بعدازآن که پوتین اعلام کرد نخستین واکسن کرونای جهان در پی کم‌تر از دو ماه آزمایش روی انسان در روسیه به تأیید رسیده است کارشناسان به شدت ابراز نگرانی کرده‌اند.

آقای پوتین روز سه‌شنبه ادعا کرد که این واکسن را به یکی از دختران بزرگ وی تزریق کرده‌اند و تأکید کرد که واکسن مراحل آزمایشی لازم را طی کرده است و اثربخشی آن به تأیید رسیده است.

اما کارشناسان خارج از روسیه هشدار دادند تاکنون شواهدی دال بر صحت چنین ادعایی منتشرنشده است.

فرانسوا بالو استاد ارشد دانشگاه و رییس مؤسسه ژن‌شناسی کالج دانشگاهی لندن می‌گوید این قدر سریع واکسن را تأیید کردن «نسنجیده و احمقانه» است.

استاد بالو گفت: غیراخلاقی است واکسنی را که هنوز درست آزمایش نشده است به عموم مردم تزریق کنند.

اگر برنامه واکسن زدن روسیه با هر مشکلی مواجه شود فاجعه به بار می‌آورد چون هم به سلامت مردم لطمه می‌زند هم باعث می‌شود مردم به واکسن بدبین شوند.

وزارت بهداشت روسیه قبل از شروع مرحله سوم آزمایش که مرحله فراگیرتری است و هزاران نفر شرکت‌کننده دارد این واکسن را تأیید کرده است.

چنین آزمایش‌هایی که در آن باید میزان معینی از شرکت‌کنندگان به ویروس مبتلا شوند تا بتوان اثر واکسن را ارزیابی کرد معمولاً پیش‌نیاز اصلی صدور تأییدیه قانونی برای واکسن به شمار می‌آید.

النور رایلی استاد ایمنی‌شناسی و بیماری‌های عفونی دانشگاه ادینبورو نیز می‌گوید تأیید سریع واکسن در همه‌گیری‌ها سابقه داشته است اما معمولاً در موقعیت‌های پرخطر مثل شیوع ابولا در غرب آفریقا رخ‌داده است.

استاد رایلی گفت: «اما مسلماً در مورد همه‌گیری جهانی کووید ۱۹ چنین توجیه‌هایی (دیگر) معنا ندارد.»

«خطر مرگ بر اثر کووید ۱۹ کم است و در بسیاری از کشورها دارد کمتر هم می‌شود و برای مهار بیماری در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت می‌توان اقدامات مؤثری در زمینه سلامت عمومی انجام داد.»

با توجه به پایین بودن نرخ سرایت بیماری در اروپا، برخی گروه‌های پژوهشی تزریق آزمایشی واکسن برای سنجش کارایی آن را در برزیل و ایالات متحده اجرا کرده‌اند که تعداد مبتلایان بسیار بیشتری دارند.

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده مذاکره با مقامات بهداشت و سلامت روسیه را آغاز کرده تا امکان طی کردن فرایند بررسی‌های اولیه واکسن ساخت این کشور را ارزیابی کند.

تاریک جازارویچ سخنگوی شازمان جهانی بهداشت در نشست رسانه‌ای سازمان ملل در ژنو گفت «با مقامات بهداشت و سلامت روسیه در ارتباط تنگاتنگ هستیم و مذاکره برای بررسی اولیه واکسن توسط سازمان بهداشت در حال انجام است؛ اما برای بررسی اولیه هر واکسنی باید به دقت آن را ارزیابی کنیم تا واجد ایمنی و اثرگذاری از هر نظر باشد.»

مایک ترنر رییس بخش سرمایه‌گذاری‌های کلان علمی در مؤسسه خیریه تحقیقاتی ولکام هشدار داد ایمنی «مهم‌ترین شرط» تولید واکسن است.

آقای ترنر گفت «کووید نوزده ما را با بزرگ‌ترین چالش تولید واکسن در تاریخ بشر مواجه کرده اما نباید ایمنی را فدای سرعت کرد.»

«تا وقتی‌که داده‌های مربوط به این واکسن را اعلام نکرده‌اند ارزیابی میزان اثرگذاری یا ایمنی آن حتی در آزمایش‌های اولیه ممکن نیست. باید این داده‌ها را شفاف در اختیار عموم قرار دهند تا اعتماد عمومی جلب شود.»

او افزود «آزمایش‌های کامل بالینی» از جمله مرحله سوم آزمایش‌ها باید روی هر واکسنی انجام شود تا از ایمن بودن واکسن اطمینان حاصل شود و هرگونه عوارض جانبی احتمالی و نادر واکسن شناسایی شود.

«برای پایان داده به این همه‌گیری باید واکسن‌های ایمن و مؤثر بسازیم و راه‌هایی برای تشخیص و درمان کووید ۱۹ پیدا کنیم که بتوان آن‌ها را همه‌جا در دسترس همگان قرار داد.»

گزارش‌های تکمیلی در سایر خبرگزاری‌ها