روایات زنانه‌، تلاشی برای یک‌دست ساختن خواست زنان

زنان نگران از دست دادن حقوق خود در مذاکرات صلح هستند

زلمی خلیل‌زاد، نماینده آمریکا در امور افغانستان و فعالان زن افغان در حاشیه مذاکرات صلح در دوحه، آگوست ۲۰۱۹-KARIM JAAFAR / AFP

قرار است روز یکشنبه ۲۶ مرداد ، مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان در قطر آغاز شود. تیم مذاکره‌کننده دولت افغانستان نیز امروز (پنجشنبه) به قطر خواهد رفت. هرچند تیم‌های فنی پیش از این به قطر رفته‌اند‌.

به نظر می‌رسد که مذاکرات صلح این بار به نتیجه دلخواه برسد. اما این که نتیجه دلخواه به مزاج کدام طرف خوشایند خواهد بود، حرفی است که دغدغه و نگرانی‌های زیادی را به وجود آورده است. ترس از دست دادن ارزش‌ها و دستاورد‌های دو دهه اخیر مهم‌ترین دل مشغولی نهاد‌های حقوق بشری‌، جامعه مدنی و به خصوص زنان را تشکیل می‌دهد‌. بیش از هر طبقه‌ای دیگر ، زنان در افغانستان به صورت نگران کننده‌ای مذاکرات صلح را پیگیری می‌کنند. زیرا آینده زنان افغانستان به این مذاکرات وابسته است‌.

بیشتر دغدغه و نگرانی زنان افغانستان به دلیل شناخت کافی از ایدیولوژی و جهان‌بینی طالبان در قبال زنان است‌. طالبان که یک گروه متحجر و به شدت واپس‌گرای اسلامی‌اند‌، با جدیت حضور زنان در متن جامعه را بر نمی‌تابند . آنان باور‌مند به این مسئله‌اند که زنان فقط برای چارچوب خانه ساخته شده و به نحوی ملکیت مردان می‌باشند‌. این نگرش مرد سالارانه،  نگرانی را نه تنها در میان زنان که در میان بخشی از مردانی که به تساوی حقوق زن و مرد باور دارند نیز به وجود آورده است. پس از این که سرو صدای زنان در رابطه به حفظ حقوق آنها در مذاکرات صلح بلند شد، طالبان و عده‌ای همفکران نگرش طالبی تلاش کردند تا این فریاد‌های حق‌طلبانه را تنها در چارچوب تنگ چند شهر محدود افغانستان کوچک بسازند. تا چنین وانمود شود که زنان در بیرون از شهرها با شیوه و برخورد طالبانی هیچ‌گونه مشکلی ندارند‌. طالبان همچنان سعی کردند تا مطالبات و خواست‌های زنان شهر با روستا را متفاوت جلوه بدهند‌. به همین دلیل تعدادی از دختران در کابل کارزاری را به نام روایات زنانه به راه انداخته‌اند‌.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این طرح نخست در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت‌. ولی حالا این کارزار به بیرون از شبکه‌های اجتماعی نیز گسترش یافته و قرار است طیف وسیعی از زنان و مردان وارد این کارزار شده و با تیم گفت‌و‌گو کننده جانب دولت، برای حفظ ارزش‌ها و حقوق شهروندی به خصوص حق زنان صحبت کنند‌. بانیان کارزار، روایات زنانه می‌خواهند تا نشان دهند که تفاوتی میان خواست‌های زنان در شهر و روستا وجود ندارد‌. تنها سلطه خشونت‌ورز مردانه در روستا‌ها و نبود مصونیت اجتماعی برای زنان ، باعث شده است تا زنان روستا‌نشین کمتر فریاد حق‌طلبانه خود را بلند کنند‌. به همین دلیل بانیان کارزار روایات زنانه ، تلاش می‌کنند تا صدای زنان بیرون از شهر‌ها را نیز با خود همراه سازند.

روایات زنانه مجموعه‌ی از خاطرات زنان در دوره اختناق طالبان در دهه ۹۰ است. در این دوره زنان عملا از متن جامعه حذف و به حاشیه رانده شدند. زنان هیچ‌گونه حقی در جغرافیای طالبان نداشتند‌. حتی نکاح که حضور یک زن را به صورت مطلق حکم می‌کند، نیز در زمان طالبان بدون حضور مستقیم دختر و با شهادت دو مرد بالغ صورت می‌گرفت. زنان زیادی از آن زمان خاطرات تلخ و روایت‌های حزن آلودی دارند‌. به باور کارگزاران این کارزار‌، باز روایت این خاطرات می‌تواند ، مسئولیت تیم مذاکره‌کننده با طالبان را برای حفظ ارزش‌های حقوق زنان بالا ببرد‌. این روایات به صورت طبقه‌بندی شده از طریق شبکه‌های اجتماعی نشر می‌شوند‌. هفته اول این کارزار به حق تحصیل اختصاص داشت‌. دختران و زنان زیادی روایت‌های خود را در رابطه با محرومیت از درس توسط طالبان ، باز نشر کردند‌. هفته دوم نیز به حق کار زنان اختصاص دارد و به همین ترتیب هم‌زمان با تداوم مذاکرات صلح‌، این روایت‌ها نیز بازتاب داده می‌شود‌.

قربانی شدن ارزش‌های حقوق بشری در پای مصلحت گفت‌و‌گو‌های صلح ، حالا به مهم‌ترین دغدغه تیم مذاکره‌کننده با طالبان بدل شده است‌. طالبان با این که تلاش زیادی کردند تا چهره متغیر و اصلاح شده‌ای از خود به نمایش بگذارند، اما همه در این مساله هم‌نظر هستند که جهان‌بینی و ایدیولوژی طالبان کوچک‌ترین تغییری نکرده است‌. زیرا طالب تنها با همین رویکرد و دیدگاهش شناخته می‌شود. در غیر آن چیزی به معنای طالب وجود نخواهد داشت‌.

بیشتر از