ماشین خواب‌ها، اکثرا مردان بیکاری هستند که در جستجوی لقمه‌ای نان از روستاها و شهرستان‌های اطراف به تهران میآیند، بیشترشان در سطح شهر مسافرکشی می‌کنند.
وقتی می‌پرسی کجا اسکان دارند، می‌گویند در ماشین‌شان.
موضوع آن قدر جدی شده که مقام‌های شهرداری تهران هم زبان گشوده و از آن صحبت می‌کنند. به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، جوانان بیکار برای مسافرکشی به تهران میآیند و محلاتی را در تهران به‌عنوان پاتوق انتخاب می‌کنند. محسن پور سید آقایی گفته این افراد روزها مسافرکشی می‌کنند و شب‌ها در ماشین می‌خوابند.
چرا تهران، چرا مسافرکشی؟
شاید سرنخ پدیده ماشین خوابی به ظهور تاکسی‌های اینترنتی در ایران برسد.
اسنپ، تپسی و دیگر انواع تاکسی‌های اینترنتی که در چند سال اخیر در ایران پا گرفته‌اند و در شهرهای بزرگی مثل تهران میلیون‌ها کاربر دارند پای راننده‌های زیادی را به تهران باز کرده‌اند. اسنپ تاکسی، که هر سال رکوردهای تازه‌ای کسب می‌کند، ۲۴ میلیون کاربر در ایران دارد و یک و نیم میلیون راننده برای این تاکسی اینترنتی پرطرفدار کار می‌کنند.
به گفته مسولان این تاکسی اینترنتی، پایتخت نشین‌ها در استفاده از اسنپ تاکسی صدر نشین‌اند.
این یعنی تهران به بازار کار جذابی برای راننده‌های جویای کاری تبدیل شده که به شکل فصلی و مقطعی از نقاط و دور و نزدیک به پایتخت هجوم می‌آورند. اگرچه به نظر نظارت درستی بر ساز و کار جذب این راننده‌ها وجود ندارد.
به‌طوری که معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران هم در نشست اندیشکده حکمرانی دانشگاه صنعتی شریف به نبود نهاد نظارتی مشخصی بر فعالیت تاکسی‌های اینترنتی اشاره کرده و گفته باید بر فعالیت مسافربرهای اینترنتی، از جمله به معاینه فنی خودروها، استانداردهای جذب راننده، بیمه ماشین و نظایر آن نظارت کنیم.
این صحبت‌ها البته با واکنش تند مدیریت شرکت اسنپ روبرو شده است.
روابط عمومی شرکت اسنپ به تازگی با انتقاد از برگزاری این نشست بدون حضور نمایندگان تاکسی‌های اینترنتی، در بیانیه‌ای بلند بالا، شهرداری تهران را به تلاش برای مقابله با تاکسی‌های اینترنتی و ممانعت از فعالیت آن متهم کرده و گفته است :«طی سه سال گذشته بارها شاهد برخورد نامناسب ماموران شهرداری با کارمندان و رانندگان تاکسی‌های اینترنتی بوده‌ایم که در برخی از شهرها منجر به تشکیل پرونده در مراجع قضائی شده است».
این در حالیست که هر روز بر تعداد راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی افزوده می‌شود. کافی است ماشینی داشته باشی، موبایلی و اپلیکیشنی تا به ناوگان راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی محبوب در تهران ملحق شوی.
هر چه هست فعلا کسی در قبال راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی و موضوع اسکان و ساماندهی آنها مسولیتی به عهده نگرفته است.
بیکاری و فقر؛ عامل اصلی
مرگ تدریجی روستاهای ایران تبعات زیادی برای این کشور به همراه داشته که یکی از آنها کوچ ناخواسته روستاییان به حومه شهرها و رشد حاشیه نشینی است.
طبق آمار رسمی بیش از ۳۰ هزار روستا و آبادی ایران خالی از سکنه مانده و به متروکه‌ای خشک و بی آب و علف تبدیل شده‌اند. خشکسالی ریشه زندگی روستایی را خشکانده و نبود امکانات و زیرساخت‌های لازم، سرمایه‌گذاری و اشتغال در روستا، کشاورزان و کشاورز زاده‌های زیادی را به حاشیه شهرها رانده است. معدود روستاهایی هم که هنوز سرپا مانده‌اند، با مشکل جدی بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنند.
اولین گزارش‌ها از پدیده ماشین خوابی از حدود سه سال پیش در برخی از رسانه‌های ایران مطرح شد بی آن‌که جدی گرفته شود. با نگاهی به گزارش‌های موجود از وضعیت ماشین خواب‌ها متوجه می‌شویم که بیشتر آنها اهل شهرستان‌ها و روستاهای ایران‌اند.
ماشین خواب‌ها اکثرا، علت ماشین خوابی در تهران را بیکاری و فقر در محل زندگیشان اعلام می‌کنند. مقام‌های شهرداری تهران هم این موضوع را تایید کرده و می‌گویند آنها جوانان شهرهای دیگری هستند که به دلیل نبود شغل به تهران میآیند. خیلی‌ها در شهر و روستای خود کارگر فصلی‌اند و در فصل بیکاری برای مسافرکشی به تهران میآیند.
ماشین خواب‌ها می‌گویند ماه‌ها و حتی سال‌ها در ماشین می‌خوابند. بعضی روزها حمام نمی‌کنند. در گرما و سرما و در هوای آلوده تهران ماشین تنها سرپناه آنهاست چرا که از پس اجاره بهای سنگین در شهر تهران بر نمی‌آیند.
محلات تهران بین آنها تقسیم شده است و بچه‌های یک استان در یک محله و استان‌های دیگر در محلات دیگر جمع می‌شوند و در خودروهایشان می‌خوابند.
بیشتر ماشین خواب‌ها بیکاری و بی پولی را علت اصلی تن دادن به ماشین خوابی عنوان می‌کنند.
