بازگشت طالبانِ پاکستان؛ نتیجۀ یک توافق پنهانی؟

وزیر ایالتی: در مورد بازگشت شبه‌نظامیان به وزیرستان چیزی نمی‌دانم 

راهپیمایی هوادران طالبان در پاکستان - Banaras KHAN / AFP

مقامات خیبر پختونخوا می‌گویند که هیچ گزارشی مبنی بر بازگشت شبه‌نظامیان پیشین به مناطق قبایلی در دست نیست و نیروهای امنیتی به شدت مواظب و مراقب اوضاع هستند. 

آیا وزیرستان قراراست دوباره به لانۀ امن گروه‌های افراطی طالبان مبدل شود، یا این بار با پذیرفتن شرایط رسمی برای آغاز یک زندگی صلح‌آمیز بازمی‌گردند؟ به هر دلیلی که باشد، پس از ۱۶ سال خونریزی، جنگ‌جویان تحریکات ممنوعه طالبان پاکستان در وزیرستان جنوبی یک بار دیگر آزادانه گشت و گذار می‌کنند.

کامران بنگش، وزیر اطلاعات ایالت خیبرپختونخوا، به ایندیپندنت اردو گفت که برای تأمین امنیت و نظم عمومی، جوانان در نیروهای ارتش و پلیس در وزیرستان جنوبی حضور فعال دارند و تحت هر شرایطی اجازه نخواهند داد تا امنیت مختل شود. با این حال، وی از موجودیت گروه‌های فعال «تحریک ممنوعۀ طالبان پاکستان» در این منطقه ابراز بی‌خبری کرد و اظهار داشت که چنین عناصری از نزدیک توسط نیروهای مجری قانون تحت تعقیب هستند.

به گفتۀ افراد محلی، پیش از عید قربان، ۱۸ شبه‌نظامی مسلح از عوامل «تحریک ممنوعۀ طالبان پاکستان» (TTP) به رهبری رسول محمد محسود، به منطقۀ اعظم ورسک ولسوالی وانا آمده بودند و در آن جا با «طالبانِ خوب!» ملاقات کردند و پس از خریدهایی، دوباره به منطقۀ محسود در وزیرستان جنوبی بازگشتند. افراد محلی افزودند که این مردان سوار بر سه وسیله نقلیه ثبت ناشده بودند که هریک دارای دو کابین بود، و همه‌شان مسلح بودند.

کامران بنگش افزود که حکومت ایالتی برای برقراری ثبات و امنیت در فرمانداری‌های تازه ادغام شده، نیروهای محلی معروف به (خاصه‌‌دار) را در نیروی پلیس ملی ادغام کرده است و آن‌ها تحت هر شرایطی می‌توانند به دفاع بپردازند. وی تماس‌های پنهانی با طالبان را شایعات محض عنوان کرد.

با این حال، یک شاهد عینی در اعظم ورسک گفت که وقتی طالبانِ منطقۀ محسود وارد بازاری در این منطقه شدند، اکثر مردم فکر می‌کردند که اینها «طالبانِ خوب» هستند، وگرنه جنگجویان «تحریک ممنوعۀ طالبان پاکستان» چگونه می‌توانند، بیایند. «وسایل نقلیه‌ای که آنان سوار بودند، برای اولین در منطقه دیده شده است و هیچ یک از آنان آشنا به نظر نمی‌رسیدند.»

یک مقام حکومتی با اظهارنظر در مورد ورود شبه‌نظامیان «تحریک ممنوعۀ طالبان پاکستان» (TTP) گفت که حدود ۲۰۰۰ جنگجو به وزیرستان جنوبی بازگشته‌اند و کاملاً تحت نظر دولت قرار دارند، اما از هرگونه توافق پنهانی با آنان اظهار بی‌خبری کرد. به گفتۀ آن مقام دولتی، این بار آن‌ها همانند شهروندان عادی در وزیرستان زندگی صلح آمیزی را آغاز خواهند کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

یک فرمانده «طالبانِ خوب»، به شرط پنهان ماندن نامش، به ایندیپندنت اردو گفت که برادر فرمانده حکیم‌الله  محسود، فرمانده اعجازخان محسود نیز به وزیرستان رسیده است و در منطقۀ محسود حضور دارد. وی گفت که پس از این به رهبری اعجاز محسود، امنیت و ثبات در منطقۀ محسود برقرار خواهد شد و هیچ کسی توانایی نقض قانون و حقوق شهروندان را نخواهد داشت هیچ قدرتمندی هم حقوق افراد فقیر را غصب نخواهد کرد. وی گفت که اکنون روابط میان هر دو گروه، «طالبانِ خوب» و جنگجویان «تحریکِ ممنوعه طالبان پاکستان»، خوب است.

از سوی دیگر، مردم محلی با ابراز نگرانی شدید از ورود جنگجویان «تحریک طالبانِ پاکستان» گفتند که پس از خسارات هنگفت میلیاردها روپیه، ویرانی خانه‌ها و نابودی مشاغل مردم، جنگ طولانی ۱۶ ساله علیه همین شبه‌نظامیان افراطی رهبری شد و اکنون طور ناگهانی چگونه آنان پاک و شهروندان خوب پاکستان شده‌اند!؟

یک فرمانده «طالبانِ خوب» به ایندیپندنت اردو گفت که برادر حکیم‌الله، اعجاز محسود، با ۱۰۰ محافظ خود در منطقۀ محسود حضور دارد، اما محل اقامت آن‌ها مشخص نیست، چون هرازگاهی تغییر می‌کند. وی گفت که شورای ۱۲نفری آن‌ها در مواقع ضروری تشکیل جلسه می‌دهد و روش تغییر محل اقامت و تأمین ارتباط با یکدیگر به فرماندهان گفته می‌شود و همۀ آنان از آن پیروی می‌کنند.

وی تایید کرد که ۱۸ جنگجوی «تحریک طالبانِ پاکستان» پیش از عید قربان به منطقۀ اعظم ورسک آمده بودند و پس از خرید برخی لوازم برگشتند. محمود شاه، سرتیپ بازنشسته و تحلیلگر امور دفاعی، گفت: «چند سال پیش اعضای گروه تحریک طالبانِ پاکستان، که به دلیل عملیاتی در وزیرستان به افغانستان گریخته بودند، به سازمان‌های امنیتی درخواست داده بودند که علاقه‌مند گفت‌وگوهای صلح با دولت هستند و می‌خواهند در مناطق خود به شیوه‌ای صلح ‌میز زندگی کنند. در آن زمان، مقامات ارتش برای مشاوره در این زمینه با من تماس گرفتند، اما در نهایت موافقت صورت نگرفت و امکان هیچ گفت‌وگویی با طالبان دست نداد.»

ناظران بر این باورند که خانواده‌های اعضای گروه «تحریک طالبانِ پاکستان» در مناطق مختلف کشور سکونت دارند. آنان طی ۱۶ سال جنگ مجبور شده بودند تا از خانه و فرزندان خود دور بمانند و اکنون برای پیوستن دوباره به خانواده‌های خود، بنا برعواطف و طبیعت انسانی، مجبورند تا با حکومت به گفت‌وگوهای صلح بپردازند.

از سوی دیگر، اگر پاکستان نیز می‌خواهد امنیت و ثبات را در کشور حفظ کند، مجبور است با طالبان مذاکره کند و پناهگاه‌های امن طالبان در افغانستان را از بین ببرد. اگر آن پناهگاه‌های امن در افغانستان از بین نروند، هیچگاه تأمین صلح در پاکستان متصور نخواهد بود. برای حل این معضل بزرگ، یگانه راه‌حل، خلع سلاح این شبه‌نظامیانِ افراطی و اجازه دادن به آنها برای آغاز یک زندگی آرام و صلح‌آمیز است. 

به گفتۀ یک فرمانده طالب، او تحت هیچ شرایطی حاضر نیست خلع سلاح شود، اما اطمینان می‌دهد که در پاکستان علیه هیچ کسی اقدام به عملیاتِ نظامی نخواهد کرد.

© IndependentUrdu