واکسن دانشگاه آکسفورد در حفاظت مردم از ابتلا به کرونا کارساز نشان داده است و می‌تواند آخرین قطعه جورچینی باشد که سایه تهدید کووید-۱۹ را از سرمان بردارد و محدودیت‌ها را از روند معمول زندگی حذف می‌کند.

درمجموع این واکسن ۷۰ درصد کارآمد است اما جالب آن جاست که نتایج نشان می‌دهد اثرگذاری واکسن بر بیمارانی که اول نیم‌دوز از این واکسن را دریافت کرده‌اند و سپس یک دوز کامل را، به ۹۰ درصد رسیده است. احتمالاً این موضوع نشان می‌دهد آن نیم‌دوز به نوعی ایمنی مقدماتی بیشتری ایجاد می‌کند تا وقتی که دو دوز کامل تزریق شود.

اخبار منتشر شده از این هم بهتر است. محققان شاهد کاهش شیوع همراه با بروز علایم در داوطلبان بودند و آزمایش‌های این واکسن نشان می‌دهد با تزریق این واکسن در واقع نرخ شیوع در میان افراد ایمن‌شده کاهش می‌یابد.

اثرگذاری ۷۰ درصدی این واکسن شاید به نظر کمتر از واکسن‌های فایزر و مدرنا بیاید که ادعا می‌کنند ۹۵ درصد کارایی دارند. اما عملکرد این واکسن در مقابله با ویروس کرونا مؤثرتر است از عملکرد واکسن آنفلوآنزای فصلی در مقابله با ویروس آنفلوآنزا (که حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد است) و تزریق همین واکسن در سطح وسیع برای ایجاد ایمنی جمعی کافی خواهد بود.

واکسن آکسفورد با استفاده از ویروس سرماخوردگیِ شامپانزه‌ای ژنی را به بدن وارد می‌کند که پروتئین سنبله‌ای ویروس کرونا را به یاخته‌های بدن انسان اضافه می‌کند. این ویروس دستکاری‌شده نمی‌تواند خود را تکثیر کند و به همین علت خودش نمی‌تواند عامل عفونت شود اما به ایجاد واکنش ایمنی در برابر این پروتئین سنبله‌ای کمک می‌کند، یعنی اگر بیمار با ویروس کرونا تماس پیدا کند از ابتلا به آن درامان است.

نتایج این آزمایش بالینی همچنین نشان می‌دهد این ویروس خطرناک نیست. مجموعه‌ای ۲۴ هزارتایی از داده‌های آزمایش‌های بالینی داوطلبان در بریتانیا، برزیل و آفریقای جنوبی، نشان می‌دهد این واکسن هیچ عوارض جانبی‌ای ندارد و فقط کمی درد بازو و تب در برخی بیماران مشاهده شده است.

دولت بریتانیا ۱۰۰ میلیون دوز از واکسن آکسفورد خریده است و اگر روش نیم‌دوزی به عنوان روش برتر تزریق انتخاب شود، این تعداد را به ۱۵۰ میلیون دوز خواهد رساند. این تعداد بیش از مقدار لازم برای چندبار تزریق واکسن به کل جمعیت کشور خواهد بود.

دانشگاه آکسفورد با همکاری آسترازنکا غول تولید دارو در مدت چند هفته می‌تواند دوزهای این واکسن را در مقیاس وسیع تولید کند و به تأیید مقررات دارویی بریتانیا برسانند.

بریتانیا در کنار واکسن‌های فایزر و مدرنا حالا با داشتن این یکی در مجموع سه واکسن کارآمد برای مقابله با کووید-۱۹ دارد و می‌تواند از پایان ماه دسامبر روند ایمن‌سازی مردم را آغاز کند.

وزیر بهداشت مت هنکاک گفت تولید این واکسن محدود به «یک میلیون» دوز خواهد بود.

مزیت مهم واکسن دانشگاه آکسفورد نسبت به سایر واکسن‌ها این است که نیازی به نگهداری در یخچال‌های مخصوص ندارد و در یخچال‌های معمولی هم سالم می‌ماند. این یعنی می‌توان از شبکه فعلی توزیع واکسن آنفلوآنزا و سایر داروهای مشابه در بریتانیا برای این کار هم استفاده کرد.

طبق آن چه گفتیم اگر کارایی این واکسن کمتر از واکسن‌های فایزر و مدرنا باشد، برنامه ایمن‌سازی جمعی بر این قرار خواهد گرفت که اول افراد آسیب‌پذیرتر مؤثرترین واکسن‌ را دریافت کنند و سپس بیمارانی که کمتر در معرض خطرند واکسن‌های رده بعدی را.

این تصمیم‌ها را فقط در صورتی می‌توان گرفت که مسؤولان، داده‌های پیش‌گفته را بررسی و جزئیات ترکیب هریک از واکسن‌ها را تأیید کنند.

سازمان ملی خدمات بهداشت برای اجرای طرح تزریق واکسن به عموم مردم برنامه‌ریزی کرده است و قصد دارد تالار مدرسه‌ها و مراکز تفریحی را به مراکز بزرگ مخصوص واکسن‌زنی تبدیل کند. همچنین قرار است واحدهای کوچک سیار نیز برای ارائه خدمات به مناطق روستایی و دورافتاده‌تر به راه بیفتد.

اگر بازرسان اجازه ادامه این روند را صادر کنند، به احتمال زیاد بریتانیا می‌تواند واکسن زدن را در چند هفته آتی و پیش از پایان سال جاری آغاز کند. به اکثریت قریب به اتفاق مردم در ماه‌های آینده واکسن تزریق خواهد شد.

حالا علم، بشر را از تاریکی به در می‌آورد. گام بعدی متقاعد کردن اکثریت چشمگیر مردم بدبین به واکسن برای پذیرش این موضوع خواهد بود.