ویروس «مانکی بی» یا «آبله میمونی» چیست و چقدر خطرناک است؟

اولین نشانه‌های ابتلا به بی‌وی شبیه آنفلوانزا است: تب‌و‌لرز، بدن‌درد، خستگی و سردرد؛ احتمال دارد فرد در محل جراحت یا ناحیه‌ای از بدن که در تماس با میمون بوده، تاول‌های کوچک بزند

با پیشرفت بیماری، ویروس به مغز و نخاع می‌رسد و باعث التهاب مغز و نخاع می‌شود که می‌تواند به آسیب مغزی و مرگ منجر شود- عکس از The woman channel

براساس بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، یک مرد ۵۳ ساله در این کشور پس از ابتلا به ویروس مانکی بی (BV) (مشهور به آبله میمونی در ایران)، یک بیماری مسری نادر که از نخستی‌سانان منتقل می‌شود، جان باخت.

در بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، که ۳ ژوییه (۱۲ تیر) در وب‌سایت این مرکز منتشر شد، هویت این مرد جراح دامپزشکی اعلام شده است که در موسسه‌ تخصصی پرورش نخستی‌سانان و پژوهش‌های تجربی در پکن کار می‌کرد، و در ادامه آمده است این «اولین مورد شناسایی‌شده ابتلای انسان به بی‌‌وی در چین است».

این جراح دامپزشک در ۴ و ۶ مارس سال جاری، جسد دو میمون را کالبدشکافی کرد و «یک ماه بعد دچار تهوع و استفراغ و سپس، تب با علایم عصبی شد».

بر اساس بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، او به چند بیمارستان برده شد و سرانجام، ۲۷ مه درگذشت.

بی‌وی، که ابتدا در سال ۱۹۳۲ کشت و بررسی شد، با چند نام شناخته می‌شود از جمله ویروس هرپس (هرپیز) بی، ویروس مانکی بی، هرپس ویروس سیمیا و هرپس ویروس بی. در بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین آمده است کمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها نیز «در حال حاضر در ارجاع به آن» از نام ماکاسین آلفاویروس ۱ استفاده می‌کند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا نیز متذکر شد که بی‌وی بسیار نادر است «اما چنانچه فوری درمان نشود، می‌تواند به آسیب مغزی شدید یا مرگ منجر شود». بنا بر اعلام این مرکز، «افراد معمولا در اثر گاز یا خراش میمون ماکاکِ مبتلا یا تماس با چشم، بینی، یا دهان این میمون به ویروس بی آلوده می‌شوند.»

بر اساس بررسی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، پیش‌تر یک مورد سرایت بی‌وی از انسان به انسان مستند و ثبت شده است، هرچند خطر سرایت ثانویه اندک به نظر می‌رسید.

در این بررسی آمده است: «سرایت بی‌وی از حیوان به انسان بیشتر میان دامپزشکان نخستی‌سانان، کارکنان بخش مراقبت از حیوانات، یا پژوهشگران آزمایشگاها در آمریکای شمالی بوده است.»

اما بنا بر اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین، پیش از سال ۲۰۲۱، هیچ مورد مرگبار یا بالینی ابتلا به بی‌وی در چین مشاهده نشده بود، و «اکنون، اولین مورد انسانی ابتلا به بی‌وی را که در چین شناسایی‌شده گزارش کردیم».

در این بررسی آمده «بی‌وی یک مرض مسری فصلی ناشی از آلفاهرپس‌ویروس میان میمون‌های ماکاک سرده ماکاکا است» و اشاره شده که سرایت این ویروس معمولا هم‌تراز و از طریق تماس مستقیم و ترشح‌های بدن است، درست مانند ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) در انسان.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در چین بر ضرورت تقویت نظارت بر میمون‌های ماکاک آزمایشگاه‌ها و کارکنان در چین و لزوم حذف بی‌وی هنگام ایجاد گله‌های خاص میمون ماکاک رزوسِ فاقد عوامل بیماری‌زا تاکید کرده است.

این نهاد اعلام کرد: «سایر نخستی‌سانان، مانند شامپانزه‌ها و میمون‌های کپوچین، ممکن است به ویروس بی آلوده شوند و اغلب در اثر ابتلا می‌میرند.» با وجود این، غیر از میمون‌های ماکاک، موارد مستندی ثبت نشده است که این نخستی‌سانان بی‌وی را به [گونه‌ای] غیر از میمون‌های ماکاک منتقل کرده باشند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا اعلام کرد موارد ابتلا در انسان نادر است. بر اساس اعلام این مرکز، از زمانی که ویروس بی در سال ۱۹۳۲ شناسایی شد، «فقط ۵۰ فرد مبتلا شناسایی و ثبت شدند» و از این تعداد، «۲۱ نفر جان باختند».

این مرکز در ادامه افزود: «بیشتر این افراد پس از اینکه میمون آن‌ها را چنگ زد یا گاز گرفت، یا در اثر تماس بافت یا ترشحات میمون با پوست دچار جراحت سر سوزن یا بریدگی، مبتلا شدند.»

در سال ۱۹۹۷،  الیزابت گریفین یکی از این موارد ابتلا بود که جان باخت، پس از اینکه قطره‌ای از ترشحات میمون آلوده به چشم این پژوهشگر پاشید.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا، هر ساله صدها مورد گازگرفتگی و خراش در محل‌های نگهداری از میمون‌ها در ایالات متحده آمریکا رخ می‌دهد، اما افراد به‌ندرت به ویروس بی آلوده می‌شوند.

در وب‌سایت مرکز کنترل و پیشگیری‌ از بیماری‌ها در آمریکا آمده است: «اگر در محلی هستید که میمون‌ها ماکاک وجود دارند، باید از آن‌ها فاصله بگیرید تا شما را گاز نگیرند یا چنگ نزنند. از دست زدن به میمون‌ها و غذا دادن به آن‌ها خودداری کنید.» 

علایم ویروس مانکی بی معمولا ظرف یک ماه پس از قرارگیری در معرض ویروس، آغاز می‌شود، اما ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه سه تا هفت روز نیز بروز کند.

اولین نشانه‌های ابتلا به بی‌وی معمولا علایمی شبیه آنفلوانزا دارد: تب‌و‌لرز، بدن‌درد، خستگی و سردرد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا همچنین متذکر شد پس ابتلا، احتمال دارد فرد در محل جراحت یا ناحیه‌ای از بدن که در تماس با میمون بوده است، تاول‌های کوچک بزند.

سایر علایم ممکن است مواردی از جمله تنگی نفس، تهوع و استفراغ، دل‌درد و سکسکه را شامل شود. با پیشرفت بیماری، ویروس به مغز و نخاع می‌رسد و باعث التهاب مغز و نخاع می‌شود که می‌تواند به آسیب مغزی و مرگ منجر شود.

در حال حاضر، ویروس مانکی بی هیچ واکسنی ندارد.

در همین حال، به گفته مقام‌های مسئول، جواب آزمایش دو فردی که با این دامپزشک پکنی جان‌باخته از ویروس مانکی بی در چین، تماس نزدیک داشتند منفی بوده است.

© The Independent