یا پدرش را بفرستد تا پس از بررسی، مبلغی را به‌صورت نقدی و مستقیم از طریق حواله ارسال کند.
شماری از کاربران هم با ابراز نگرانی می‌گویند پول‌های کمک‌شده بیشتر به نفع تیک‌تاک و صاحب حساب کاربری است تا بیمار. معروف رسولی که دسته‌ای پول در دست دارد، از کاربران می‌خواهد با فرستادن هدیه‌های مجازی کمک کنند. او هر هدیه را ارزش‌گذاری میکند و معادل پول آن را به مرد بیمار می‌دهد.
پخش زنده تیک‌تاک برای جلب کمک نقدی برای درمان مرد جوانی که در نتیجه تصادف جاده‌ای آسیب دیده است-ایندیپندنت فارسی/معروف رسولی/تیک‌تاک
کاربر دیگری با نام «راهیان پاکی از گناه» در یک نانوایی نشسته و از مخاطبان می‌خواهد هدیه‌های مجازی بفرستند تا او معادل آن را نان بخرد و به نیازمندان بدهد. یک کاربر هم با قدم زدن در خیابان حین پخش آنلاین، به کودکان کار سر می‌زند و از آن‌ها می‌خواهد داستان زندگی و جزئیات کارگری خود را بازگو کنند تا مردم برای او هدیه مجازی بفرستند.
تکدی‌گری در تیک‌تاک در حالی به شیوه جدیدی برای تامین نیازهای افراد بی‌بضاعت تبدیل شده که بر اساس یک فرمان رهبر طالبان در سال ۲۰۲۲، استفاده از تیک‌تاک و بازی اینترنتی پابجی نیز در افغانستان ممنوع است. وزارت مخابرات و تکنولوژی طالبان در سپتامبر ۲۰۲۲ اعلام کرد که تیک‌تاک و پابجی را مسدود کرده است، اما هزاران کاربر افغان با استفاده از فیلترشکن‌های مختلف از این دو اپلیکیشن استفاده می‌کنند.
پخش زنده پنج کاربر از کابل که از مخاطبان برای متکدیان درخواست کمک می‌کنند-ایندیپندنت فارسی
محسن نیکو، فعال شبکه‌های اجتماعی ساکن آلمان، که به کاربران تیک‌تاک در داخل و خارج از افغانستان در زمینه‌های مختلف از جمله روش‌های جذب مخاطب و کسب درآمد کمک میکند، به ایندیپندنت فارسی گفت شماری از کاربران تیک‌تاک در داخل افغانستان که به دنبال کسب شهرت، جمع‌آوری دنبال‌کننده بیشتر و کسب درآمد آنلاین‌اند، به‌عنوان واسطه با متکدیان همکاری می‌کنند و هدایای مردم را به آن‌ها می‌رسانند.
نیکو افزود که کاربران تیک‌تاک در داخل افغانستان به دلیل تحریم نظام بانکی این کشور نمی‌توانند هدایای مجازی را به پول نقد تبدیل کنند و افراد دیگری در خارج از افغانستان این کار را انجام می‌دهند. بر این اساس، در واقع هدیه‌ای که یک مخاطب از یک کشور اروپایی به کاربری در داخل افغانستان می‌فرستد تا به شخص نیازمند برساند، به چهار قسمت تقسیم می‌شود: حدود ۵۰ درصد از ارزش هدایا را تیک‌تاک می‌گیرد، قسمت دیگری را شخصی که در خارج از افغانستان خدمات تبدیل این هدایا به پول نقد را بر عهده دارد، دریافت میکند، بخشی سهم مالک حساب کاربری است و قسمت چهارم به شخص نیازمند می‌رسد.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۵ از جمعیت حدود ۴۰ میلیونی افغانستان، نزدیک به ۳۰ میلیون نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. موج اخراج گسترده مهاجران افغان از کشورهای ایران و پاکستان در یک سال اخیر نیز فقر و بیکاری در این کشور را افزایش داده است.
در این میان، سازمان ملل براورد کرده است که هفت میلیون و ۸۰۰ هزار زن و کودک در سراسر افغانستان به کمک غذایی فوری نیاز دارند. این افراد برای تامین نیازهایشان به تکدی‌گری به‌عنوان یک گزینه نگاه می‌کنند و اکنون که تکدی‌گری جرم شده، تیک‌تاک فضایی جدیدی در اختیارشان گذاشته است و هرچند راه دستیابی به هدایای تیک‌تاکی نیز با چالش‌هایی از جمله ممنوعیت استفاده از این شبکه اجتماعی و تحریم نظام بانکی افغانستان مواجه است، روزانه ده‌ها نفر در برنامه‌های زنده تیک‌تاک، از شهرهای مختلف افغانستان به‌ویژه کابل، از کاربران و افغان‌های ساکن کشورهای غربی درخواست کمک می‌کنند.
