اردوگاه اشرف در استان دیاله عراق که روزگاری مهم‌ترین پایگاه سازمان مجاهدین خلق، از مخالفان مسلح جمهوری اسلامی بود، امروز شاهد برگزاری رژه نمادین نیروهای حشدالشعبی یا بسیج مردمی عراق بود. این رژه به مناسبت هفتمین سال تاسیس حشدالشعبی برگزار شد.

برنامه‌ریزی برای برگزاری این مراسم در اردوگاه اشرف مقر سابق سازمان مجاهدین خلق را هادی عامری انجام داد. پیش‌تر قرار بود این رژه در بغداد برگزار شود. هادی عامری رئیس ائتلاف فتح و قائم‌مقام فرماندهی حشد الشعبی و از نیروهای وابسته به سپاه قدس است.

برگزاری این مراسم در اردوگاه اشرف این پیام مهم را به دولت عراق مخابره می‌کند که کنترل حشد‌الشعبی به عنوان یک نیروی شبه‌نظامی قدرتمند در اختیار جمهوری اسلامی است و اگر با این گروه همراهی صورت نگیرد آن‌ها می‌توانند عراق را به معرکه یک جنگ داخلی جدید پرتاب کنند.

با وجود این، مصطفی‌الکاظمی، نخست‌وزیر عراق که رابطه نسبتا سردی با حشد‌الشعبی و گروه‌های نیابتی نزدیک به ایران دارد در این رژه شرکت و حتی در توییتر خود از این اقدام ستایش کرد.

مصطفی الکاظمی نوشت: «ما در رژه ارتش قهرمانمان در تاریخ ۶ دسامبر و همچنین پلیس دلاورمان شرکت کردیم و امروز در رژه پسرانمان در بسیج مردمی شرکت کردیم. ما تأکید می کنیم که اقداماتمان تحت لوای عراق است و حفاظت از سرزمین و مردم آن وظیفه ما است.»

ناظران معتقدند که این رژه تلاشی است برای پوشاندن اختلافات در میان گروه‌های مختلف حشدالشعبی. بسیج مردمی عراق که از اتحاد گروه‌های مختلف برای مقابله با داعش در سال ۲۰۱۴ شکل گرفت ترکیبی از گروه‌های نیابتی وابسته به ایران و گروه‌هایی است که با جمهوری اسلامی زاویه دارند. اکنون در حشد‌الشعبی میان کتائب حزب‌الله، عصائب اهل حق و دیگر نیروهای وابسته به سپاه قدس با گروه‌ مهم دیگری مانند «حشد‌العتبات» که نزدیک به علی سیستانی، پیشوای مذهبی شیعیان عراق است، اختلافاتی وجود دارد. حشد‌العتبات به صورت غیررسمی گفته است که به‌رغم دعوت از آن‌ها، در این رژه حاضر نخواهد شد. حشدالعتبات متشکل از چهار گروه مختلف به نام‌های جیش امام علی، لشکر علی‌اکبر، لشکر العباس و انصار المرجعیه است و حدود نیمی از حشد‌الشعبی را شکل می‌دهد.

قیام مردمی عراق که از اکتبر ۲۰۱۹ آغاز شده و هنوز ادامه دارد سبب شد تا اختلافات درون حشد‌الشعبی برجسته شود. در جریان مقابله خونین با معترضانی که با دخالت کشورهای خارجی و به ویژه ایران در امور عراق و همچنین فساد سیاستمداران انتقاد داشتند، بیش از ۵۰۰ نفر کشته شدند. پلیس عراق و گروه‌های نیابتی نزدیک به ایران متهم‌اند که این سرکوب و کشتار را با دستور سپاه قدس انجام داده‌اند.

در نتیجه قیام مردم عراق دولت عادل‌ عبدالمهدی سقوط کرد و مصطفی الکاظمی به جای او نشست. جابه‌جایی قدرت در عراق پس از رویداد مهم ترور قاسم سلیمانی در دی ماه ۱۳۹۸ روی داد. کاظمی از ابتدای حضور در پست نخست‌وزیری به دنبال این بوده است تا از نفوذ گروه‌های وابسته به ایران در صحنه قدرت در عراق بکاهد. اقدامی دشوار که موفق شدن در آن چندان محتمل نیست.

حضور مصطفی الکاظمی در رژه امروز به نوعی تلاش آشتی‌جویانه او با این گروه پس از رویدادهای هفته‌های گذشته و دستگیری جنجالی و سپس آزادی یکی از فرماندهان حشد‌الشعبی به نام قاسم مصلح بود.

نیروهای عراقی قاسم مصلح را در اواخر ماه مه به اتهام دست داشتن در ترور ایهاب الوزانی، فعال سیاسی و مدنی در شهر کربلا در جنوب بغداد دستگیر کردند.

او هنگامی که قصد داشت از استان انبار، جایی که عملیات نظامی نیروهای حشدالشعبی را هدایت می کرد، به شهر کربلا برود بازداشت شد.

دستگیری او به یک رشته قدرت‌نمایی حشد‌الشعبی در منطقه سبز بغداد و درگیری پراکنده با ارتش این کشور منجر شد. دولت عراق نهایتا مجبور شد قاسم مصلح را که وابسته به سپاه قدس ایران است از زندان آزاد کند.

در اقدامی عجیب، رسانه‌های رسمی و بین‌المللی اجازه نداشتند در رژه امروز شرکت کنند و مدیریت رسانه‌ای این برنامه را خود حشد‌الشعبی در اختیار داشت. دلیل این اقدام روشن نیست ولی رونمایی از تجهیزات جدید حشد‌الشعبی و نگرانی‌های امنیتی می‌تواند دلیل این تصمیم باشد.

تصاویری که کانال‌های خبری وابسته به حشد‌الشعبی از رژه امروز منتشر کرده‌اند نشان می‌دهد این گروه با برخی تسلیحات ساخت ایران، موشک، خودرو‌های زرهی، نفربرهای سبک و متوسط در این رژه شرکت کرده‌اند. گفته شده است که ۲۰ هزار نفر در رژه امروز حضور داشته‌اند.

اما مهم‌ترین بخش این رژه رونمایی رسمی از پهپادهای انتحاری این گروه است. این همان پیامی است که جمهوری اسلامی می خواهد به آمریکا برساند. در ماه‌های گذشته حملاتی با استفاده از پهپادهای انتحاری به فرودگاه اربیل و پایگاه عین‌الاسد انجام شده است که هیچ کدام از گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی مسئولیت آن‌ را به عهده نگرفته‌اند.

یک مقام وزارت دفاع آمریکا این پهپادهای انتحاری را جدیدترین نگرانی پنتاگون درباره نقش ضدامنیتی ایران در خاورمیانه دانسته است.