چرا برآورد آمریکا از توان ارتش افغانستان غلط از کار در آمد؟

واشینگتن در تلاش برای ایجاد ارتشی مدرن و مشابه با ارتش خود در افغانستان، ۸۳میلیارد دلار هزینه کرده است

مراسم فارغ‌التحصیلی نیروهای عملیات ویژه ارتش افغانستان در مرکز آموزش نظامی کابل (ژوئیه ۲۰۲۱)- Afghanistan's Ministry of Defence office / AFP

خبرگزاری فرانسه در گزارشی فروپاشی ارتش افغانستان را که به سقوط شهرهای مختلف آن کشور مقابل نیروهای طالبان و در نهایت افتادن کنترل شهر کابل در دست آنان انجامید، نتیجه برآورد نادرست آمریکا از توان نظامی افغانستان و بیانگر خطاهای پنتاگون در طول ۲۰ سال گذشته می‌داند که ایالات متحده طی آن، میلیاردها دلار در افغانستان هزینه کرده است.

در این گزارش به قلم سیلوی لانتوم که روز دوشنبه، ۲۵ مرداد ماه منتشر شد، آمده است: «واشینگتن در تلاش خود برای ایجاد ارتشی مدرن و مشابه با ارتش خود در افغانستان، ۸۳میلیارد دلار هزینه کرده است. از نظر عملی، این به‌معنای وابستگی شدید این ارتش به پشتیبانی هوایی و یک شبکه ارتباطی با فناوری پیشرفته است، آن هم در کشوری که تنها ۳۰درصد جمعیت آن به منابع قابل اعتماد الکتریسیته دسترسی دارند.»

ایالات متحده در تجهیز ارتش افغانستان به امکاناتی از جمله هواپیماها، هلیکوپترها، پهپادها، خودروهای زرهی و عینک‌های دید در شب، از هیچ هزینه‌ای دریغ نکرده و حتی به‌تازگی جدیدترین نوع هلیکوپترهای تهاجمی بلک‌ هاوک را در اختیار افغان‌ها قرار داده است. اما در برابر دشمنی با تجهیزات کمتر اما با تعداد به‌ظاهر بیشتر، افغان‌ها نتوانستند مقاومت جدی نشان دهند. در این گزارش آمده است: «بسیاری از سربازان افغان، مردان جوان بیسوادی بودند در کشوری که زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از تجهیزات پیشرفته نظامی را نداشت.»

به گفته جان سوپکو، بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان، توانایی ارتش افغانستان بسیار بالاتر از میزان واقعی آن تخمین زده شده بود. 

در آخرین گزارش نهاد زیر نظر بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) که به‌تازگی به کنگره آمریکا ارائه شد، آمده است: «وسایل نقلیه، تدارکات و سامانه‌های تسلیحاتی پیشرفته مورد استفاده نظامیان غربی خارج از توانایی‌های نیروهای عمدتا بی‌سواد و آموزش‌ندیده افغان است.»

براساس گزارش خبرگزاری فرانسه، مقام‌های پنتاگون به‌مدت چندین ماه بر چیزی که در رابطه با مزیت کمی نیروهای افغان گفته بودند، پافشاری می‌کردند. به گفته آن‌ها ارتش و پلیس افغانستان شامل ۳۰۰هزار نیرو بود، در برابر نیروهای طالبان که ۷۰هزار نفر برآورد می‌شدند. 

اما بنابر اعلام «مرکز مقابله با تروریسم» در آکادمی نظامی ایالات متحده واقع‌در «وست پوینت» نیویورک، این تعداد اعلام‌شده برای نیروهای نظامی، به‌شدت اغراق‌شده بود.

براساس برآورد آن‌ها تا ژوئیه ۲۰۲۰، این ۳۰۰هزار نفر شامل ۱۸۵هزار سرباز ارتش یا نیروهای عملیات ویژه زیر نظر وزارت دفاع می‌شد و باقی آن‌ها نیروهای پلیس و دیگر پرسنل امنیتی بودند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گفته تحلیلگران «وست پوینت» تقریبا ۶۰درصد از نیروهای ارتش افغانستان، سربازان آموزش‌دیده بودند. براساس محاسبات آن‌ها پس از کنار گذاشتن هشت‌هزار نفر افراد نیروی هوایی، برآورد دقیق‌تر نیروی جنگی ارتش افغانستان ۹۶هزار نفر است.

براساس گزارش سیگار، فرار سربازها همیشه برای ارتش افغانستان مشکل‌ساز بوده است. در سال ۲۰۲۰ مشخص شد که عمدتا به‌دلیل فرار سربازان از خدمت، ارتش افغانستان هرسال باید ۲۵درصد از نیروهای خود را جایگزین کند. 

در گزارش خبرگزاری فرانسه همچنین به این نکته اشاره شده است که مقام‌های آمریکایی بارها وعده داده‌اند پس از ۳۱ اوت، موعد تعیین‌شده برای تکمیل خروج نیروهای آمریکایی، از ارتش افغانستان حمایت خواهند کرد، اما هرگز توضیح نداده‌اند که از لحاظ تدارکاتی این حمایت به چه شکل انجام خواهد شد. 

لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، در آخرین سفر خود به کابل در ماه مه، امکان کمک از راه دور  به افغان‌ها برای حفظ نیروی هوایی آن کشور را مطرح کرد. به گفته او، این کار با استفاده از روشی که تدارکات «آن‌سوی افق» نامیده می‌شود، انجام خواهد شد. این مفهوم مبهم تدارکات «آن‌سوی افق» بر جلسات آموزشی مجازی از طریق ویدئو کنفرانس در زوم متکی است و با توجه به ضرورت به‌کارگیری رایانه یا گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های کارآمد وای-فای برای این کار، برای افغانستان دور از دسترس و غیر واقعی به نظر می‌رسد. 

رونالد نویمان، سفیر پیشین ایالات متحده در کابل، معتقد است که ارتش آمریکا باید برای خروج از افغانستان، بازه زمانی طولانی‌تری را در نظر می‌گرفت. 

براساس توافقی که دولت دونالد ترامپ سال گذشته با طالبان به آن دست یافت، قرار بود نیروهای آمریکایی تا اول ماه مه افغانستان را ترک کنند. موعد خروج از افغانستان بعد از آغاز ریاست جمهوری جو بایدن ابتدا تا ۱۱سپتامبر به تعویق افتاد و بعدتر به ۳۱ اوت تغییر کرد. براساس این توافق قرار است همه پیمانکاران آمریکایی مستقر در افغانستان نیز از این کشور خارج شوند. این پیمانکاران نقش کلیدی در پشتیبانی از تدارکات نظامی ایالات متحده در افغانستان داشتند.  

نویمان به رادیو ان‌پی‌آر آمریکا گفت: «ما یک نیروی هوایی ایجاد کردیم که به پیمانکاران تعمیر و نگهداری وابسته بود، سپس پیمانکاران را از آنجا خارج کردیم.»    

علاوه بر این موارد، نکته دیگر این است که سال‌ها پنتاگون حقوق نیروهای ارتش افغانستان را پرداخت می‌کرد، اما از زمانی که ارتش آمریکا در ماه آوریل خروج برنامه‌ریزی‌شده خود را اعلام کرد، مسئولیت این پرداخت‌ها برعهده دولت کابل قرار گرفت.

بنابر این گزارش، تعداد زیادی از سربازان افغان در رسانه‌های اجتماعی شکایت کرده‌اند که نه‌ تنها در ماه‌های گذشته حقوقی دریافت نکرده‌اند، در بسیاری موارد واحدهای آن‌ها دیگر غذا و تدارکات دیگر، حتی مهمات، دریافت نکرده‌اند.