راهکارهای مقامات تصمیم‌گیرنده و اجرایی و در رأس آن‌ها سازمان بهزیستی کشور درباره کودکان کار، همواره با انتقادهای فراوان فعالان حقوق کودک و برخی از مسئولان همراه بوده است؛ هفته گذشته، شنبه، هفتم فروردین ۱۴۰۰ بود که حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران، طرح‌های جمع‌آوری کودکان کار و خیابان را عامل سوق دادن آن‌ها به سمت مشاغل زیرزمینی دانست.
حسن موسوی چلک، با اشاره به ناکارآمدی «طرح ساماندهی کودکان کار» گفته است: «ساماندهی و حذف کودکان خیابانی قابل تحقق نیست چون تا زمانی که عوامل ظهور و بروز کودکان کار و خیابان کنترل نشوند و از بین نروند، حذف کـودکان کـار و خیابان، امکان‌پذیر نخواهد بود.»
در شرایطی که وضعیت معیشتی اقشار زیادی از مردم ایران در بدترین حالت ممکن قرار دارد و فقر در جامعه ایرانی، به‌‌شدت ریشه دوانده است، افزایش کودکان کار در شهرهای ایران، نشان از گسترش این بحران در میان کودکان ایرانی دارد که ناچار به کار کردن شده‌اند.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با بیان این‌که ساماندهی این کودکان، بدون توجه به وضعیت بد اقتصادی جامعه، امکان‌پذیر نیست، گفته است:«ممکن است بگوییم آن‌ها را جمع‌آوری می‌کنیم که جمع‌آوری نیز کلمه نامناسبی برای انسان‌ها است؛ اما حتی بعد از این جمع‌آوری تا چه مدت می‌خواهند این کودکان را نگهداری کنند؟ ضمن این‌که با فشار برای جمع‌آوری کودکان، آن‌ها به سمت مشاغل زیرزمینی که سختی بیشتری برای کودک درپی خواهد داشت، گرایش پیدا می‌کنند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آمار دقیقی از تعداد کودکان زیر سن قانونی که در ایران مشغول به کارند در دست نیست، ولی برخی آمارهای غیررسمی، تعداد این کودکان را بیشتر از ۹۰۰ هزار نفر برآورد کرده است؛ یعنی ۹۰۰هزار نفری که نام آن‌ها به‌طور رسمی به‌عنوان کارگر ثبت شده است. از این تعداد، نیمی کار ثابت دارند و به‌صورت تمام‌وقت کار می‌کنند؛ نیمی دیگر به‌عنوان کارگر فصلی در کوره‌‌های آجرپزی و قالی‌بافی‌ها مشغول کارند. با این وجود، گفته می‌شود که ۸۰ درصد کودکان خیابانی، کودکان کار هستند. استان‌های خراسان، تهران، لرستان و کردستان بیشترین تعداد کودکان کار را دارند.
استان خراسان رضوی و به‌خصوص شهر مشهد ازجمله شهرهایی است که طرح ساماندهی یا جمع‌آوری کودکان کار در خیابان‌های شهر را با استمرار پی گرفته است؛ اسفندماه سال گذشته بود که مدیر برنامه ساماندهی کودکان کار و خیابان در مشهد با اعلام طرحی به عنوان «سایبان مهر» گفت: «در سه ماه گذشته ۳۲۰ کودک کار در شهر مشهد جمع‌آوری شدند و این کار تا ساماندهی و توانمندسازی تمام کودکان کار و خیابان ادامه خواهد یافت.»
فعالان حقوق کودکان در آن زمان گفته بودند که «اجرای طرح سایبان مهر در شهر مشهد، باعث انتقال کودکان کار و خیابان به انبارهای تفکیک ضایعات در حاشیه شهر می‌شود که به‌دلیل غیرقانونی بودن این مکان‌ها، نظارت کافی بر آن‌ها وجود ندارد.»
اجرای طرح‌های ساماندهی کودکان کار، بدون در نظر گرفتن شرایط زندگی کودکان و خانواده‌ها‌یشان در دوران رکود اقتصادی و همه‌گیری کرونا بوده است؛ اما با این حال، جدا از مقام‌های اجرایی کشور، مقام‌های قضایی نیز حامی این طرح‌ها بوده‌اند؛ در راستای اجرای طرح سایبان مهر در شهر مشهد، معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد گفته بود: «طرح سايبان مهر مورد تقدير حوزه قضایی قرار گرفته است.»
مقام‌های اجرایی جمهوری اسلامی ایران در ۳۰ سال گذشته بارها طرح‌های زیادی برای «ساماندهی کودکان کار» اجرا کرده‌اند؛ طرح‌هایی که بسیاری از آن‌ها موفق نبودند. در سال‌های گذشته نیز شاهد آن بودیم که بر شمار کودکان کار چه در سطح خیابان‌های کشور و چه در کارگاه‌های پنهان و بدون نظارت، افزوده می‌شود.
