اخبار تقابل و بحران بین ایران و غرب جوری بالا گرفته که شاید یادمان برود برجام، توافق هسته‌ای ایران، هنوز موجود است و نفس می‌کشد. نفسی که شاید به شماره افتاده باشد اما فعلا تمدید شده.
کمیسیون مشترک برجام با حضور معاونین وزارت خارجه و تیم‌های کارشناسی امروز در هتل کوبورگ وین برگزار شد — یعنی همان هتل تاریخی که میزبان مذاکرات هسته‌ای منجر به برجام هم بود. کوبورگ امروز میزبان چهره‌های آشنای همان مذاکرات بود. ریاست هیات ایرانی به عهده عباس عراقچی، معاون وفادار جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، بود و ریاست طرف مقابل به عهده هلگا اشمید، معاون فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا. این جلسه به خواست سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) برگزار شده بود و به گفته اروپایی‌ها هدفش «بررسی تمام موارد مربوط به اعمال برجام از تمام جنبه‌ها بود». ایران هم البته گفته بود خواهان برگزاری جلسه است.
نشست وین در حالی برگزار شد که ایران در ماه‌های گذشته شروع به نقض بعضی تعهدات خود در برجام کرده است تا به عدم عمل اروپایی‌ها به وظایف‌شان اعتراض کند. مثلا مقام‌های انرژی اتمی ایران ماه پیش اعلام کردند سطح ذخیره اورانیوم ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی خود را به بالای ۳۰۰ کیلو رسانده‌اند و غلظت غنی‌سازی را هم به ۴.۵ درصد افزایش داده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وقوع این اقدامات را تایید کرده است. این میزان فراتر از حد مجاز در برجام است گرچه با عیار بالای نود درصدی که مورد نیاز بمب اتمی است فاصله بسیار دارد. ایران در ضمن اقداماتی برای تغییر ماهیت کاربری رآکتور اراک نیز انجام داده است.
اروپایی‌ها به اقدامات ایران شدیدا اعتراض کرده‌اند. در جلسه امروز نیز همین موضوع اقدامات ایران به گفته ناظرین مختلف باعث تشنج و ناآرامی بوده است گرچه طرف ایرانی نهایتا با تصویری مثبت از جلسه بیرون آمد.
نیلوفر پورابراهیم، خبرنگار مقیم پاریس تلویزیون «ایران اینترنشنال» از قول نماینده چین از لحظات متشنج در این جلسه گفته. به گفته این خبرنگار، نماینده چینی‌ها ضمن تاکید بر فضای «خوب و حرفه‌ای» گفته انتظار اروپایی‌ها از ایران برای «پایببندی کامل به برجام و انتظار متقابل ایران از اروپا برای اجرای تعهداتش» باعث تشنج شده.
عراقچی اما در گفتگو با رسانه‌ها پس از نشست آن‌را دیداری «سازنده» خواند و گفت: «نمی‌توانم بگویم که همه چیز را حل کردیم اما می‌توانم بگویم تعهدات زیادی وجود دارد». او در ضمن گفت: «مشکلات ما بسیار جدی هستند و باید برطرف شوند».
دیپلمات ارشد ایرانی تاکید کرد که تهران توقیف نفتکش حامل نفت خود توسط بریتانیا را «نقض برجام» می‌داند چرا که «کشورهای عضو برجام نباید مانعی در راه صادرات نفت ایران ایجاد کنند».
عراقچی علاوه بر نشست کمیسیون دیدارهای مجزا با اشمید و روسای هیات‌های روسیه و چین نیز داشت. موضع مسکو و پکن نیز مثل اروپا اعتراض به ایران بخاطر کاهش تعهدات برجامی‌اش است.
در این مورد اما تهران تاکید دارد که موضع خود را عوض نمی‌کند. به گزارش ایسنا، عراقچی گفت: «ایران تاکید دارد که تا زمان تامین نشده خواسته‌هایش به روال خود در کاهش تعهدات برجامی ادامه خواهد داد». معاون وزیر خارجه ایران اما در ضمن گفت: «در هنگام جمع‌بندی، تمامی کشورهای باقی‌مانده در برجام بر پایبندی خود به تعهدات‌شان در ذیل توافق هسته‌ای تاکید کردند».
عراقچی در ضمن گفت اعضای برجام «مصمم هستند» که جلسه وزرای امور خارجه برجام را نیز برگزار کنند و افزود: «ما نیاز به آمادگی‌سازی‌های قبلی داریم و در جلسه امروز، بحث‌هایی در این زمینه انجام شد. احتمالا جلسات دیگری در سطح کارشناسی داشته باشیم که در حین ملاقات وزرا به دست‌آوردهای ملموسی برسیم».
با این حساب، می‌توان گفت جلسه وین دستاوردی که منجر به تغییر رفتار طرفین بشود نداشته است اما همچنین گفتگوهای کارشناسی را تمدید کرده تا شاید امر دشوار زنده ماندن برجام میسر شود؛ امیدی برای پیشگیری از تقابل در فضایی روز به روز خطرناک‌تر.
