عدم دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دست‌کم دو مرکز که سال‌ها قبل فعالیت‌های هسته‌ای در آن انجام می‌شده، بار دیگر آمریکا، اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در جبهه‌ای مشترک قرار دارد.
نخستن باری که در اواسط دهه ۸۰ شمسی چنین هماهنگی بین این مثلث پدید آمد، پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد که سرآغاز صدور طیفی از قطعنامه‌های تحریمی بود.
همصدایی امروز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آمریکا و متحدان اروپایی‌اش نیز می‌تواند بار دیگر تحریم‌های بین‌المللی را علیه ایران برقرار کند، البته این بار از مسیر مکانیسم ماشه که فعلا در حال تعلیق قرار دارد.
پس از بیانیه هشدار آمیز روز گذشته بریتانیا، فرانسه و آلمان که همچنان از نظر تئوری عضو برجام هستند، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا که کشورش بیش از دو سال است که از برجام خارج شده، در مورد عدم همکاری تهران با آژانس هشدار داد.
پومپئو در توییتی با اشاره به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر مخالفت تهران با دسترسی بازرسان به دو سایت هسته‌ای، از این ممانعت بی‌سابقه و غیرقابل پذیرش ابراز نگرانی کرد. به گفته وزیر امور خارجه آمریکا، جامعه بین‌المللی باید از ایران بخواهد که فورا و به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.
«ابراز نگرانی»، «همکاری کامل» و … عبارت‌های مشترکی است که در گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس و بیانیه سه بزرگ اروپایی نیز به چشم می‌خورد.
از سوی دیگر فرانسه، کشوری که تا همین تابستان گذشته به دنبال فراهم آوردن زمینه توافق بین تهران و واشینگتن بود، اکنون در حال همکاری با بریتانیا و آلمان است تا ایران را در زمینه همکاری کامل با آژانس تحت فشار قرار دهند.
آژانس دولتی اطلاعات آلمان، مبتکر کانال ویژه اقدام مالی به منظور ترغیب تهران برای باقی‌ماندن در برجام-کانالی که همچنان کارایی چندانی ندارد-نیز گزارشی ۱۸۱ صفحه‌ای با عنوان «اشاعه» منتشر کرده که ادعا می‌کند ایران و کشورهای دیگری مانند کره شمالی، سوریه و پاکستان همچنان به دنبال پیشبرد برنامه‌های تسلیحات کشتار جمعی، شامل سلاح‌های هسته‌ای هستند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این گزارش که نسخه‌ای از آن به دست فاکس‌نیوز رسیده، ادعا می‌کند: «این کشورها به دنبال تکمیل زرادخانه‌های موجود، توانمندی و قدرت تسیلحات و برد آنها هستند.» بخش دیگری از این گزارش نیز به تلاش‌های غیرقانونی اشاره می‌کند که از سوی این کشورها برای دسترسی به تجهیزات و دانش آلمانی در این زمینه انجام می‌شود.
انتشار این گزارش و گزارش‌های مشابه و صدها سندی که اسرائیل از آرشیو هسته‌ای ایران به دست آورده، یادآور روزهای قبل از ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت است.
آنچه که امروز مقامات وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی در واکنش به این گزارش‌ها، موضع اروپا و آژانس می‌گویند، با تفکری که قطعنامه‌ها را «کاغذ پاره» می‌خواند، تفاوتی ندارد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران می‌گوید «اجازه نمی‌دهیم آژانس ابزار دست ترامپ برای نابودی برجام شود». غافل از اینکه برجام دو سال است که در نتیجه قمار تهران روی نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به پایان رسیده است.
متهم کردن آژانس به سیاسی‌کاری و اقدامات غیرسازنده، تهدید اروپا و هشدار به آمریکا روشی است که پیش از این هم به بوته آزمون گذاشته شده و دستاورد آن روشن است.
نگرانی مشترک نسبت به ماجراجویی‌های منطقه‌ای و برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران اکنون پس از مدت‌ها مواضع آژانس، آمریکا و اروپا در مقابل تهران را به یکدیگر نزدیک‌تر کرده است. در چنین فضایی فعال شدن مکانیسم ماشه یا تمدید تحریم‌های تسلیحاتی یا همراهی اروپا با تحریم‌های یکجانبه ایالات‌متحده دور از ذهن نیست.
روی دیگر این سکه پنجره دیپلماسی است که همچنان از سوی آمریکا باز نگاهداشته شده و تنها گزینه عملی برای خروج جمهوری اسلامی از شرایطی است که در آن گرفتار شده است. برایان هوک، نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران روز گذشته به طور مشخص نسبت به مذاکره رو در رو با ایرانیان ابراز تمایل کرد و گفت به این ترتیب کارها سریع‌تر پیش می‌رود.
