جنگل‌های شمال ایران کم کم ناپدید می‌شوند

سه استان شمال ایران بالاترین میزان کشف قاچاق چوب را به خود اختصاص داده‌اند

در۴۰ سال اخیر سطح جنگل‌های هیرکانی از سه ‌میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار به حدود یک‌ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار رسیده است- ATTA KENARE / AFP

هزاران هکتار از جنگل های هیرکانی کم کم ناپدید می شوند؛ بخشی از آن در مسیر وقف می رود و بخش دیگری در تجارت سیاه قاچاق چوب کم کم خورده می شود. « سبزینه » دیروز در گزارشی نوشته است وسعت جنگل های شمال طی ۴۰ سال نصف شده است. 

این گزارش زمانی منتشر می‌شود که هنوز انتشار خبر واگذاری ۵۶۰۰ هکتار از جنگل‌های ساری با عنوان وقف به یک شخص، این شبهه را که جنگل خواری از مسیر وقف می گذرد یا ناخواسته قدرتی برای حفظ اراضی ملی وجود ندارد، به وجود آورده است.

 گزارشی که روزنامه کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست کشور منتشر کرده است تصویری واضح از قاچاق چوب جنگل‌های هیرکانی است که زیرنظر سازمان منابع طبیعی و جنگل‌ها اتفاق می‌افتد، مستنداتی که طی سالهای گذشته جنگلبانان بسیاری در مورد آن گزارش داده و حتی جان خود را در مقابله به قاچاقچیان از دست داده‌اند. 

در بخشی از این گزارش محمد متینی‌زاده، عضو هیات علمی‌ موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با طرح این سوال که چگونه می‌توانیم نسبت به از دست رفتن درختان هیرکانی خاموش باشیم گفته است :« خزان درختان جنگلی سال‌هاست که شروع شده و حداقل در۴۰ سال اخیر سطح جنگل‌های هیرکانی از سه ‌میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار به حدود یک‌ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار یعنی تقریباً به نصف رسیده است.» 

گفته می‌شود بازار قاچاق چوب جنگل بسیار داغ است و «راش» و «توسکا» از جمله بهترین‌ها برای ساخت مبلمان و تزئینات به شمار می رود و چون پول خوبی هم برای آنها پرداخت می‌شود انگیزه قاچاق آن هم بیشتر است در عین اینکه مشتریان خاص خود را دارد. بیشترین آمار قاچاق چوب نیز با ۳۰ درصد کل آمار متعلق به استان مازندران است. 

در دوران شیوع کرونا بازار قاچاق چوب به دلیل افزایش نظارت بر جلوگیری از ورود مردم عادی و مسافران به جنگل های شمال ایران دچار رکود شد و خوشحالی فعالان محیط زیست و جنگلبانان را در پی داشت اما با فروکش کردن محدودیت‌ها، قاچاقچی‌ها بار دیگر عرصه را برای ورود باز دیدند. 

«ایسنا» در اردیبهشت ماه در گزارشی از افزایش قیمت چوب از زبان یک قاچاقچی که در حوزه جنگل های اطراف نور فعالیت می کرد نوشته بود :«  به دلایل نامعلومی در طی ۱۰ روز اخیر قیمت چوب جنگلی از جمله «راش» از کیلویی ۲۲۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان و توسکا از کیلویی ۲۰۰۰ تومان به ۲۲۰۰ تومان رسیده است.» این افزایش قیمت نتیجه‌ای جز تخریب بیشتر و قطع درخت بیشتر در پی نخواهد داشت. 

کم شدن سطح پوشش جنگل‌های شمال ایران طی دو دهه گذشته به دلیل قاچاق، ویلا سازی، آتش سوزی، تخریب و تجاوز به حریم جنگل از سوی افراد محلی جهت چرای دام که منجر به تصرف جنگل ها نیز شده صورت گرفته است. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

قاچاق چوب اما نقش بسیار پررنگی در خالی شدن جنگل‌های هیرکانی به ویژه در شمال ایران داشته است. افزایش قیمت چوب در سالهای اخیر به گفته فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها سبب شد قاچاق چوب از جنگل‌ها نزدیک به ۵۰ درصد افزایش پیدا کند. دلیل این افزایش قیمت نیز در توقف بهره‌برداری از جنگلها  و افزایش قیمت واردات چوب در سالهای اخیر بوده است. 

سرهنگ علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها در بهمن ماه ۹۸ در گفت وگویی با روزنامه همشهری از دستگیری ۱۹۰۰ قاچاقچی در ۹ ماهه سال ۹۸ خبر داده بود. به گفته آقای عباس نژاد از مجموع ۳۹۰۰ فقره پرونده تشکیل شده در قاچاق چوب در  ۹ماهه سال ۹۸ ، ۶۵ درصد متعلق به جنگل‌های شمال،  ۲۵درصد متعلق به جنگل‌های زاگرسی و ۱۰درصد دیگر نیز متعلق به دیگر مناطق جنگلی بوده است. همچنین بیشترین موارد کشف شده و پرونده‌های تشکیل شده متعلق به جنگل‌های زاگرسی بوده است اما بیشترین حجم چوب‌های قاچاق شده به جنگل‌های هیرکانی تعلق داشته است. 

سه استان شمال ایران بالاترین میزان کشف قاچاق چوب را به خود اختصاص داده‌اند. استان مازندران و گیلان در صدر جدول قرار داشته و بعد از آن گلستان و سپس نوبت به سایر استانهای کشور می‌رسد؛ استانهای فارس، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد به ترتیب مقاصد قاچاق چوب از درختان جنگلی هستند. بخشی از چوب های قاچاق شده برای صنایع مبلمان سازی و تزئینات استفاده شده و بیشتر آن ذغال می‌شوند. 

بیشتر از