حفر چاه‌های زیرزمینی در اطراف محوطه باستانی «نقش رستم» در استان فارس، باعث شده است که آثار چندهزارساله تمدن ایرانی در این منطقه در معرض آسیب‌های جدی قرار بگیرد و به نگرانی‌ها نسبت به ویران شدن آن آثار دامن زده است.

به نوشته خبرگزاری ایلنا و به نقل از کارشناسان، «به دلیل کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در نقش رستم، شاهد به وجود آمدن شکاف‌های متعدد هستیم و ادامه برداشت از آب‌های زیرزمینی می‌تواند خطر افزایش این شکاف‌ها را بیشتر کند.»

افشین یزدانی، مشاور در زمینه حریم تخت جمشید  و پاسارگاد و عضو شورای فنی تخت جمشید، با اشاره به این نکته مهم که «حفر چاه‌های عمیق و برداشت آب‌های زیرزمینی می‌تواند تهدیدی واقعی برای آثار چندین هزارساله نقش رستم باشد»،‌ به خبرگزاری ایلنا گفته است که «زیست‌محیط منطقه پارسه و تخت جمشید در حال تغییر بی‌بازگشت و مورد تهدید است.»

به گفته این مقام مسئول، با توجه به «سابقه فرونشست (و این که) در نقش رستم قاعدتا نباید هیچگونه مجوزی برای حفر چاه و برداشت آب‌های زیرزمینی صادر شود، اما متاسفانه حدود چهار سال است که مجوزهای حفر چاه در منطقه داده می‌شود. این در حالی‌ست که شرایط نقش رستم به لحاظ فرونشستی که در زمین و منطقه شاهد هستیم، شرایط خوبی نیست و شاهد به وجود آمدن شکاف‌های متعدد در این میراث ملی هستیم.»

بنا به سخنان وی، شاید این حفاری‌ها مانعی برای ثبت جهانی نقش رستم نباشند، اما تهدیدی برای عرصه محوطه میراث جهانی خواهند بود.

در سال‌های گذشته نیز نگرانی‌های بسیاری درباره حفاری‌های غیرمجاز در اطراف محوطه باستانی تخت جمشید و نقش رستم گزارش شده بود. 

به گفته یزدانی، فرونشست زمین در این منطقه «عمیق‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود و قطعاً در چنین شرایطی باید برداشت آب در منطقه به شدت کنترل شود، اما متاسفانه به دلیل کوتاهی‌هایی که از مسئولان امر شاهد هستیم، هنوز شیوه آبیاری نوین در منطقه تعریف نشده است که مورد تایید باشد.»

به گفته کارشناسان، تغییرات گسترده زیست‌محیطی در این منطقه نیز مزید بر علت شده است تا شرایط مناسبی بر این سرزمین باستانی حاکم نباشد. 

افشین یزدانی می‌افزاید: «اگر نگاهی به شرایط محیط زیست تخت‌جمشید بیندازیم، شاهد آن خواهیم بود که این منطقه تبدیل به یک بیابان شده و شرایط محیط زیست آن حتی با ۲۰ سال پیش قابل مقایسه نیست. بسیاری از زمین‌های اطراف تخت جمشید تبدیل به شوره‌زار شده‌اند. می‌توان گفت آب تخت‌جمشید شور شده است.»

به گفته این مقام مسئول، «شور شدن آب تخت‌جمشید می‌تواند در بلندمدت آسیب‌هایی را متوجه این میراث جهانی کند، اما در حال حاضر اکوسیستم منطقه به لحاظ زیست‌محیطی مورد تهدید است و به نوعی تغییر بی‌بازگشت را تجربه می‌کند.».

عضو شورای فنی تخت جمشید، با اشاره به نگرش توسعه بلند‌مدت درباره این منطقه باستانی و گلایه از بی‌سلیقه‌گی‌های مقامات، می‌گوید: «چند سال پیش با بنا شدن تیر برق‌ها در نزدیکی آرامگاه کوروش رو‌به‌رو بودیم. علم شدن تیر برق در کنار میراث ملی، سبب خدشه‌دار شدن تاریخ این منطقه می‌شود و به نوعی منظر بصری آن را تهدید می‌کند.»

به گفته او، شش سال قبل هم چنین وضعیتی برای «نقش رستم» رخ داد و به شدت منظر بصری و اصالت این میراث را خدشه‌دار کرد.