درپی انتشار آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران که از نقض گسترده تعهدات ایران براساس توافق برجام خبر می‌دهد، کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در آژانس، آن را نشان‌دهنده اجرای قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» مصوب مجلس شورای اسلامی دانست. هم‌زمان نشریه وال‌استریت‌ژورنال براساس گزارش جدید آژانس، به «کاهش تولید سوخت هسته‌ای» پس از انفجار در تاسیسات غنی‌سازی نطنز اشاره کرده است.
براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز دوشنبه، ۱۰ خردادماه، منتشر شد، میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به ۱۶برابر مقدار مجاز در برجام رسیده است. درحالی‌که سقف میزان اورانیوم غنی‌شده ایران در توافق برجام، ۲۰۲.۸ کیلوگرم تعیین شده، براساس تخمین آژانس، مقدار آن در حال حاضر به سه‌هزار و ۲۴۱ کیلوگرم رسیده است.
بالاترین سطح غنی‌سازی اورانیوم نیز براساس برجام، ۳.۶۷ درصد تعیین شده است، اما در حال حاضر ایران در سه سطح ۴.۷ درصد، ۲۰درصد و ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند و براساس گزارش اخیر، تخمین زده می‌شود که ۶۲.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۲۰درصدی و ۲.۴ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰درصدی تولید کرده باشد.
آژانس علاوه‌بر این، در گزارش خود اعلام کرده از اسفندماه ۱۳۹۹ که ایران اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است، به داده‌های ضروری برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران دسترسی ندارد و به همین دلیل نمی‌تواند میزان دقیق ذخایر اورانیوم ایران را اعلام کند و ارقام آن تخمینی است.
غریب‌آبادی پس از انتشار گزارش آژانس، در گفت‌وگو با خبرنگاران، آن را نشان‌دهنده اجرای تصمیم ایران درمورد توقف اجرای تعهدات هسته‌ای تحت برجام ازجمله پروتکل الحاقی و نظارت آژانس و پایبندی به مصوبه مجلس شورای اسلامی برای لغو محدودیت‌های هسته‌ای با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» دانست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
درپی مصوبه مجلس شورای اسلامی، سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به یک توافق موقت سه‌ماهه درمورد ادامه بازرسی‌ها رسیدند. براساس این توافق قرار شد دوربین‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاسیسات هسته‌ای ایران باقی بمانند، اما تصاویری که ضبط می‌کنند برای آژانس فرستاده نشود و در ایران بماند؛ پس از سه‌ماه، درصورت لغو تحریم‌های ایران، بازرسان آژانس امکان دسترسی به تصاویر دوربین‌ها را خواهند داشت و در غیر این صورت، تصاویر پاک می‌شوند. مهلت توافق ایران و آژانس سوم خردادماه به پایان رسید، اما دو طرف اعلام کردند که این مهلت به‌مدت یک ماه دیگر تمدید شده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، پیش‌تر از پیگیری مذاکرات فنی با ایران برای ادامه بازرسی‌های آژانس گفته بود، اما براساس گزارش جدید آژانس، از نرسیدن این مذاکرات به نتایج مورد انتظار، ابراز نگرانی کرده است.
ازسوی دیگر، کاظم غریب‌آبادی از نامه علی‌‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به رافائل گروسی درمورد توافق ایران و آژانس و مذاکرات فنی خبر داد و گفت در این نامه آمده است که «ایران این‌بار تصمیم گرفت تا تفاهم فنی مشترک را تمدید نکند، اما با هدف تمهید فرصت بیشتر برای ایجاد پیشرفت و به نتیجه رساندن گفت‌وگوهای فنی ایران و آژانس، ثبت و نگهداری داده‌ها را برای یک ماه دیگر ادامه دهد».
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای همچنین در گزارش اخیر هشدار داده که «ایران پس از چندین ماه، توضیحات ضروری درمورد وجود ذرات مواد اتمی در سه مکان را که آژانس از آن‌ها بازرسی کرده، ارائه نکرده است».
این گزارش درحالی منتشر شده است که پنجمین دور مذاکرات برای احیای برجام در وین درحال برگزاری است و نکات مطرح‌شده در آن احتمالا بر روند ادامه مذاکرات تأثیر خواهد گذاشت.
کاهش تولید سوخت هسته‌ای ایران درپی انفجار نطنز
یکی دیگر از نکات مهم مطرح‌شده در گزارش اخیر آژانس، کاهش تولید سوخت هسته‌ای ایران در سه‌ماهه اخیر بود. در این گزارش آمده است میزان افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در سه‌ماهه اخیر ۲۷۳ کیلوگرم تخمین زده شده که کمترین میزان تولید سه‌ماهه سوخت هسته‌ای از ماه اوت سال ۲۰۱۹ بوده است.
نشریه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال براساس این نکته و انفجار فروردین‌ماه در تاسیسات غنی‌سازی نطنز در ایران که به اسرائیل نسبت داده می‌شود، در گزارشی، به کاهش چشمگیر تولید سوخت هسته‌ای ایران درپی آن انفجار پرداخته است.
به گزارش وال‌استریت‌ژورنال، افزایش ۲۷۳ کیلوگرمی ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در سه‌ماهه منتهی به اول خردادماه، کمی بیش از نصف ۵۲۵ کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی‌شده‌ای است که این کشور در سه‌ماهه پیش از آن تولید کرده بود.
ایران پس از انفجار نظنز، تاثیر آن را بر توانایی غنی‌سازی خود ناچیز دانست و از آغاز غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰درصد خبر داد، اما وال‌استریت‌ژورنال به نقل از مقام‌های اسرائیلی و آمریکایی در مورد کارآیی سانتریفیوژهایی که در نطنز جایگزین سانتریفیوژهای آسیب‌دیده در اثر انفجار شده‌اند، ابراز تردید کرده و نوشته است که آن حادثه احتمالا لطمه جدی به میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران در میان‌مدت زده است.
